Stara Uszyca (ukr. Стара Ушиця, Stara Uszycia) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie chmielnickim, w rejonie kamienieckim. W 2001 roku liczyło ok. 2,5 tys. mieszkańców[1].

Stara Uszyca
ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Ukraina

Obwód

 chmielnicki

Rejon

kamieniecki

Powierzchnia

5,07 km²

Populacja (2001)
• liczba ludności
• gęstość


2492
492 os./km²

Nr kierunkowy

+380 3849

Kod pocztowy

32385

Położenie na mapie obwodu chmielnickiego
Mapa konturowa obwodu chmielnickiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Stara Uszyca”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Stara Uszyca”
Ziemia48°35′48″N 27°04′25″E/48,596667 27,073611
Strona internetowa

Miejscowość leży na terytorium Parku Narodowego „Podolskie Tołtry”, niedaleko ujścia rzeki Uszycy do Dniestru.

W miejscowości znajduje się sanatorium dziecięce „Dnister”.

Niedaleko (koło wsi Bakota) znajduje się monaster św. Michała Archanioła (XII–XIV ww.), wycięty w skale wapiennej.

Historia edytuj

Miejscowość pochodzi przynajmniej z XII wieku[2]. Pierwsza wzmianka o Uszycy pochodzi z ruskiego latopisu z 1144 roku, kiedy Izasław Dawidowicz zagarnął w swoje posiadanie miejscowość, która należała podówczas do księcia halickiego Włodzimierza[3]. W 1240 roku została spustoszona przez Tatarów. Po przyłączeniu do Polski należała do dóbr koronnych. Po II rozbiorze Polski znalazła się w granicach Rosji. W 1795 roku otrzymała status miasta powiatowego namiestnictwa podolskiego[3]. W 1796 roku nadano miastu herb[2]. W 1826 roku siedzibę powiatu przeniesiono do Letniowców przemianowanych na Nową Uszycę, wobe czego Uszyca otrzymała wówczas nazwę Stara Uszyca[3]. Do 1917 roku znajdowała się tu rezydencja rosyjskiego rodu szlacheckiego Gagarinów. Jedna z księżniczek opublikowała na emigracji swoje wspomnienia zawierające opis okolic Uszycy. Pierwsza droga bita do Kamieńca została zbudowana dopiero w 1914 roku przez armię austriacką.

Podczas okupacji hitlerowskiej, 23 czerwca 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 900 osób. W lecie 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali na miejscu a część wywieźli do getta w Kamieńcu Podolskim[4].

W 1979 roku miejscowość otrzymała status osiedla typu miejskiego[1]. Po budowie sztucznego jeziora na Dniestrze w latach 80. XX wieku Stara Uszyca została zatopiona wraz z cerkwią i cmentarzem, a mieszkańców przeniesiono do nowo wybudowanego osiedla na wzgórzu, kilkaset metrów na północny zachód od zatopionej miejscowości.

Przypisy edytuj

  1. a b смт Стара Ушиця, Хмельницька область, Кам'янець-Подільський район. Офіційний портал Верховної Ради України. [dostęp 2014-07-23]. (ukr.).
  2. a b Uszyca Stara, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 858.
  3. a b c Старая Ушица. Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона. — С.-Пб.: Брокгауз-Ефрон. 1890—1907. [dostęp 2014-07-23]. (ros.).
  4. Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1474.
 
Na mapie z 1910 r.