Wikipedia

Stolno (województwo kujawsko-pomorskie)

wieś w województwie kujawsko-pomorskim

Stolno (niem. Stollno[4]) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie chełmińskim, w gminie Stolno, przy skrzyżowaniu drogi krajowej nr 91 z drogą krajową nr 55.

Stolno
wieś
Ilustracja
Budynek Urzędu Gminy Stolno
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Powiat

chełmiński

Gmina

Stolno

Liczba ludności (III 2011)

687[2]

Strefa numeracyjna

56

Kod pocztowy

86-212[3]

Tablice rejestracyjne

CCH

SIMC

0849149

Położenie na mapie gminy Stolno
Mapa konturowa gminy Stolno, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Stolno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Stolno”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Stolno”
Położenie na mapie powiatu chełmińskiego
Mapa konturowa powiatu chełmińskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stolno”
Ziemia53°19′23″N 18°30′17″E/53,323056 18,504722[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Podział administracyjny edytuj

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie toruńskim. Miejscowość jest siedzibą gminy Stolno.

Demografia edytuj

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011) na terenie wsi mieszkało 687 mieszkańców[2]. Jest największą miejscowością gminy Stolno.

Produkty tradycyjne edytuj

W Stolnie jest pieczone tradycyjne pieczywo wykonywane naturalnie. W 2007 roku trafił ten produkt do Listy Produktów Tradycyjnych[5].

Historia edytuj

Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana w 1301 roku pod nazwą (Stolyn)[6]. W latach 1423–1424 osada była własnością rycerską w komturstwie starogrodzkim. Wieś w 1430 roku należała do Lorencza Stolin, w 1440 i 1447 roku był odnotowany w miejscowości rycerz Budisch von Stoelen który był posłem do wielkiego mistrza[6][7]. Stolno należało też do rodu Kalkstein Stolińskich, którzy drugą część nazwiska mają od Stolna[8], i którzy są potomkami Jana Kalksteina, który w 1459 roku otrzymał przywilej na Wielkie Łunawy koło Stolna od wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Ludwiga von Erlichshausen[9]. W 1570 roku miejscowość należy do dwóch przedstawicieli tego rodu Tomasza Kalcksteina, który posiadał 12 łanów ziemi, karczmę, 4 zagrodników, młyn i Jana Kalcksteina, który miał 12 łanów ziemi, 6 zagrodników, karczmę i młyn[10].

W 1625 roku spadkobiercą po Adamie Kalkstein Stolińskim ze Stolna był jego syn Wojciech Kalkstein Stoliński[11][12], który był ojcem zmarłego w 1673 roku Melchiora Kalkstein Stolińskiego sędziego Człuchowskiego posła na sejm elekcyjny 1648 i Bartłomieja Kalkstein Stolińskiego poborcy powiatu Człuchowskiego[13], prawnukami Wojciecha Kalkstein Stolińskiego byli Melchior Kalkstein Stoliński (ok. 1691–1762) który był chorążym Chełmińskim, podkomorzym Chełmińskim, posłem na sejm i Antoni Kalkstein Stoliński poseł na sejm 1730[14][15][16]. Z linii Kalkstein Stolińskich ze Stolna pochodził też porucznik wojsk polskich Mikołaj Kalkstein Stoliński który zginął pod Cecorą w 1620 roku i z tej linii był Jerzy Kalkstein Stoliński, który walczył pod dowództwem Jana Karola Chodkiewicza[17] m.in. pod Chocimiem[18].

W 1667 roku Stolno było własnością rodziny Gronczowskich. Według taryfy podatkowej z 1682 roku w Stolnie fukcjonował młyn na małej wodzie o 1 kole[19]. W 1693 roku właścicielem miejscowości był Wojciech Elżanowski, W latach 1701–1705 był odnotowany w Stolnie Świętosław Radowicki, który w 1717 roku był wicewojewodą chełmińskim, w 1727 są na Stolnie Komorowscy, a w 1773 właścicielem wsi był von Zieliński a dzierżawcą Józef Hofmann[20][21][22][23][24]. Od połowy XIX w. do końca II wojny światowej Stolno należało do rodziny Strubing. W 1885 roku w Stolnie mieszkało 247 mieszkańców – 191 katolików i 56 ewangelików[25].

Zabytki edytuj

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[26] na listę zabytków wpisane są fortyfikacje w zespole twierdzy Chełmno z lat 1903–1914, nr rej.: A/1511/ z 14.02.1980:

  • fort V, 1903-1914
  • schron piechoty IR-5, ok. 1914
  • schron amunicyjny M-9, po 1914 (nie istnieje)
  • schron amunicyjny M-10, przed 1910
  • bateria II, przed 1910.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 131464
  2. ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1226 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XI – wynik wyszukiwania – DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2021-11-19].
  5. ↑ Pieczywo ze Stolna smakuje jak żadne inne. „Nowości”, s. 9, 2010-02-27. 
  6. ↑ a b Gabriela Mazur, Leksykon Miejscowości powiatu chełmińskiego, 2020, ISBN 978-83-7591-751-2.
  7. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XI - wynik wyszukiwania - DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2022-06-06].
  8. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XI – wynik wyszukiwania – DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2021-01-20].
  9. ↑ Żychliński Teodor, Złota księga szlachty polskiej. R.2, Leitgeber Jarosław, 1880 [dostęp 2023-11-21].
  10. ↑ Jerzy Wiśniewski, Karol Buczek, Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, 1971.
  11. ↑ Grodzkie i ziemskie > Nakło > Część 2 639 (Nr. 223) 1625
  12. ↑ [Przeglądanie zbiorów na pozycji 4908] [online], teki.bkpan.poznan.pl [dostęp 2022-06-07].
  13. ↑ Testamenty Szlachty Prus Królewskich z XVII wieku Wiesław Nowosad i Jacek Kowalkowski, s. 318
  14. ↑ Testamenty Szlachty Prus Królewskich z XVIII wieku Wiesław Nowosad i Jacek Kowalkowski
  15. ↑ Jacek Kowalkowski, Wiesław Nowosad, Testamenty Szlachty Prus Królewskich z XVII wieku, 2013.
  16. ↑ Polski słownik biograficzny t.44 str.73-75.
  17. ↑ Kasper Niesiecki, Herbarz polski Kaspra Niesieckiego t.8, 1841.
  18. ↑ Testamenty szlachty Prus Królewskich z XVII wieku, wyd. Jacek Kowalkowski i Wiesław Nowosad, Warszawa 2013, s. 116.
  19. ↑ Stanisław Kujot, Stanisław Kętrzyński, Taryfy podatkowe ziem pruskich z r. 1682, TNT, 1901 [dostęp 2024-02-26].
  20. ↑ DFG-Viewer: II. HA GD, Abt. 9, Tit. 93 Nr. 5 Bd. 2 : Kontributionskataster Amt Culm [Kulm] [online], dfg-viewer.de [dostęp 2023-03-15].
  21. ↑ Testamenty szlachty Prus Królewskich z XVIII wieku, Wiesław Nowosad i Jacek Kowalkowski. s. 98
  22. ↑ Szlachta województwa Chełmińskiego w latach 1454–1772 , Bartosz Drzewiecki s. 177
  23. ↑ Szlachta województwa chełmińskiego w latach 1454–1772 , Bartosz Drzewiecki s. 117
  24. ↑ West Prussia [online], odessa3.org [dostęp 2023-03-22].
  25. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XI – wynik wyszukiwania – DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2021-09-29].
  26. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 31 [dostęp 2016-07-20].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stolno_(województwo_kujawsko-pomorskie)&oldid=73148628”