Strzegów (województwo lubuskie)

wieś w województwie lubuskim

Strzegów (niem. Strega[4], łuż. Stśěgow)[5]wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin.

Strzegów
wieś
Ilustracja
Kościół św. Antoniego
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

krośnieński

Gmina

Gubin

Liczba ludności (2013)

279[2]

Strefa numeracyjna

68

Kod pocztowy

66-629[3]

Tablice rejestracyjne

FKR

SIMC

0909584

Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin
Mapa konturowa gminy wiejskiej Gubin, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Strzegów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Strzegów”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Strzegów”
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego
Mapa konturowa powiatu krośnieńskiego, w lewym dolnym rogu znajduje się punkt z opisem „Strzegów”
Ziemia51°49′08″N 14°37′24″E/51,818889 14,623333[1]

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwa zielonogórskiego.

Historia

edytuj

Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawiła się w dokumentach w 1300 roku pod nazwą (niem. Strigowe)[6][7]. Właścicieli wsi w XIV i XV wieku wymienia się gubeńskich obywateli Budinsina, Franka i Lista[8][7]. W końcu XIX wieku (1866 – 1898) majątek rycerski został podzielony[6][7]. Do wsi należały: kolonia, folwark i dwa młyny wodne (młyn w zaroślach i nowy)[9][6][7]. Wokół długiego stawu wiejskiego przebiega główna droga, na której skraju stoją lipy)[6].

W 1939 roku w Strzegowie mieszkało 590 osób[7]. Komendantem miejscowości od lipca 1945 roku był ppor. Marian Listwoń, dowódca 2. Kompanii strzeleckiej 38. Pułku Piechoty. W 1945 roku został utworzony 2 Oddział Ochrony Pogranicza, a w Strzegowie powstaje 27 strażnica, która podlegała 6. Komendzie Odcinka w Sękowicach[7]. W 1950 roku powstała 9 Brygada WOP, a w Gubinie 92. Batalion WOP w skład, którego wchodziła strażnica w Strzegowie. W 2002 roku strażnice w Strzegowie i Polanowicach zostały połączone, a ich siedzibą zostały Polanowice[7].

W czerwcu 1946 roku powstała w Strzegowie szkoła podstawowa oraz utworzona z pierwszych osadników Ochotnicza Straż Pożarna, która na początku swojej działalności posiadała na wyposażeniu konny wóz z ręczną sikawką, kilka węży, szpadle, bosaki, siekiery i kombinezony[10]. W 1976 roku wybudowana została remiza strażacka, a w 2004 roku strażacy otrzymali sztandar ufundowany przez władze gminy, który wręczył prezes ZW OSP Edward Fedko[10].

W latach 1954 – 1958 była tu Gromadzka Rada Narodowa z siedzibą w Markosicach[11].

W 1955 roku we wsi powstała Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Nysa” oraz dokonano klasyfikacji i regulacji gruntów[12].

W 1969 roku w Strzegowie istniał punkt felczerski Wiejskiego Ośrodka Zdrowia w Grabicach, a w 1999 roku utworzono Wiejski Ośrodek Zdrowia, jako filię SPZOZ w Stargardzie Gubińskim[13]. 17 listopada oddano do użytku wodociąg[12]. W 1988 roku wieś liczyła 305 mieszkańców, w 1999 roku 295, a w 2000 roku 308[12].

Zabytki

edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[14]:

  • kościół parafialny pod wezwaniem świętego Antoniego, z XV wieku w stylu późnogotyckim zbudowany z kamieni polnych[6][7]. W czasach późniejszych był wielokrotnie przebudowywany. Do 1945 roku świątynia znajdowała się w rękach protestantów, a następnie katolików[4]. Jest salowym obiektem założonym na planie prostokąta, z wieżą od zachodu, zakrystią od północy i kruchtą od południa. Dachy dwuspadowe nakrywają korpus i zakrystię, a hełm namiotowy o rozszerzonej dolnej partii połaci wieńczy wieżę[4]. Posiada prostokątny zarys i otynkowaną fasadę. Do średniowiecznych pozostałości zalicza się krzyż wykonany z granitu[6]. Wewnątrz kościoła znajduje się obraz Świętego Antoniego, patrona parafii[7], ambona z początku XIX wieku, ołtarz główny, organy i ławki z początku XX wieku, dziewiętnastowieczna chrzcielnica, kropielnica z trzeciej ćwierci XIX stulecia[15]. W maju 1957 roku parafię erygowano, a 17 czerwca 2007 roku obchodzono uroczyście jej 50-lecie z udziałem ordynariusza biskupa Adama Dyczkowskiego[7].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 132327
  2. Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1230 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b c Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 238.
  5. Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
  6. a b c d e f Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 30
  7. a b c d e f g h i j Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 323
  8. W latach późniejszych były to szlacheckie rodziny saksońskie
  9. Obecnie zniszczone, ale są po nich ślady
  10. a b Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 326
  11. Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 327
  12. a b c Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 325
  13. Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 324
  14. Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 14. [dostęp 2013-01-24].
  15. Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 239.

Bibliografia

edytuj
  • Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. - Zeszyty Gubińskie nr 5 s.30
  • Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 323-330. ISBN 978-83-88059-54-4.
  • Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 238-239. ISBN 978-83-919914-8-2.