Wikipedia

Stokrotka

Stokrotka (Bellis L.) – rodzaj z rodziny astrowatych. Obejmuje 14 gatunków[3]. Zasięg rodzaju obejmuje całą Europę, północno-zachodnią Afrykę (od Maroka po Libię) i zachodnią Azję (od Jordanii po Iran i Kazachstan)[3]. W Polsce występuje jeden gatunek – stokrotka pospolita B. perennis[5]. Rośliny te występują na pastwiskach, w murawach, na terenach skalistych i w lasach[6].

Stokrotka
Ilustracja
Morfologia (stokrotka pospolita)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

stokrotka

Nazwa systematyczna
Bellis L.
Sp. Pl. 886. 1 Mai 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

Bellis perennis L.[4]

Synonimy
  • Bellidium Bertol.
  • Belliopsis Pomel
  • Kyberia Neck.
  • Seubertia H.C.Watson[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Kwiatostan stokrotki pospolitej

Stokrotki są popularnie uprawiane, w szczególności formy B. sylvestris i mieszańce ze stokrotką pospolitą[7] oraz odmiany ozdobne stokrotki pospolitej[6]. Uprawiane są zwykle odmiany o pełnych lub półpełnych kwiatach, większych koszyczkach lub koszyczkach zwielokrotnionych (z wyrastającymi bocznymi koszyczkami w kątach liści okrywy)[7]. Stokrotka pospolita, uważana czasem za chwast rosnąc na trawnikach, wykorzystywana jest także jako roślina lecznicza[7].

Morfologia edytuj

Pokrój
Rośliny zielne (jednoroczne i krótkotrwałe byliny), niektóre rozrastające się kłączowo, z wiązkowym systemem korzeniowym[8]. Rośliny osiągają do 45 cm wysokości, ale zwykle są znacznie mniejsze[6].
Liście
Skupione w rozetę przyziemną, rzadko kilka rozwija się także w dolnej części łodygi powyżej rozety. Liście są pojedyncze, łopatkowate do lancetowatych, całobrzegie lub ząbkowane[8].
Kwiaty
Zebrane w koszyczki tworzące się pojedynczo na szczycie wzniesionej i bezlistnej łodygi[6]. Okrywa jest szeroka i krótka, składa się z dwóch (rzadko jednego) szeregu zielonych listków, o równej długości i jajowatym kształcie. Dno koszyczka jest płaskie lub wzniesione półkuliście lub stożkowato[8]. Występują w nich dwa rodzaje kwiatów: na brzegach koszyczka białe lub różowe kwiaty języczkowe, w środku drobne, żółte kwiaty rurkowe[9]. Kwiaty języczkowe są żeńskie, stulają się po zmroku. Kwiaty rurkowate są obupłciowe. Ich korona jest krótkorurkowata, a łatki na końcach rurki są wzniesione[8].
Owoce
Nieco spłaszczone niełupki[6], jajowate, nagie, orzęsione lub szorstko owłosione. Puch kielichowy nieobecny lub wykształca się w postaci pierścienia krótkich ości[8].

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny astrowatych (Asteraceae). W obrębie rodziny zaliczany do podrodziny Asteroideae i plemienia Astereae[10]. Jest blisko spokrewniony z rodzajami stokrotnica Bellidiastrum i bellium Bellium, tworząc z nimi tzw. grupę Bellis w obrębie podplemienia Bellidinae[11].

Wykaz gatunków[12]

Zagrożenia i ochrona edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych ocenie zagrożenia poddano cztery gatunki, z czego trzy oceniono jako gatunki najmniejszej troski (B. bernardii, B. caerulescens i B. hyrcanica), a jeden – B. prostrata został uznany za bliski zagrożenia[13].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. ↑ a b c d Bellis L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-04].
  4. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-22].
  5. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 41, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. ↑ a b c d e Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 376. ISBN 0-333-74890-5.
  7. ↑ a b c David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 107, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. ↑ a b c d e J.W. Kadereit, Charles Jeffrey (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 303, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805.
  9. ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  10. ↑ Genus Bellis L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-04].
  11. ↑ Nesom G.L.. Revised subtribal classification of Astereae (Asteraceae). „Phytoneuron”. 53, s. 1–39, 2020. 
  12. ↑ Bellis. The Plant List. [dostęp 2016-04-22]. (ang.).
  13. ↑ Bellis. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2015-4. [dostęp 2016-06-09]. (ang.).


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stokrotka&oldid=72985615”