Wikipedia

Strachomin

wieś w województwie mazowieckim

Strachomin – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, w gminie Latowicz[4][5]. Leży nad rzeką Świder.

Strachomin
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

miński

Gmina

Latowicz

Liczba ludności (2022)

183[2]

Strefa numeracyjna

25

Kod pocztowy

05-334[3]

Tablice rejestracyjne

WM

SIMC

0677754[4]

Położenie na mapie gminy Latowicz
Mapa konturowa gminy Latowicz, po prawej znajduje się punkt z opisem „Strachomin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Strachomin”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Strachomin”
Położenie na mapie powiatu mińskiego
Mapa konturowa powiatu mińskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Strachomin”
Ziemia52°01′20″N 21°51′53″E/52,022222 21,864722[1]

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie garwolińskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego[6].

W latach 1526-1795 wieś należała do starostwa latowickiego. W latach 1795-1809 – pod zaborem austriackim. Od 1809 r. w Księstwie Warszawskim, guberni warszawskiej, powiecie siennickim, a od 1866 r. w powiecie mińskim (od 1868 nazwa powiatu nowomiński). W latach 1870-1954 należała do gminy Iwowe, w latach 1955-1972 – do Gromadzkiej Rady Narodowej w Iwowym, od 1973 r. należy do gminy Latowicz. W latach 1919-1939 była w granicach województwa warszawskiego, 1939-1945 w Generalnym Gubernatorstwie, 1946-1975 w województwie warszawskim, od 1975 do 1998 r. – w granicach województwa siedleckiego. Od 1999 r. znajduje się w województwie mazowieckim.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętej Trójcy w Latowiczu[7].

Historia edytuj

Najstarsze ślady osadnictwa występują na rozległym cmentarzysku grobów kloszowych na polu pp. Stosiów, datowane na wczesny i średni okres lateński, obrządku ciałopalnego. Z tego okresu zachowało się koliste grodzisko nazywane Słojcem, zlokalizowane 0,5 km na północ od wsi. Pierwsze wzmianki o wsi pojawiły się w 1508 r. pod nazwą „Strachomino”. W 1565 r. we wsi było 12 gospodarstw i młyn. W 1613 r. liczba gospodarstw wzrosła do 19.

Wieś została zniszczona podczas wojen szwedzkich i w 1660 r. nie było w ogóle domów, a z 9 ½ włók gruntów rolnych, zasiana była tylko 1 włóka.

W 1789 r. wieś liczyła już 21 domów. W XIX w. znajdował się tu folwark. W drugiej połowie XIX w. powstała szkoła elementarna. W 1918 r. założono Ochotniczą Straż Pożarną. W 1959 r. powstało Koło Gospodyń Wiejskich. W 1970 r. wieś liczyła 299 mieszkańców, a w 2000 r. 237 mieszkańców. Przyrost naturalny w latach 1970-2000 wyniósł -20,7%. W 1988 r. we wsi było 65 domów, a w 2009 r. - 77 domów.

Urodził się tu Franciszek Gajowniczek – sierżant Wojska Polskiego, więzień niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Swoje życie oddał za niego święty Maksymilian Maria Kolbe.

Etymologia edytuj

Nazwa, według miejscowej tradycji, pochodzi od rady udzielanej podróżnym kierującym się w te strony: „miń strach, a będziesz bezpieczny”, czyli miń straszne miejsce. To straszne miejsce wiązało się z trudną przeprawą przez rozlewiska rzeki Świder. Analiza źródeł dowodzi, że nazwa Strachomin pochodzi od staropolskiego imienia[potrzebny przypis] Strachomir lub podobnego. Być może też założycielem osady był ktoś, kto posturą i wyglądem wzbudzał wśród ludzi strach.

Zabytki edytuj

  • Kapliczka murowana, słupowa, dwukondygnacyjna, wzniesiona w pierwszej połowie XIX w. przy folwarku.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 131608
  2. ↑ Raport o stanie gminy za rok 2022. Liczba mieszkańców w dniu 31.12.2022 s. 7-8
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1226 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
  7. ↑ Opis parafii na stronie diecezji

Bibliografia edytuj

  • AGAD, Metryka Koronna 8.21 – pierwsza wzmianka
  • AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział I, sygn. 72 cz.2. – Rejestr pogłownego Ziemi Czerskiej.
  • AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego Oddział XLVI, sygn. 143-B – Lustracja Starostwa Latowickiego z 1569 r. (mikrofilm: 2262)
  • AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego Oddział XLVI, sygn. 147a – Lustracja starostwa latowickiego z 1613 r. (mikrofilm: 2567)
  • AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego Oddział XLVI, sygn. 147-B - Lustracja Starostwa Latowickiego (odpis z 1853 r.) 1660 r. (mikrofilm: 2568)
  • AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego Oddział XLVI, sygn. 159 – Lustracja starostwa latowickiego z 1765 r. (mikrofilm: 2579)
  • AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego Oddział XLVI, sygn. 170 – Lustracja starostwa latowickiego z 1789 r. (mikrofilm: 2585)
  • Grzikiewicz M., 1954. Wybrane zagadnienia z badań nad kulturą grobów kloszowych, Wiadomości Archeologiczne T.20: 134-173.
  • Strachomin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 381.
  • Gajowniczek. Z. 1999. Dzieje Latowicza, FPL, Latowicz
  • Gajowniczek Z., 1999. Dzieje Parafii Latowicz, FPL, Latowicz.
  • Gajowniczek Z., 1999. Kroniki Ochotniczej Straży Pożarnej w Latowiczu, FPL, Latowicz.
  • Gieysztorowa I., 1967. Lustracja województwa Mazowieckiego 1565 roku, cześć l. Warszawa.
  • Niedźwiedź J. Ostas C., Opracowanie studialne wartości kulturowych Gminy Latowicz
  • Sienkiewicz M., i in. 1999. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Latowicz.
  • Wawrzyńczyk A., 1989. Lustracje województwa Mazowieckiego XVII wieku, T.2 (1660-1661), Warszawa.

Zobacz też edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Strachomin&oldid=72552768”