Szałwia muszkatołowa

Szałwia muszkatołowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	szałwia
Gatunek	szałwia muszkatołowa
	Nazwa systematyczna
	Salvia sclarea L.; Sp. pl. 1:27. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Szałwia muszkatołowa (Salvia sclarea) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych. Występuje w Europie Południowej i Środkowej oraz w Azji Zachodniej i Środkowej po Pakistan^[3]. W Europie Południowej jest uprawiana i czasami dziczejąca^[4].

Morfologia edytuj

Pokrój: Roślina zielna, dwuletnia lub bylina^[4].
Łodyga: Ogruczolona, osiąga wysokość do 1 m. Aromatyczna, o zapachu przypominającym gałkę muszkatołową, stąd też pochodzi nazwa rośliny^[4].
Liście: W pierwszym roku tworzą rozetę, w drugim pojawiają się również liście łodygowe. Dolne są jajowate lub jajowato-sercowate, długoogonkowe, pomarszczone, brzegiem nierówno ząbkowane lub wcinane, górne siedzące^[4].
Kwiaty: Wyrastają w nibyokółkach na szczytach pędów. Są dosyć duże, osiągają długość do 3 cm. Korona jasnofioletowa, dwuwargowa, różowa lub jasnoniebieska. Mają 2 pręciki i 1 słupek.
Owoc: Rozłupnia rozpadająca się na 4 rozłupki^[4].

Zastosowanie edytuj

Dawniej używana jako dodatek do wina i piwa^[4].
Roślina lecznicza^[4]: w średniowieczu stosowana do poprawiania wzroku. Zawiera olejek eteryczny, na który składają się: linalol, ocymen, mircen, cedren, nerolidol, sklareol.
Roślina przyprawowa: stosowana jako przyprawa do potraw warzywnych, mięsnych i ryb.
Roślina ozdobna
Ceniona przy produkcji mydeł, kosmetyków oraz w perfumerii jako utrwalacz zapachu.

Liście

Uprawa edytuj

Nadaje się na rabaty. W Polsce jest uprawiana jako roślina dwuletnia. Strefy mrozoodporności 5–10. Najlepiej rośnie na przepuszczalnej i żyznej glebie, w pełnym słońcu. Rozmnaża się przez wysiew nasion^[5].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-02].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Zbigniew Podbielkowski, Słownik roślin użytkowych, Warszawa: PWRiL, 1989, ISBN 83-09-00256-4
↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-02].

[slownik-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Zbigniew Podbielkowski, Słownik roślin użytkowych, Warszawa: PWRiL, 1989, ISBN 83-09-00256-4

[E-5] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]