Stary Węgliniec
Stary Węgliniec (niem. Alt Kohlfurt[4]/ Kohlfurt-Dorf[5]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie zgorzeleckim, w gminie Węgliniec.
| wieś | |
 Kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
1033[2] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
59-940[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DZG |
| SIMC |
0193051 |
Położenie na mapie gminy Węgliniec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu zgorzeleckiego  | |
 51°18′14″N 15°11′48″E/51,303889 15,196667[1]
| |
| Strona internetowa | |
W latach 1945-1954 w gminie Ruszów, w 1954 przejściowo w gromadzie Węgliniec, 1954-1962 w granicach osiedla Węgliniec[6], 1961-1972 w gromadzie Czerwona Woda, od 1973 w gminie Węgliniec.
Podział administracyjny edytuj
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa jeleniogórskiego.
Demografia edytuj
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczył 1033 mieszkańców[2]. Jest trzecią co do wielkości miejscowością gminy Węgliniec.
Położenie edytuj
Miejscowość leży w Borach Dolnośląskich, nad rzeką Czerną Małą, przy drodze wojewódzkiej nr 296 i linii kolejowej nr 282.
Nazwa edytuj
12 listopada 1946 nadano miejscowości polską nazwę Stary Węgliniec[4].
Historia edytuj
Miejscowość powstała w XVI w. wokół kuźni żelaza (która pracowała do 1760), należała do dóbr rady miejskiej Zgorzelca[7]. W latach wojny siedmioletniej i wojen napoleońskich (1813 r.), Stary Węgliniec był grabiony i zmuszany do płacenia kontrybucji różnym przechodzącym przez niego wojskom. Po II wojnie światowej w Starym Węglińcu osiedlili się repatrianci, głównie z dawnych kresów II Rzeczypospolitej (z województwa stanisławowskiego). Od 2001 r. corocznie organizowana jest Noc Świętojańska z różnymi atrakcjami, zabawami i konkursami[8]. We wrześniu 2010 r. został oddany do użytku kompleks boisk wielofunkcyjnych.
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[9]:
- kościół parafialny pw. Matki Bożej Szkaplerznej, z XVII w. Pierwsza, drewniana, katolicka kaplica na miejscu obecnego kościoła powstała w 1562 r., inna podawana data to 1518 r. Została ona rozebrana w 1687 roku, czyniąc miejsce obecnej, murowanej świątyni. Był to wówczas kościół ewangelicki św. Anny. Kościół był rozbudowywany na przestrzeni kilku wieków: przedsionek dobudowano w XVIII wieku, wieża kościoła pochodzi z końca XIX wieku, a zakrystia powstała poprzez rozbudowanie dawnej kostnicy w 1962 roku. W 1946 r. kościół ponownie został przejęty przez katolików i poświęcony Matce Boskiej Szkaplerznej. Do lat 80. XX wieku w kościele znajdowały się organy z końca XVII wieku. W 1996 r. zamontowano na wieży kościoła zegar. W 2010 r. dokonano renowacji elewacji zewnętrznej oraz wymieniono pokrycie dachowe. W kościele znajdują się m.in.:
- renesansowa ambona z XVII wieku z wyobrażeniami czterech ewangelistów
- klasycystyczny ołtarz z końca XVII wieku, odrestaurowany w 1996 roku; w centrum ołtarza znajduje się kopia obrazu Matki Boskiej Kochawińskiej, namalowana przez Stanisława Wolfa
- malowidła z początku XVIII wieku, przedstawiające sceny ze Starego i Nowego Testamentu
Ochotnicza Straż Pożarna edytuj
Ochotnicza Straż Pożarna w Starym Węglińcu powstała prawdopodobnie w roku 1945, jednak z powodu braku materiałów źródłowych za oficjalną datę powstania przyjmuje się rok 1947.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130111
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1220 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ napis z 1920 roku na pomniku poległych w I wojnie światowej na przykościelnym cmentarzu w Starym Węglińcu
- ↑ Dz.U. z 1961 r. nr 54, poz. 306
- ↑ Waldemar Bena opis do mapy "Bory Dolnośląskie, Przemkowski Park Krajobrazowy" Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004 ISBN 83-88049-83-6
- ↑ Noc Świętojańska 2011 w Borach Dolnośląskich. [dostęp 2017-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-24)].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 258. [dostęp 2012-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].