Wikipedia

Stimmfach

Stimmfach (l.mn. Stimmfächer) – niemiecki system kategoryzacji śpiewaków, zwłaszcza operowych, na podstawie skali, mocy i kolorytu głosu. Jest używany przede wszystkim w Europie, szczególnie w krajach niemieckojęzycznych i operach grających klasyczny repertuar.

Poniżej znajduje się lista Stimmfächer, ich skala zapisana na pięciolinii oraz typowe dla danego głosu role. Kiedy podane są dwie nazwy, pierwsza jest tą współcześnie częściej używaną. Kiedy jest to możliwe, podano polski odpowiednik – chociaż nie wszystkie nazwy mają takowy. Należy pamiętać, że niektóre role są w repertuarze różnych „fachów” i nie każdego śpiewaka można dokładnie zaklasyfikować: np. wiele sopranów śpiewa zarówno partie dla Koloratursopran, jak i dla Dramatischer Koloratursopran. W dodatku trudniejsze do obsadzenia role bywają śpiewane niekoniecznie przez przypisany sobie Stimmfach – Królowa Nocy z Czarodziejskiego fletu to zgodnie z tradycją rola dla sopranu koloraturowego dramatycznego, ale z braku takich często śpiewają ją liryczne koloraturowe.

Stimmfächer sopranowe edytuj

Lyrischer Koloratursopran / Koloratursoubrette edytuj

 

Dramatischer Koloratursopran edytuj

 
  • Polski odpowiednik: sopran koloraturowy dramatyczny.
  • Skala: Od ok. c1 do f3
  • Opis: Tak samo jak wyżej, tylko z bardziej dramatycznym, bogatszym głosem. Często cięższe i mniej delikatne od koloratury lirycznej. Musi umieć wykonywać szybkie ozdobniki, łatwo biorąc wysokie nuty, jak F3 u Królowej Nocy. To bardzo rzadki fach śpiewaczy – musi umieć zaśpiewać spore, dramatyczne nuty, których otrzymywanie ogranicza zwykle szybkość i lekkość głosu.
  • Role:

Deutsche Soubrette / Charaktersopran edytuj

 

Lyrischer Sopran edytuj

 
  • Polski odpowiednik: sopran liryczny
  • Skala: Od ok. c1 do c3
  • Opis: nieco pełniej brzmiący sopran, z opanowanym legato, portamento i pewną lekkością; generalnie ma bardziej uduchowione i „uczuciowe” brzmienie niż sopran soubrette, który ma tendencję do brzmienia jakby flirtującego, zalotnego. Sopran liryczny to „podstawowy” rodzaj sopranu, który znajduje się pośrodku spektrum głosów sopranowych i zwykle nie wykazuje specjalnych właściwości typu wyjątkowa moc, wytrzymałość, szlachetność czy biegłość. Mimo to są soprany liryczne, które posiadają parę takich cech i mogą śpiewać wiele ról z różnych fachów. W każdym razie zazwyczaj sopran liryczny nie posiada żadnych szczególnych właściwości. Dlatego role dla sopranu lirycznego reprezentują zazwyczaj niewinność, delikatność i wzniosłość – brzmią wiarygodnie śpiewane głosem o pewnej prostocie.
  • Role:

Jugendlich Dramatischer Sopran edytuj

 
  • Polski odpowiednik: sopran spinto
  • Skala: Od ok. c1 do c3
  • Opis: Włoska wersja tego fachu to spinto, co znaczy dosłownie: przyciśnięty. Oznacza on lekki głos, który musi się nieco „przycisnąć” dla zaśpiewania niższych, bardziej dramatycznych nut. Głos ten jest czasem tłumaczony jako „młody” albo „młodzieńczy”, ale nie odnosi się to do wieku artystki, tylko do brzmienia głosu. Zależnie od śpiewaczki, głos ten może sięgać obu krańców sopranowego spektrum: śpiewać lekkie role mezzosopranowe i, odwrotnie, role liryczne albo nawet koloraturowe. Soprany spinto są znane z głosu pasującego do pieśni i oper po angielsku.
  • Role:
  • Śpiewaczki:

Dramatischer Sopran edytuj

 

Hochdramatischer Sopran edytuj

 

Fächer mezzosopranowe i altowe edytuj

Koloratur-Mezzosopran / Contralto edytuj

 

Lyrischer Mezzosopran / Spielalt edytuj

 

Dramatischer Mezzosopran edytuj

 
  • Śpiewaczki

Dramatischer Alt edytuj

 

Tiefer Alt edytuj

 

Tenorowe Stimmfächer edytuj

Spieltenor / Tenor Buffo edytuj

 

Charaktertenor edytuj

 

Lyrischer Tenor edytuj

 
  • Polski odpowiednik: tenor liryczny
  • Skala: Od ok. C-F do c2
  • Role:

Jugendlicher Heldentenor edytuj

 

Heldentenor edytuj

 

Barytonowe Fächer edytuj

Lyrischer Bariton / Spielbariton edytuj

 

Kavalierbariton edytuj

 

Charakterbariton edytuj

 
  • Polski odpowiednik: baryton verdiowski.
  • Skala: Od ok. A do gis1
  • Opis: Głos łatwo śpiewający pasaże w wyższych rejestrach. Wysoka tessitura połączona z brzmieniem dramatycznym. Baryton verdiowski to głos zdolny do śpiewania z łatwością w najwyższych rejestrach barytonowych, czasami rozciągający się aż do C powyżej środkowego C (C5 lub wysoki C), operujący „squillo”.
  • Role:
    • Wozzeck (Alban Berg)
    • Germont, Traviata (Giuseppe Verdi)
    • Amonasro, Aida
    • Carlo, Ernani
    • Don Carlo di Vargas, La forza del destino
    • Falstaff, Falstaff
    • Ford, Falstaff
    • Macbeth, Macbeth
    • Renato, Un ballo in maschera
    • Rigoletto, Rigoletto
    • Rodrigo, Don Carlos
    • Simon Boccanegra, Simon Boccanegra

Heldenbariton edytuj

 
  • Polski odpowiednik: baryton bohaterski / baryton dramatyczny. W języku włoskim: baritono drammatico.
  • Skala: Od ok. G do fis1
  • Opis: Oznacza „bohaterski baryton”. W niemieckich teatrach operowych prawdziwy baryton bohaterski jest cenną zdobyczą: głos o potężnej mocy na zawołanie i jasnym rezonansie.
  • Role:
    • Telramund, Lohengrin (Richard Wagner)
    • Hrabia di Luna, Trubadur (Giuseppe Verdi)
    • Alfio, Cavalleria rusticana (Pietro Mascagni)
    • Gérard, Andrea Chénier (Umberto Giordano)
    • Iago, Otello (Giuseppe Verdi)
    • Jack Rance, La fanciulla del West (Giacomo Puccini)
    • Jochanaan, Salome (Richard Strauss)
    • Michele, Il tabarro (Giacomo Puccini)
    • Don Pizarro, Fidelio (Ludwig van Beethoven)
    • Tonio, Pagliacci (Ruggero Leoncavallo)
  • Śpiewacy:

Lyric Bassbariton/Low Lyric Baritone edytuj

 
  • Polski odpowiednik: bas baryton liryczny.

Dramatic Bassbariton/Low DramaticBaritone edytuj

 

Bass Fächer edytuj

Basso Cantante/Lyric Bassbariton/High Lyric Bass edytuj

 
  • Polski odpowiednik: brak. W języku włoskim: basso cantante.
  • Skala: Od ok. E do f1
  • Opis: Basso cantante to czasami bas baryton, jak np. Hans Hotter, Alexander Kipnis i Samuel Ramey.
  • Role:

Hoherbass/Dramatic Bassbariton/High Dramatic Bass edytuj

 
  • Polski odpowiednik: dramatyczny bas baryton.
  • Skala: od ok. E do f1

Jugendlicher Bass edytuj

 

Spielbass/Bassbuffo/Lyric Buffo edytuj

 

Schwerer Spielbass/Dramatic Buffo edytuj

 

Lyric Seriöser Bass edytuj

 
  • Polski odpowiednik: Niski bas. W języku włoskim: basso profondo.
  • Skala: (C to f')
  • Opis: Basso profondo to najniższy basowy typ głosu. Według J.B. Steane w Voices, Singers i Critics, głos basso profondo wywodzi się z metody produkcji tonów, która eliminuje bardziej włoskie szybkie vibrato. Na jego miejscu znajduje się rodzaj tonalnej solidności, front podobny do ściany, który może jednak okazać się podatny na inny rodzaj wibrato, powolny rytm lub przerażające chybotanie[3].

Dramatic Seriöser Bass edytuj

 

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Encyklopedia muzyki PWN, red. A. Chodkowski, Warszawa 1995.
  2. ↑ John Warrack, The Oxford Dictionary of Opera, USA: Oxford University Press, 1992, ISBN 0-19-869164-5.
  3. ↑ Roffel Automatisering, The Classical Bass Information Page on Classic Cat [online] [dostęp 2018-09-30].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stimmfach&oldid=71064819”