Synogarlica popielata

Synogarlica popielata
	Streptopelia capicola
	(Sundevall, 1857)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	gołębiowe
Rodzina	gołębiowate
Podrodzina	gołębie
Rodzaj	Streptopelia
Gatunek	synogarlica popielata
Synonimy
	Columba vinacea var. capicola Sundevall, 1857;
	Columba vinacea var. capicola Sundevall, 1857;
Podgatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Synogarlica popielata^[4] (Streptopelia capicola) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny gołębiowatych (Columbidae), wyglądem przypominający sierpówkę. Zamieszkuje wszelkie środowiska: lasy, sawannę, pola i parki południowej i wschodniej Afryki. Żywi się nasionami, owocami, liśćmi i bezkręgowcami. Jest gatunkiem bardzo pospolitym.

Podgatunki i zasięg występowania edytuj

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny^[5] i autorzy HBW^[2] wyróżniają następujące podgatunki:

S. c. electa (Madarász, 1913) – zachodnia Etiopia^[2]
S. c. somalica (Erlanger, 1905) – wschodnia i południowo-wschodnia Etiopia, Somalia i północna Kenia na południe po rzekę Ewaso Ng'iro^[2]
S. c. tropica (Reichenow, 1902) – południowo-zachodnia Etiopia i centralna Kenia po Angolę, Zimbabwe i RPA^[2]
S. c. onguati Macdonald, 1957 – południowo-zachodnia Angola i północna Namibia^[2]
S. c. damarensis (Hartlaub & Finsch, 1870) – Namibia, Botswana i południowo-zachodnie Zimbabwe^[2]
S. c. capicola (Sundevall, 1857) – zachodnie RPA^[2]

Synogarlice popielate są bardzo pospolite i występują we wszelkiego rodzaju środowiskach: w lasach, buszu, na sawannie, terenach rolniczych, w parkach i ogrodach podmiejskich.

Morfologia edytuj

Synogarlica popielata jest niedużym gołębiem, zwykle osiąga około 25 cm długości i 106–200 g masy ciała^[2]. Upierzenie jest ciemnobeżowe z ciemniejszym wierzchem ciała, niebieskoszarą krawędzią skrzydła i czarnymi lotkami pierwszego rzędu. Z tyłu szyi znajduje się charakterystyczna czarna półobróżka. Samce są podobne do samic, lecz mogą być nieco większe.

Gołębie te żyją zwykle samotnie lub w parach, choć mogą tworzyć większe stada w pobliżu źródeł pożywienia i wody.

Ich śpiew to zwykle monotonne i wysokie „Cuuka-luu”, które powtarzają dziesięć do trzydziestu razy. Drugi z wydawanych dźwięków to szybkie brzmiące jak śmiech „hu-hu-hu”.

Pokarm edytuj

Żeruje zwykle na ziemi. Żywi się głównie nasionami, dietę uzupełnia owocami, nektarem, liśćmi i owadami. Wśród zaobserwowanego pokarmu można wyróżnić:

nasiona: traw, sorgo, kukurydzy, owsa, łubinu, wiązu, akacji, wilczomleczu, sosny, dębu szypułkowego, eukaliptusa;
owoce: sumaka, lantany;
liście: sukulentów;
nektar: aloesu;
bezkręgowce: dżdżownice, termity, mrówki, mszyce, szarańczowate.

Rozród edytuj

Jest to jeden z najbardziej płodnych ptaków Afryki. Sezon lęgowy trwa u nich cały rok, jedynie w miejscach występowania pór deszczowych przypada on na okres sierpień-listopad. Gniazdo z gałązek, liści i korzeni zwykle buduje samica. Większość prac wykonuje we wczesnych godzinach porannych i zajmuje jej to od 3 do 8 dni. Zwykle buduje własne gniazdo, jednak mogą one również korzystać z gniazd z zeszłego sezonu lub zajmować opuszczone gniazda innych ptaków. Często gniazduje na gatunkach drzew obcych, takich jak akacje (Acacia saligna i Acacia cyklop), sosny (Pinus) i eukaliptusy (Eucalyptus). Znosi od 1 do 4 jaj, zwykle 2, które są wysiadywane przez 13–16 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po upływie 16–17 dni, po czym są one zależne od swoich rodziców jeszcze przez 12 dni.

Zagrożenia i ochrona edytuj

Gatunek ten ma bardzo duży zakres występowania. Wielkość populacji nie została określona ilościowo, ale gołąb ten jest bardzo pospolity. Tendencja populacji wydaje się również wzrastać. Ich siedliska są co prawda często niszczone, jednak gołębie szybko znajdują nowe. Również mimo częstych polowań na te ptaki, ich liczebność nie spada. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (niskiego ryzyka)^[3].

Przypisy edytuj

↑ Streptopelia capicola, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Baptista, L.F., Trail, P.W., Horblit, H.M., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: Ring-necked Dove (Streptopelia capicola). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-05-31].
↑ ^a ^b Streptopelia capicola, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Columbinae Leach, 1820 - gołębie (Wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-10].
↑ Frank Gill & David Donsker: Pigeons. IOC World Bird List (v9.1), 20 stycznia 2019. [dostęp 2019-05-31].

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Streptopelia capicola, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Baptista, L.F., Trail, P.W., Horblit, H.M., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: Ring-necked Dove (Streptopelia capicola). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-05-31].

[iucn-3] Streptopelia capicola, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Columbinae Leach, 1820 - gołębie (Wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-10].

[ioc-5] Frank Gill & David Donsker: Pigeons. IOC World Bird List (v9.1), 20 stycznia 2019. [dostęp 2019-05-31].

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]