Wikipedia

Szczepan Szydelski

Szczepan Szydelski, właśc. Koziarz (ur. 25 grudnia 1872 w Sokołowie Małopolskim, zm. 28 listopada 1967 w Nysie) – polski duchowny rzymskokatolicki, teolog, profesor akademicki, historyk Kościoła, działacz społeczny i polityczny. Poseł na Sejm RP III kadencji (1930–1935), radny Rady Miasta Lwowa.

Szczepan Szydelski
Szczepan Koziarz
Ilustracja
Szczepan Szydelski (przed 1939)
Data i miejsce urodzenia

25 grudnia 1872
Sokołów Małopolski

Data i miejsce śmierci

28 listopada 1967
Nysa

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

19 maja 1896

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Uczestnicy 40-lecia matury w rzeszowskim gimnazjum w 1932. W środkowym rzędzie od lewej: pierwszy ks. Maurycy Turkowski, czwarty ks. Szczepan Szydelski.

Życiorys edytuj

Urodził się 25 grudnia 1872 w Sokołowie Małopolskim jako Szczepan Koziarz[1][2][3]. Był synem Łukasza[1].

Kształcił się w C. K. Gimnazjum w Rzeszowie, gdzie w 1892 ukończył VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości (w jego klasie był m.in. Maurycy Turek, potem Turkowski, który także został księdzem)[4][5][1][3]. Ukończył studia teologiczne na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie[6]. Święcenia kapłańskie otrzymał 19 maja 1896[7][3][6]. Posługiwał jako wikary w Buczaczu, następnie we Lwowie od 1901 do 1906[6]. Był katechetą w I Szkole Realnej we Lwowie, w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim Zofii Strzałkowskiej we Lwowie[8][9]. Uzyskał stopień doktora teologii[3]. Od 1912 był profesorem, dziekanem i prodziekanem Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Lwowskiego[6]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w okresie II Rzeczypospolitej był kierownikiem Katedry Teologii Fundamentalnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[6]. Wykładał apologetykę[10]. Od 1936 był profesorem w Seminarium Duchownym we Lwowie[3].

Udzielał się w działalności politycznej i społecznej[3]. Podczas I wojny światowej w lutym 1918 został jednym ze stu członków Tymczasowej Rady Miejskiej we Lwowie[11]. We Lwowie był organizatorem chrześcijańskiego ruchu zawodowego[6]. Działał jako przywódca chadecji na obszarze Małopolski Wschodniej[6]. W 1924 był współorganizatorem Zjednoczenie Chrześcijańskich Związków Zawodowych w Małopolsce Wschodniej[3]. Był działaczem Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji[3][12]. W 1925 został członkiem rady naczelnej Chrześcijańskiej Demokracji[3]. W 1934 założył Związek (Zjednoczenie) Chrześcijańsko-Społeczne we Lwowie, ruch o charakterze prosanacyjnym[6]. Później został działaczem Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem[13]. W 1930 startując z listy BBWR[14] został wybrany posłem na Sejm RP III kadencji (1930–1935)[15][3][16][2]. Był wieloletnim radnym Rady Miasta Lwowa w okresie II Rzeczypospolitej[17]. W połowie 1935 został mianowany członkiem Okręgowej Komisji Wyborczej nr 71 we Lwowie przed wyborami parlamentarnymi w 1935[18][19]. W wyborach samorządowych z maja 1939 uzyskał mandat radnego Rady Miasta Lwowa startując z Listy Chrześcijańsko-Narodowej jako kandydat Obozu Zjednoczenia Narodowego[20].

Był założycielem Polskiego Towarzystwa Teologicznego w Krakowie i jego prezesem w latach 1927-1939 oraz 1945-1946[3]. Był członkiem przybranym Wydziału II historyczno-filozoficznego Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Był redaktorem czasopisma „Katolicki Głos Pracy”[6].

Działał także społecznie[3]. Był członkiem zarządu Towarzystwa Ochrony Młodzieży (założycielem i prezesem był Adolf Czerwiński)[21]. Był członkiem wspierającym Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku[22]. Był członkiem zwyczajnym Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie[23]. W latach 30. był członkiem komisji rewizyjnej zarządu głównego Towarzystwa Badania Historii Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich[24][25][26]. Zarządzeniem prezydenta RP Ignacego Mościckiego z 10 listopada 1938 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski „za zasługi na polu pracy naukowej i pracy społecznej”[27].

W sierpniu 1939 został mianowany kustoszem kapituły lwowskiej (jego poprzednikiem na tym stanowisku był ks. inf. dr Henryk Badeni)[28]. Po wybuchu II wojny światowej 5 września 1939 wyjechał ze Lwowa na zachód i trafił do Przemyśla[3][29]. Tam po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, wkroczeniu sowietów do miasta (28 września 1939) zamieszkiwał wraz z innymi duchownymi w tamtejszym pałacu biskupim[30]. Od tego czasu jako kapłan posługiwał w katedralnej parafii Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela w Przemyślu[3]. We Lwowie przebywał prywatnie po raz ostatni 8 grudnia 1939[3] (tam pod okupacją sowiecką zlikwidowano Wydział Teologiczny UJK[29]). W okresie okupacji niemieckiej (na obszarze po lewej stronie rzeki San) od 1940 do 1946 przebywał w rodzinnym Sokołowie Małopolskim i tam prowadził tajne nauczanie[3][6].

Po zakończeniu wojny był wykładowcą w Seminarium Duchownym w Kalwarii Zebrzydowskiej od 1946 do 1950 oraz Wyższym Seminarium Duchownym w Nysie od 1950 do 1960[3][6].

Zmarł 28 listopada 1967 w Nysie[3][6][2]. Został pochowany na Cmentarzu Jerozolimskim w Nysie[31].

Publikacje edytuj

Upamiętnienie edytuj

Szczepan Szydelski otrzymał tytuł honorowego obywatela Sokołowa Małopolskiego[43].

Ksiądz Józef Wołczański napisał książkę pt. Ksiądz Szczepan Szydelski (1872-1967) – polityk i działacz społeczny, wydaną w 1992[44].

7 listopada 2012 odbyła się Sokołowie Małopolskim konferencja naukowa poświęcona S. Szydelskiemu i została odsłonięta tablica pamiątkowa ku jego czci[45][46][47].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Spis maturzystów w latach 1860–1938. W: Sprawozdanie Dyrekcji I Państwowego Gimnazjum im. ks. St. Konarskiego w Rzeszowie za rok szkolny 1937/38. Rzeszów: 1938, s. XXXII.
  2. ↑ a b c Szczepan Szydelski – biogram na stronie Sejmu RP. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 2020-03-18].
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Tomaka 2006 ↓, s. 42.
  4. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Rzeszowie za rok szkolny 1892. Rzeszów: 1892, s. 43, 44.
  5. ↑ Kronika. Zjazd koleżeński. „Głos Rzeszowski”. Nr 29, s. 3, 14 lipca 1912. 
  6. ↑ a b c d e f g h i j k l Draus. UJK 2007 ↓, s. 39.
  7. ↑ Mariusz Leszczyński Księża diecezjalni Archidiecezji Lwowskiej obrządku łacińskiego. Słownik biograficzny, wyd. IPN, Warszawa 2020, s. 799-801
  8. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego Zofii Strzałkowskiej we Lwowie za rok szkolny 1906/07. Lwów: 1907, s. 37.
  9. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego Zofii Strzałkowskiej we Lwowie za rok szkolny 1907/08. Lwów: 1908, s. 36.
  10. ↑ Szczepan Szydelski: O prawdę. Ze stosunków polsko-ukraińskich. Kraków: 1924, s. 36.
  11. ↑ Tymczasowa Rada Miejska we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 31, s. 4, 7 lutego 1918. 
  12. ↑ Draus. UJK 2007 ↓, s. 51.
  13. ↑ Draus. UJK 2007 ↓, s. 53.
  14. ↑ Akcja przedwyborcza. Wiece B. B. W. R. we Lwowie. Wiec obywatelski w Kinie Apollo. „Gazeta Lwowska”. Nr 254, s. 4, 4 listopada 1930. 
  15. ↑ Sześciu przedstawicieli m. Lwowa w Sejmie. „Gazeta Lwowska”. Nr 271, s. 3, 23 listopada 1930. 
  16. ↑ Draus. UJK 2007 ↓, s. 39, 48.
  17. ↑ Prof. Fr. Bujak i prof. K. Bartel laureatami nagrody naukowej miasta Lwowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 73, s. 2, 31 marca 1938. 
  18. ↑ Dział urzędowy. 87. Ogłoszenie. „Lwowski Dziennik Wojewódzki”. Nr 14, s. 120, 25 lipca 1934. 
  19. ↑ Skład okręgowych komisyj wyborczych na terenie województwa lwowskiego. „Gazeta Lwowska”. Nr 170, s. 2, 28 lipca 1935. 
  20. ↑ Wykaz mandatów w wyborach do Rady miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 123, s. 2, 3 czerwca 1939. 
  21. ↑ Pożegnanie prezesa Czerwińskiego w T. O. M.. „Gazeta Lwowska”. Nr 234, s. 4, 11 listopada 1929. 
  22. ↑ Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku 1923-1934. Jednodniówka. Sanok: Katolicki Związek Młodzieży Rękodzielniczej i Przemysłowej w Sanoku, 1934, s. 34.
  23. ↑ Sprawozdanie Wydziału Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie za czas od 1 kwietnia 1934 do 31 marca 1935 przedłożone Walnemu Zgromadzeniu w dniu 29 maja 1935. Lwów: 1935, s. 34.
  24. ↑ Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Badania Historji Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich za rok 1931/32. Lwów: 1932, s. 6.
  25. ↑ Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Badania Historji Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich za rok 1933/34. Lwów: 1934, s. 8.
  26. ↑ Kronika działalności Towarzystwa. „Rocznik Towarzystwa Badania Historii Obrony Lwowa i Województw Południowo-Wschodnich”. Nr II, s. 151, 1937. 
  27. ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592.
  28. ↑ Mianowania dostojników kościelnych. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 181 z 12 sierpnia 1939. 
  29. ↑ a b Draus. UJK 2007 ↓, s. 89.
  30. ↑ Tomaka 2006 ↓, s. 39, 42.
  31. ↑ Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 1 (14), s. 90, Czerwiec 1968. Koło Lwowian w Londynie. 
  32. ↑ Konstanty Zieliński, arcybiskup lwowski. [dostęp 2020-03-18].
  33. ↑ Początki Chrześcijaństwa. Studyum. [dostęp 2020-03-18].
  34. ↑ Dzieje biblijne przed narodzeniem Jezusa Chrystusa. books.google.pl. [dostęp 2020-03-18].
  35. ↑ Dzieje biblijne przed Jezusem Chrystusem. [dostęp 2020-03-18].
  36. ↑ Dzieje biblijne przed Jezusem Chrystusem. books.google.pl. [dostęp 2020-03-18].
  37. ↑ Studya nad początkami religii. [dostęp 2020-03-18].
  38. ↑ Kult ogniska domowego i przodków. [dostęp 2020-03-18].
  39. ↑ Dzieje biblijne Nowego Przymierza. worldcat.org. [dostęp 2020-03-18].
  40. ↑ Dzieje objawienia Bożego w Nowym Testamencie : na podstawie "Dziejów biblijnych" St. Szydelskiego. Cz. 1. [dostęp 2020-03-18].
  41. ↑ Eschatologia irańska a biblijna. [dostęp 2020-03-18].
  42. ↑ Eschatologia irańska a biblijna. [dostęp 2020-03-18].
  43. ↑ Strona główna Inwestycje Poznaj miasto i gminę Burmistrz Rada Miejska Sołectwa Urząd Gminy i Miasta Gdzie załatwić sprawę Oświata Lokalne przepisy prawne Miasta partnerskie Przetargi i ogłoszenia Kultura Turystyka, sport i rekreacja Ochrona środowiska Działalność gospodarcza Rolnictwo Gospodarowanie odpadami Galeria Ochrona zdrowia Galeria 3D Kontakt Pomoc społeczna Ochrona danych osobowych Polecamy Przewodnik polsko-ukraińskiPrzewodnik polsko-angielski HISTORIA ADMINISTRACJI W GMINIE SOKOŁÓW MAŁOPOLSKI Portal Mapowy Zapraszamy konferencję poświęconą ks. Szczepanowi Szydelskiemu. sokolow-mlp.pl, 2012-12-26. [dostęp 2020-03-18].
  44. ↑ Ksiądz Szczepan Szydelski (1872 - 1967): Polityk i działacz społeczny. books.google.pl. [dostęp 2020-03-18].
  45. ↑ Ks. prof. Szczepan Szydelski (1872-1967) – ksiądz, nauczyciel, patriota. zssokolow.edu.pl, 3 listopada 2012. [dostęp 2014-12-24].
  46. ↑ Konferencja naukowa poświęcona ks. prof. Szczepanowi Szydelskiemu. diecezja.rzeszow.pl, 6 listopada 2012. [dostęp 2014-12-24].
  47. ↑ Zapraszamy konferencję poświęconą ks. Szczepanowi Szydelskiemu. sokolow-mlp.pl, 26 października. [dostęp 2014-12-24].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szczepan_Szydelski&oldid=69095549”