Szare kluski
Szare kluski (lub szare kluchy[1]) – tradycyjne dla kuchni wielkopolskiej kluski, przygotowywane ze startych, surowych ziemniaków. Ich nazwa pochodzi od charakterystycznej barwy, jaką nadaje im ten składnik[2]; rodzaj klusek kładzionych.
Szare kluski podawano już w XIX wieku, kiedy to w Wielkopolsce spopularyzowały się ziemniaki. Pojawiały się w książkach kucharskich, m.in. w Najnowszej kuchni Marty Norkowskiej z 1918 roku i w książce Dobra Gospodyni, czyli podręcznik kucharski dla polskiego domu z 1933[2].
Potrawę przygotowuje się, mieszając starte surowe ziemniaki (odsączone uprzednio z soku) z mąką, jajkami i solą, a następnie powstałą masę zrzuca się łyżką na osolony wrzątek[2] (bezpośrednio lub zsuwając masę z pokrywki garnka[1]. Otrzymane w ten sposób kluski są szare, mają nieregularny kształt i powierzchnię oraz zbitą, półtwardą konsystencję. Ich długość może wynosić od 0,5 do 4 centymetrów, a szerokość – od 0,5 do 1 centymetra[2]. Podaje się je zazwyczaj wymieszane z pokrojonym w drobną kostkę i podsmażonym boczkiem i cebulą[1]. Tradycyjnym dodatkiem do szarych klusek jest zasmażana kapusta kiszona. Tuż po II wojnie światowej zamiast kapusty używano brukwi[1].
11 maja 2007 roku potrawa została wpisana na Krajową listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi[2].
Podobne polskie potrawy:
- „Kaszubskie kluski ziemniaczane łyżką kładzione” – danie kuchni kaszubskiej, wpisane 31 marca 2008 na Listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi[3].
- „Kluski żelazne” – w Łódzkiem, rodzaj klusek w kształcie obłych wałeczków, przygotowanych z tartych surowych i ugotowanych ziemniaków, mąki i jaj – produkt wpisany 12 lutego 2016 na Listę produktów tradycyjnych MRiRW[4].
- „Kluski żelazne” (zwane też szarymi) – w Łódzkiem, rodzaj klusek kładzionych, przygotowanych z tartych surowych ziemniaków, mąki i (opcjonalnie) jaj[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Waldemar Kurowski, Andrzej Niczyperowicz: 365 obiadów poznańskich babci Moniki. Chronica, 2004, s. 263. ISBN 83-920994-1-9.
- ↑ a b c d e Szare kluski. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. wielkopolskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2017-09-23].
- ↑ Kaszubskie kluski ziemniaczane łyżką kładzione. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. pomorskie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2017-09-23)]. Uwaga: jako źródło wykorzystano archiwalną wersję strony ponieważ w nowszych wersjach zgubiono (prawdopodobnie na skutek błędu technicznego) większą część opisu.
- ↑ Kluski żelazne. [w:] Lista produktów tradycyjnych (woj. łódzkie) [on-line]. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. [dostęp 2024-03-03].
- ↑ Żelazne – najbardziej łódzkie kluski. Jemy w Łodzi (jemywlodzi.pl), 2021-04-18. [dostęp 2024-03-03].