Szczuroskoczek pustynny
Szczuroskoczek pustynny[8] (Dipodomys deserti) – gatunek ssaka z podrodziny szczuroskoczków (Dipodomyinae) w rodzinie karłomyszowatych (Heteromyidae).
| Dipodomys deserti[1] | |||
| Stephens, 1887[2] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
szczuroskoczek pustynny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[7] | |||
 | |||
Zasięg występowania edytuj
Szczuroskoczek pustynny występuje w Ameryce Północnej zamieszkując w zależności od podgatunku[9]:
- D. deserti deserti – południowo-zachodnie Stany Zjednoczone i północno-zachodni Meksyk (od środkowo-zachodniej i południowej Nevady i południowo-wschodniego Utah, przez wschodnio-środkową i południowo-wschodnią Kalifornię i zachodnią Arizonę, do północno-wschodniej Kalifornii Dolnej i północno-zachodniej Sonory).
- D. deserti aquilus – południowo-zachodnie Stany Zjednoczone (północno-wschodnia Kalifornia i przylegająca północno-zachodnia Nevada).
- D. deserti arizonae – południowo-zachodnie Stany Zjednoczone (południowo-środkowa Arizona).
- D. deserti sonoriensis – północno-zachodni Meksyk (przybrzeżne równiny zachodniej Sonory).
Taksonomia edytuj
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1887 roku amerykański przyrodnik Frank Stephens nadając mu nazwę Dipodomys deserti[2]. Holotyp pochodził z obszaru 3-4 mi (5–7 km) od i naprzeciwko Hesperia, w hrabstwie San Bernardino, w Kalifornii, w Stanach Zjednoczonych[10].
Na podstawie analizy sekwencji molekularnych D. deserti jest kladem bazalnym w stosunku do wszystkich innych szczuroskoczków i szacuje się, że oddzielił się od nich 11,4 miliony lat temu[9]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają cztery podgatunki[9].
Etymologia edytuj
- Dipodomys: gr. δίποδος dipodos „dwunożny”, od δι- di- „podwójnie”, od δις dis „dwa razy”, od δυο duo „dwa”; πους pous, ποδος podos „stopa”; μυς mus, μυός muos „mysz”[11][12].
- deserti: łac. desertum „pustynia, pustkowie”, od deserere „porzucić”[12].
- aquilus: łac. aquilus „ciemnego koloru”[12].
- arizonae: Arizona, Stany Zjednoczone[12].
- sonoriensis: Sonora, Meksyk[12].
Morfologia edytuj
Długość ciała (bez ogona) 134–155 mm, długość ogona samic 195 mm, samców 201 mm, długość ucha 12–15 mm, długość tylnej stopy 50–58 mm; masa ciała samic 83–141 g, samców 91–148 g[13].
Ekologia edytuj
Żyje na suchych terenach południowego zachodu, obejmujących między innymi Dolinę Śmierci, Wielką Kotlinę oraz pustynie Mojave i Sonora. Preferuje obszary wydmowe, porośnięte rzadką roślinnością. Zamieszkuje tereny położone do wysokości 1710 m nad poziomem morza[7].
Przypisy edytuj
- ↑ Dipodomys deserti, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b F. Stephens. Description of a new species of Dipodomys, with some account of its habits. „The American naturalist”. 21 (1), s. 42, 1887. (ang.).
- ↑ D.G. Elliot. Descriptions of twenty-seven apparently new species and subspecies of mammals, all but six collected by Edmund Heller. „Publication. Field Columbian Museum”. Zoological Series. 3 (14), s. 249, 1903. (ang.).
- ↑ I.A. Nader. Two new subspecies of kangaroo rats, genus Dipodomys. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 78, s. 52, 1965. (ang.).
- ↑ L.M. Huey. A new race of Dipodomys and a new race of Thomomys from Arizona. „Transactions of the San Diego Society of Natural History”. 12 (6), s. 99, 1955. (ang.).
- ↑ E.A. Goldman. Three new kangaroo rats of the genus Dipodomys. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 36, s. 139, 1923. (ang.).
- ↑ a b S.T. Álvarez-Castañeda, I. Castro-Arellano & T. Lacher, Dipodomys deserti, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-10-08] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 216. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 300. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Dipodomys deserti. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-15].
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 238, 1904. (ang.).
- ↑ a b c d e The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ D. Hafner: Family Heteromyidae (Pocket Mice, Kangaroo Mice and Kangaroo Rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 110–111. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).