Istota szara (substancja szara, łac. substantia grisea) – skupisko ciał komórek nerwowych, wspólnie z substancją białą buduje ośrodkowy układ nerwowy.

Obraz ludzkiego mózgu w przekroju bocznym, widoczna granica między substancją szarą i białą.
Mózgowie człowieka w przekroju czołowym. Substancję szarą w mózgu stanowi leżąca przy powierzchni kora mózgu oraz leżące w głębi mózgu jądra.
Przekrój poprzeczny przez rdzeń kręgowy. Substancja szara leży wewnątrz rdzenia i tworzy tzw. rogi przednie i tylne.

Między innymi z uwagi na obecność ciałek Nissla (tigroidu), przybiera na przekroju nieutrwalonego preparatu barwę szaroróżową.

Występowanie edytuj

Mózgowie edytuj

W mózgowiu istota szara znajduje się na powierzchni mózgu i móżdżku tworząc tzw. korę (łac. cortex): korę mózgu i korę móżdżku, oraz w leżących w głębi mózgowia, otoczonych substancją białą skupiskach zwanych jądrami (łac. nuclei nervosi); są to m.in. jądra wzgórza, jądra podstawy, a także jądra pnia mózgu.

Rdzeń kręgowy edytuj

Substancja szara w rdzeniu kręgowym jest położona wewnątrz substancji białej i w przekroju poprzecznym tworzy charakterystyczny kształt litery H. Jej ramiona noszą nazwę rogów przednich, tylnych oraz występujących tylko w odcinku piersiowym rogów bocznych.

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

  • Alan Longstaff: Neurobiologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. ISBN 978-83-01-13805-9.