Strom Thurmond

polityk amerykański

James Strom Thurmond (ur. 5 grudnia 1902 w Edgefield w stanie Karolina Południowa, zm. 26 czerwca 2003 tamże) – amerykański dowódca wojskowy, generał major United States Army, nauczyciel, prawnik i polityk, gubernator stanu Karolina Południowa (1947−1951), najdłużej żyjący i drugi pod względem długości urzędowania senator USA. W Senacie zasiadał w latach 1954–2003 (do 1964 jako demokrata, a następnie jako republikanin).

James Strom Thurmond
Ilustracja
generał major generał major
Data i miejsce urodzenia

5 grudnia 1902
Edgefield (Karolina Południowa)

Data i miejsce śmierci

26 czerwca 2003
Edgefield

Przebieg służby
Lata służby

19421963

Siły zbrojne

 US Army

Jednostki

U.S. 82nd Airborne Division

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Faksymile
Odznaczenia
Legionista Legii Zasługi - dwukrotnie (USA)
Brązowa Gwiazda (Stany Zjednoczone) Purpurowe Serce (Stany Zjednoczone) Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone) Prezydencki Medal Obywatelski (Stany Zjednoczone) Medal Kampanii Europy-Afryki-Bliskiego Wschodu (USA) Medal Zwycięstwa w II Wojnie Światowej (USA) Kawaler Orderu Korony (Belgia) Krzyż Wojenny 1939–1945 (Francja)
Strom Thurmond
Data i miejsce urodzenia

5 grudnia 1902
Edgefield

Data śmierci

26 czerwca 2003

103. Gubernator stanu Karolina Południowa
Okres

od 21 stycznia 1947
do 16 stycznia 1951

Przynależność polityczna

Partia Demokratyczna

Poprzednik

Ransome Judson Williams

Następca

James F. Byrnes

Senator Stanów Zjednoczonych z Karoliny Południowej
Okres

od 24 grudnia 1954
do 4 kwietnia 1956

Przynależność polityczna

Partia Demokratyczna

Poprzednik

Charles E. Daniel

Następca

Thomas A. Wofford

Senator Stanów Zjednoczonych z Karoliny Południowej
Okres

od 7 listopada 1956
do 3 stycznia 2003

Przynależność polityczna

Partia Demokratyczna (do 1964)
Partia Republikańska (od 1964)

Poprzednik

Thomas A. Wofford

Następca

Lindsey Graham

Przewodniczący pro tempore Senatu
Okres

od 3 stycznia 1981
do 3 stycznia 1987

Poprzednik

Warren G. Magnuson

Następca

John C. Stennis

Przewodniczący pro tempore Senatu
Okres

od 3 stycznia 1995
do 3 stycznia 2001

Poprzednik

Robert Byrd

Następca

Robert Byrd

Przewodniczący pro tempore Senatu
Okres

od 20 stycznia 2001
do 6 czerwca 2001

Poprzednik

Robert Byrd

Następca

Robert Byrd

Życiorys edytuj

Urodził się 5 grudnia 1902 w Edgefield w stanie Karolina Południowa, jako syn Johna Williama Thurmonda (1862−1934) i Eleonory Gertrudy Strom (1870−1958). Uczęszczał do Clemson Agricultural College (obecnie Clemson University), gdzie był członkiem korporacji akademickiej Pi Kappa Alpha (ΠΚΑ). W 1923 ukończył studia ogrodnicze, a następnie prawnicze. W latach 1930–1938 pracował jako adwokat.

Podczas II wojny światowej służył w Europie i na Pacyfiku, m.in. brał udział w alianckiej inwazji we Francji. W okresie służby wojskowej otrzymał 18 odznaczeń i nagród, m.in. dwukrotnie Legię Zasługi, Brązową Gwiazdę, Purpurowe Serce oraz francuski Krzyż Wojenny. W latach 1954–1955 był prezesem Związku Oficerów Rezerwy. Wycofał się ze służby wojskowej w randze generała majora.

W latach 1947–1951 pełnił urząd gubernatora stanu Karolina Południowa. W 1948 został kandydatem prosegregacyjnej, południowej frakcji demokratów (Demokraci Praw Stanowych, Dixiecrat) na prezydenta. Uzyskał wówczas 1.169.021 głosów (2,4%) i wygrał wybory w czterech stanach południowych (Luizjana, Karolina Południowa, Missisipi, Alabama, przypadł mu też głos jednego z demokratycznych elektorów w Tennessee). Wybory wygrał wówczas urzędujący prezydent Harry Truman, pokonując nie tylko Thurmonda i kandydata progresywistów (liberalnego skrzydła demokratów) Henry’ego Wallace’a, ale i nominata republikanów Thomasa Deweya.

W 1954 Thurmond został wybrany senatorem. Jest to pierwszy przypadek w historii, gdy senator zdołał zdobyć swój mandat w wyborach jako tzw. kandydat dopisany do listy, tj. nie figurujący na liście kandydatów, ale wpisywany w wolne miejsce na karcie do głosowania[1].

W 1957 zasłynął jako autor najdłuższej mowy blokującej (Filibuster). W Senacie zasiadał przez dziewięć kadencji. W latach 1981–1987, 1995 oraz 2001 (z przerwą) pełnił funkcję prezydenta pro tempore Senatu.

W 1964, w ramach protestu przeciwko popieranej przez prezydenta Lyndona Johnsona Ustawie o Prawach Obywatelskich i postawie popierającej ją większości demokratów, zmienił przynależność partyjną (mimo iż ustawę poparło proporcjonalnie więcej republikanów).

W 1997 został najdłużej żyjącym i urzędującym senatorem USA.

Strom Thurmond był jednym z najbardziej kontrowersyjnych senatorów w ostatnim stuleciu i opinie o nim są ostro podzielone. Nie da się zaprzeczyć, że w pierwszej części swojej kariery politycznej Thurmond był zagorzałym rasistą i zwolennikiem separacji między białymi i czarnymi. Jednak w późniejszej części swojej długiej kariery Thurmond powoli zaczął przyjmować bardziej postępowe poglądy. Z nadejściem lat 70. stał się nawet zwolennikiem integracji między rasami, wcześniej niż inni senatorowie z Południa. Thurmond zatrudnił Afroamerykanów w swoim sztabie, wysłał córkę do mieszanej szkoły publicznej i popierał kandydatury afroamerykańskich sędziów. Niektórzy posądzali go o zrobienie tego zwrotu tylko ze względów politycznych.

Niedługo po śmierci Thurmonda Essie Mae Washington-Williams wyjawiła, że jest jego nieślubnym dzieckiem. Jej matką była afroamerykańska pokojówka. Washington-Williams urodziła się w 1925, kiedy jej matka miała lat 16, a Thurmond lat 22. Thurmond, choć ze względów politycznych nie przyznawał się do ojcostwa, utrzymywał z nią bliskie kontakty przez całe życie.

12 czerwca 2010 jego rekord długości senackiej kariery (ale nie wieku) pobił demokrata Robert Byrd.

Odznaczenia edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. bw: Pierwszy od 50 lat senator USA z dopisanych głosów. Gazeta Wyborcza, 2010-11-17 21:41. s. 1. [dostęp 2010-11-18]. (pol.).

Bibliografia edytuj