System wersyfikacyjny
System wersyfikacyjny – zbiór ogólnych zasad dotyczących budowy wersu, grup wersów i całego wiersza[1].
W języku polskim wyróżnia się dwie główne grupy systemów wersyfikacyjnych.
Systemy numeryczne edytuj
Systemy numeryczne są to systemy, których budowa opiera się na regularnej liczbie jednostek rytmicznych w wersie i strofie jak również na regularnej liczbie mniejszych części budowy w większych (np. wersów w strofie).
W tej grupie wyróżnia się:
Do wierszy tej grupy zalicza się również różne modyfikacje wyżej wymienionych systemów pod warunkiem, że zachowują zasadę rytmiczności w obrębie jednostki budowy wiersza.
Systemy nienumeryczne edytuj
Do systemów nienumerycznych zalicza się wiersze nieposiadające sztywnego wzorca rytmicznego, a oparte na innych regułach. Np. regułach semantycznych, składniowych, brzmieniowych.
System iloczasowy edytuj
W wielu literaturach występuje lub występował w przeszłości system iloczasowy. Był on charakterystyczny dla klasycznej metryki greckiej, łacińskiej[3] i arabskiej[4]. W tym systemie istotny jest czas trwania sylaby, a sylaba długa może odpowiadać dwóm krótkim. Najbardziej znanym rodzajem wiersza iloczasowego jest heksametr daktyliczny.
Przypisy edytuj
- ↑ Jacek Baluch, Piotr Gierowski: Czesko-polski słownik terminów literackich. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 397. ISBN 978-83-233-4066-9.
- ↑ Dorota Urbańska, Wiersz wolny. Próba charakterystyki systemowej, Warszawa 1995.
- ↑ Jerzy Kuryłowicz, Metrik und Sprachgeschichte, Wrocław 1975.
- ↑ Zobacz: Paweł Siwiec, Rytm staroarabskiej kasydy. Kraków 2005; tenże, Zarys poetyki klasycznego wiersza arabskiego, Kraków 2008; tenże, Abū al-‘Atāhiya – poeta, błazen, asceta, Kraków 2012.