Wikipedia

Strzepcz

wieś w województwie pomorskim

Strzepcz (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Strzépcz) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie wejherowskim, w gminie Linia[5][6].

Strzepcz
wieś
Ilustracja
miejscowość z lotu ptaka
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

wejherowski

Gmina

Linia

Liczba ludności (2021)

981[2][3]

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

84-222[4]

Tablice rejestracyjne

GWE

SIMC

0165681

Położenie na mapie gminy Linia
Mapa konturowa gminy Linia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Strzepcz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Strzepcz”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Strzepcz”
Położenie na mapie powiatu wejherowskiego
Mapa konturowa powiatu wejherowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Strzepcz”
Ziemia54°27′21″N 18°01′23″E/54,455833 18,023056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Wieś leży na Pojezierzu Kaszubskim, na północnym skraju kompleksu Lasów Mirachowskich i nad jeziorem Strzepcz w zasięgu „Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Łeby”.

Strzepcz jest siedzibą sołectwa Strzepcz, w którego skład wchodzą również Dargolewo, Głodnica i Zielony Dwór. W Strzepczu znajduje się parafia św. Marii Magdaleny należąca do dekanatu Sierakowice w diecezji pelplińskiej.

Hieronim Derdowski wspomniał o Strzepczu w swoim poemacie O Panu Czorlińścim co do Pucka po sece jachoł.

Wieś królewska w starostwie mirachowskim w województwie pomorskim w II połowie XVI wieku[7].

Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Strzepcz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

16 czerwca 2013 Strzepcz wraz z tutejszą parafią obchodził 700-lecie istnienia[8].

W miejscowości znajduje się jedna z 13 figur szlaku turystycznego „Poczuj kaszubskiego ducha” – wykonana przez Jana Redźkę na podstawie opracowania „Bogowie i duchy naszych przodków. Przyczynek do kaszubskiej mitologii” Aleksandra Labudy rzeźba przedstawiająca wąsatego kaszubskiego demona zwanego Grzenia, opiekuna sennych marzeń[9].

Przez wieś kursują linie autobusowe PKS Gdynia. Zapewniają dojazd do m.in. Wejherowa czy Lęborka[10][11][12][13][14][15].

Do sierpnia 2012 roku istniało tutaj Kaszubskie Liceum Ogólnokształcące. Przestało ono istnieć ze względu na brak chętnych[16]. Zamiast tego, w miejscu byłego liceum istnieje dzisiaj Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy[17].

We wsi mieści się Ośrodek Szkolenia Poligonowego Wojsk Specjalnych[18].

We wsi istnieje Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej[19].

Integralne części wsi edytuj

Integralne części wsi Strzepcz[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0165698 Dargolewo część wsi
0165706 Głodnica część wsi
0165712 Zielony Dwór część wsi

Historia edytuj

Pierwsza wzmianka wsi pochodzi z 11 czerwca 1314 roku, kiedy to wieś nazywała się Scherpzig. W tym samym roku powstała parafia[20][21]. Nazwa Strzepcz pojawiła się po raz pierwszy w 1534 roku[22].

W okolicy wsi, w rejonie Góry Szubieniczej (Galgenberg) odnaleziono liczne popielnice grobowe. Od 1594 r. odbywały się tutaj sejmiki powiatu mirachowskiego[21]. Do 1864 r. kościół w Sianowie był filią Strzepcza.

Od 1757 roku istniał szpital (przytułek) dla ubogich przy kościele, fundowany przez Przebendowskiego. Budynek został rozebrany po II wojnie światowej[22].

Pod koniec XIX wieku wieś liczyła 506 mieszkańców i jej obszar wynosił 1045 ha. Istniało wówczas 61 domów[22].

Szkoła została wybudowana pod koniec XIX wieku[16].

Podczas zaboru pruskiego wieś nosiła nazwę niemiecką Strepsch. Podczas okupacji niemieckiej nazwa Strepsch w 1942 została przez nazistowskich niemieckich propagandystów (w ramach szerokiej akcji odkaszubiania i odpolszczania nazw niemieckiego lebensraumu) zweryfikowana jako zbyt kaszubska i przemianowana na nowo wymyśloną i bardziej niemiecką – Streep[23].

W czasach okupacji niemieckiej miała tu miejsce akcja pacyfikacyjna gestapo mająca na celu zatrzymanie ludności udzielającej pomocy partyzantom Gryfa Pomorskiego. Na miejscowym cmentarzu znajdują się groby 80 zamordowanych więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof.

16 marca 1948 roku w Strzepczu powstała pierwsza biblioteka gminna. Do 31 stycznia 1999 roku siedzibą biblioteki był lokal przy obecnej ulicy ks. Józefa Rotty. Biblioteka została przeniesiona do budynku Kaszubskiego Liceum Ogólnokształcącego, a w lipcu 2000 - do lokalu w Szkole Podstawowej i Gimnazjum. Biblioteka istnieje do dziś[17].

Zobacz też edytuj

 
Diabelski Kamień w rezerwacie „Żurawie Błota”

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 132464
  2. ↑ Wieś Strzepcz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-05-30], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-06-01].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1214 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
  7. ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 94.
  8. ↑ Strona wejherowo.naszemiasto.pl
  9. ↑ Strona trojmiasto.wyborcza.pl
  10. ↑ Rozkład jazdy - PKS GDYNIA [online], www.pksgdynia.pl [dostęp 2024-04-02].
  11. ↑ Rozkład jazdy - PKS GDYNIA [online], www.pksgdynia.pl [dostęp 2024-04-02].
  12. ↑ Rozkład jazdy - PKS GDYNIA [online], www.pksgdynia.pl [dostęp 2024-04-02].
  13. ↑ Rozkład jazdy - PKS GDYNIA [online], www.pksgdynia.pl [dostęp 2023-12-20].
  14. ↑ Rozkład jazdy - PKS GDYNIA [online], www.pksgdynia.pl [dostęp 2023-12-20].
  15. ↑ Rozkład jazdy - PKS GDYNIA [online], www.pksgdynia.pl [dostęp 2023-12-20].
  16. ↑ a b Redakcja, Strzepcz: "Szkoła widmo" bez uczniów [online], Dziennik Bałtycki, 13 września 2011 [dostęp 2024-01-15] (pol.).
  17. ↑ a b O bibliotece | Biblioteka Publiczna Gminy Linia [online], www.bpgl.pl [dostęp 2024-01-15].
  18. ↑ https://www.facebook.com/OsrodekSzkoleniaPoligonowegoWojskSpecjalnych/
  19. ↑ Służba zdrowia - Urząd Gminy Linia [online], www.gminalinia.com.pl [dostęp 2024-01-15] (pol.).
  20. ↑ O parafii - Parafia p.w. Św. Marii Magdaleny w Strzepczu od 1314 [online], Parafia p.w. Św. Marii Magdaleny [dostęp 2024-01-15] (pol.).
  21. ↑ a b Historia przed 1939 - Parafia p.w. Św. Marii Magdaleny w Strzepczu od 1314 [online], Parafia p.w. Św. Marii Magdaleny [dostęp 2024-01-15] (pol.).
  22. ↑ a b c Sołectwo Strzepcz - Urząd Gminy Linia [online], www.gminalinia.com.pl [dostęp 2024-01-15] (pol.).
  23. ↑ Familienforschung in Westpreußen. [dostęp 2015-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-16)]. (niem.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Strzepcz&oldid=73398180”