Stefan Radosław (serb. Стефан Радослав, Stefan Radoslav) – syn Stefana I Koronowanego, król serbski w latach 1228-1234.

Stefan Radosław
Ilustracja
podpis
król Serbii
Okres

od 1228
do 1234

Poprzednik

Stefan I Koronowany

Następca

Stefan Władysław

Dane biograficzne
Dynastia

Nemanicze

Ojciec

Stefan I Koronowany

Matka

Eudoksja Angelina

Żona

Anna Angelina

Dzieciństwo edytuj

Najstarszy syn Stefana I Koronowanego i jego pierwszej żony Eudoksji Angeliny. Małżeństwo jego rodziców zostało zawarte jako potwierdzenie traktatu pokojowego pomiędzy Bizancjum a Serbią w 1190 roku, a rozpadło się po 1198 roku. Pomiędzy tymi dwoma datami należy więc umieścić datę narodzenia Radosława. Matka jego była Greczynką, w 1195 jej ojciec Aleksy III Angelos w drodze zamachu wojskowego objął tron cesarzy bizantyńskich. Bardzo prawdopodobne, że jej wpływ zaważył na skłonnościach filohelleńskich syna. Stefan Nemanicz miał z Eudoksją najprawdopodobniej jeszcze dwóch synów i dwie córki. W 1198 roku Stefan Nemanicz, od 1196 roku, po abdykacji ojca, władca Serbii, oskarżył swą żonę o zdradę. Eudoksja zbiegła do Zety na dwór szwagra Wukana, który przygotowywał się właśnie do obalenia brata, a stamtąd do Konstantynopola. W 1204 roku miała na krótko poślubić ostatniego cesarza bizantyńskiego przed najazdem krzyżowców, Aleksego V Murzuflosa. W 1202 roku Wukan wspólnie z królem węgierskim Emerykiem, pokonał ojca Radosława Stefana Nemanicza, który zbiegł na dwór cara bułgarskiego Kałojana. W 1203, a najpóźniej 1204 roku Stefan Nemanicz odzyskał tron. Losy Radosława w tym czasie nie są nam znane[1][2].

Następca tronu edytuj

W 1216 roku Stefan Nemanicz interweniował w sprawie wygnanego księcia Humu Andrzeja, swego bratanka. Po odzyskaniu Humu na rzecz Andrzeja, na części terytorium osadził swego najstarszego syna Radosława. W tym samym roku interweniował również w Zecie, gdzie władzę po śmierci Wukana objął jego syn król Jerzy. Również Zetę Stefan Nemanicz poddał pod władzę Radosława. W dokumencie pochodzącym najprawdopodobniej z 1222 roku Radosław figuruje wraz z ojcem Stefanem I Koronowanym jako fundator monasteru w Żiczy, siedzibie pierwszego patriarchy serbskiego, stryja Radosława Sawy.

Po objęciu władzy w Epirze około 1216 roku przez Teodora Angelosa Dukasa Stefan Nemanicz doprowadził do zażegnania konfliktu między obydwoma państwami żeniąc swego najstarszego syna Radosława z córką Teodora, Anną. Prawdopodobnie około 1227 roku zrzekł się władzy na rzecz syna i wstąpił do klasztoru[3].

Król edytuj

W 1228 roku Radosław został koronowany w Żiczy przez swego stryja Sawę na króla Serbii. Jego teść Teodor Angelos około 1227 roku, po opanowaniu Tesaloniki ogłosił się cesarzem Romejów i podjął energiczne kroki zmierzające do opanowania Konstantynopola. Radosław całkowicie podporządkował się teściowi. Nawet na dokumentach podpisywał się po grecku. Greckie napisy umieszczał też na wybijanym pieniądzu. W sprawach wiary i Kościoła zwracał się o radę do biskupa Ochrydy Demetriosa Chomatianosa. Jego progrecka postawa nie przysporzyła mu poparcia w kraju. Klęska Teodora Angelosa pod Kłokotnicą w 1230 roku i zdobycie hegemonii przez Bułgarię na Bałkanach doprowadziło w 1233 roku do wybuchu buntu możnowładców serbskich o orientacji probułgarskiej. Radosław zbiegł do Dubrownika, gdzie zdążył jeszcze wydać przywilej dla kupców dubrownickich. Ostatecznie władzę w państwie przejął jego młodszy brat Władysław. Bardzo prawdopodobne, że Radosław wrócił do Serbii, gdzie wraz z żoną wstąpił do klasztoru. Okoliczności jego śmierci nie są znane[4].

Związki rodzinne edytuj

                       
  Stefan Nemania
wielki żupan 1170-1196
Anna
   
 
             
Wukan     Rastko Wuka
mniszka
nieznana z imienia
żona Manuela Angelosa
nieznana z imienia
żona jednego z Asenowiczów
 
1. Eudoksja Angelina
córka Aleksego III Angelosa
Stefan I Koronowany
(ur. ok. 1165,
panował 1196-1227)
2. Anna Dandolo
wnuczka Henryka Dandolo
     
 
   1  1  1  1  2
Stefan Radosław
(panował 1228-1234)
Stefan Władysław
(panował 1234-1243)
Przedzisław
patriarcha serbski
nieznana z imienia
Stefan Urosz I
(panował 1243-1276)


Przypisy edytuj

  1. G. Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. s. 388-389.T. Wasilewski: Historia Jugosławii. s. 108-111.
  2. Ch. Cawley: Medieval Lands. Cawley uważa jednak, że następni synowie Stefana Nemanicza: Władysław i Przedzisław są synami zrodzonymi z jego drugiej, nieznanej żony.
  3. Ch. Cawley: Medieval Lands.
  4. T. Wasilewski: Historia Jugosławii. s. 111-112. Ch. Cawley: Medieval Lands.

Bibliografia edytuj