Szeflera

Szeflera
	; Schefflera aboricola
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	araliowate
Rodzaj	szeflera
	Nazwa systematyczna
	Schefflera J.R. Forst. & G. Forst.; Charact. Gen. 23. 29 Nov 1775
	Typ nomenklatoryczny
	S. digitata J. R. et J. G. A. Forster
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Szeflera (Schefflera) – rodzaj roślin z rodziny araliowatych (Araliaceae). W tradycyjnym, szerokim ujęciu jest to takson polifiletyczny liczący ok. 900^[4]–1100^[5] gatunków występujących na większości obszarów kuli ziemskiej o tropikalnym i subtropikalnym klimacie^[6]^[5]. W obrębie rodzaju wyróżnianych jest wiele grup, którym nadawane są różne rangi systematyczne – od podgatunków po osobne rodzaje^[7].

Morfologia edytuj

Małe drzewa, krzewy i płożące się pnącza, wiele gatunków jest epifitami^[6]. Liście złożone dłoniasto, o listkach tej samej wielkości. Kwiaty drobne, zebrane z kwiatostany, zazwyczaj są to wzniesione kłosy^[6]. Owocami są drobne, mięsiste jagody^[6].

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna

Rodzaj należy do podrodziny Aralioideae z rodziny araliowatych (Araliaceae)^[2]. Ujęcie systematyczne rodzaju jest wciąż nieustalone i bardzo zróżnicowane. W szerokim, tradycyjnym ujęciu jest to takson polifiletyczny liczący ok. 900^[4]–1100^[5] gatunków. Po wyłączeniu części rodzajów (np. Plerandra z Nowej Gwinei), wciąż zaliczanych jest tu ok. 550 gatunków o zasięgu pantropikalnym^[8]. W ujęciu Plants of the World Online należą tu 202 gatunki z Azji Południowo-Wschodniej, Nowej Zelandii i Ameryki Południowej^[9]. Jako osobne rodzaje poza ww. wyróżniane są: Astropanax, Crepinella, Didymopanax, Heptapleurum, Sciodaphyllum^[9]. W bardzo wąskim ujęciu do rodzaju zaliczanych jest tylko 8 gatunków występujących w Nowej Zelandii (tam rośnie gatunek typowy rodzaju – S. digitata^[4]) i na innych wyspach Oceanii^[7].

Wykaz gatunków

Osobny artykuł: Lista gatunków z rodzaju szeflera.

Zastosowanie edytuj

W krajach o ciepłym klimacie niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ogrodowe. W warunkach Europy Środkowej, w tym w Polsce, uprawiane są jako rośliny pokojowe, głównie szeflera najwytworniejsza.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-16] (ang.).
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-05-27].
↑ ^a ^b ^c Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 379. ISBN 0-333-73003-8.
↑ ^a ^b ^c Schefflera J. R. Forster & G. Forster. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-03-11].
↑ ^a ^b ^c ^d GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ ^a ^b David G. Frodin, Porter P. Lowry II, Gregory M. Plunkett. Schefflera (Araliaceae): taxonomic history, overview and progress. „Plant Div. Evol.”. 128/3–4, s. 561–595, 2010.
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 833, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b Schefflera J.R.Forst. & G.Forst.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-03-11].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-16] (ang.).

[3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-05-27].

[philips-4] Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 379. ISBN 0-333-73003-8.

[china-5] Schefflera J. R. Forster & G. Forster. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-03-11].

[E-6] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[frodin-7] David G. Frodin, Porter P. Lowry II, Gregory M. Plunkett. Schefflera (Araliaceae): taxonomic history, overview and progress. „Plant Div. Evol.”. 128/3–4, s. 561–595, 2010.

[mabb-8] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 833, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[powo-9] Schefflera J.R.Forst. & G.Forst.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-03-11].

[4]

[5]

[6]

[7]

[1]

[2]

[3]

[8]

[9]