Szapasz
Szapasz (ugarycki: špš, „Słońce”) była kananejską boginią Słońca i służyła jako królewski posłaniec boga Ela, prawdopodobnie jej ojca. Jej najczęstsze epitety w ugaryckim to „Shapash, Lampa Bogów” lub „Pochodnia Bogów” (nrt ’ilm špš), „Wielka Dama Szapasz” (rbt špš) i „Wieczna Szapasz” (špš ’lm). Na listach panteonu Szapasz jest utożsamiana z akadyjską dšamaš[1].
W przeciwieństwie do Szamasz czy Utu z Mezopotamii, ale podobnie jak Szamasz z Arabii, Szapasz była żeńskim bóstwem słonecznym. Tytuł „Samasz-Jest-Moją-Matką” (Umma-Szamasz) może wskazywać na tradycję żeńskiej bogini Słońca z Mezopotamii z trzeciego tysiąclecia p.n.e., wywodzącą się od północno-zachodniej semickiej bogini Słońca[2].
Szapasz była głównym bóstwem w religii ugaryckiej. W liście do króla Ugarytu Szapasz jest wymieniona jako druga na liście bóstw jako „Wieczna Szapasz”, zaraz za Baalem[3][4]. Dowody z list ofiar sugerują, że Szapasz była jedną z głównych bogiń otrzymujących ofiary w Ugarycie. Nosi boski epitet pgr odnoszący się do jej roli podczas nocy „Shapash, Ofiara Pogrzebowa” (šapšu pgr wṯrmnm). Znana jest też z tekstów wróżbiarskich i magicznych[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Nicolas Wyatt, Religious Texts from Ugarit: 2nd Edition, Sheffield Academic Press, 2002, ISBN 0-8264-6048-8.
- ↑ J. J. Roberts, The earliest semitic pantheon: a study of the Semitic deities attested in Mesopotamia before Ur III, s. 52 i noty 425 i 426 na s. 114, Johns Hopkins University Press, 1972, ISBN 978-0801813887.
- ↑ A. B. Knapp, An Alashiyan Merchant at Ugarit, ss. 38–45, Tel Aviv, 1983.
- ↑ Joseph Azize, The Phoenician Solar Theology, Gorgias Press, 2005 ISBN 1-59333-210-6.
- ↑ Gregorio el Olmo Latte, The Offering Lists and the God Lists [w:] Handbook of Ugaritic Studies, ss. 305–352, BRILL, 1999, ISBN 978-90-04-10988-9.