Stulicha psia

Stulicha psia
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	stulicha
Gatunek	stulicha psia
	Nazwa systematyczna
	Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl; H. G. A. Engler & K. A. E. Prantl, Nat. Pflanzenfam. 3(2):192. 1891
Synonimy
	Sisymbrium sophia L.;
	Sisymbrium sophia L.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stulicha psia (Descurainia sophia) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych. Znana też jako stulisz właściwy^[4].

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Rodzimy obszar występowania obejmuje Europę, znaczną część Azji oraz Algierię, Egipt, i Maroko w Afryce Północnej^[3]. Rozprzestrzenia się też gdzieniegdzie poza rejonem swojego rodzimego występowania na obszarach o umiarkowanym klimacie^[3]. W polskiej florze jest pospolitym na całym obszarze archeofitem.

Morfologia edytuj

Kwiaty i owoce

Liść

Łodyga: Wyprostowana, wzniesiona i zwykle rozgałęziona, krótko owłosiona. Wysokość 20-100 cm.

Liście: Szarozielone, dwu- lub trzykrotnie pierzastosieczne z równowąsko lancetowatymi łatkami, nie szerszymi niż jeden milimetr. Liście gęsto gwiazdkowato owłosione.
Kwiaty: Bladożółte płatki, długie na 2 milimetry, tak duże jak kielich. Czasami brak płatków. Kwiaty w gronie bez przysadek. Kwitnie od maja do lipca, czasami do września, jest owadopylna lub samopylna.
Owoce: Wzniesiona, sierpowato zgięta łuszczyna ku górze, ok. półtora razy dłuższa od szypułki. Nasiona roznoszone są przez wiatr, a także przez ludzi i zwierzęta.

Biologia i ekologia edytuj

Roślina jednoroczna lub (czasami) dwuletnia. Siedlisko: pola, drogi, wysypiska, nasypy piaszczyste. Pospolity chwast. Jest rośliną azotolubną, dobrym wskaźnikiem gleb bogatych w azot. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Sisymbrion, Ass. Sisymbrietum sophiae^[5]. Roślina trująca - ziele zawiera glukozyd siarkocyjanianowy i w większych ilościach jest lekko trujące^[6].

Płodność edytuj

Gatunek o bardzo wysokiej płodności. Liczba nasion z rośliny w stanowisku ruderalnym wynosi nieco ponad 4 tysiące, a na polach uprawnych sięga blisko 76 tysięcy. Rekordowa płodność z jednej rośliny tego gatunku to niemal 1,1 miliona nasion^[7].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-10] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
↑ Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 133. ISBN 83-01-00129-1.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
↑ Elżbieta Pytlarz: Biologiczne i ekologiczne właściwości stulichy psiej (Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl). Praca doktorska. Wrocław: Uniwersytet Przyrodniczy, 2017.

Bibliografia edytuj

Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-10] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].

[Mowszowicz79-4] Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 133. ISBN 83-01-00129-1.

[5] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[6] Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.

[7] Elżbieta Pytlarz: Biologiczne i ekologiczne właściwości stulichy psiej (Descurainia sophia (L.) Webb ex Prantl). Praca doktorska. Wrocław: Uniwersytet Przyrodniczy, 2017.

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]