Szklarkowate (ślimaki)
Szklarkowate, szklarki – tradycyjnie wyróżniana[2][3][4] rodzina ślimaków trzonkoocznych (Stylommatophora) o zróżnicowanej morfologii i ekologii. W literaturze polskiej pod nazwą szklarki opisywano szeroko rozumianą rodzinę Zonitidae[1], obejmującą ślimaki o prawdopodobnie holarktycznym zasięgu występowania, mające muszlę zupełnie płaską lub lekko wypukłą, zwykle cienkościenną, prześwitującą, o gładkiej i błyszczącej powierzchni[2][3][4].
| Zonitidae[1] | |
| Mørch, 1864 | |
 Muszla Zonites algirus | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina |
szklarkowate |
Klasyfikacja biologiczna oraz nazewnictwo zwyczajowe tej grupy ślimaków jest kontrowersyjne. Rodzina Zonitidae s. l. (szklarki) zaliczana była do nadrodziny Vitrinoidea obejmującej rodziny spokrewnione z przeźrotkowatymi (Vitrinidae)[5]. Rodzajem typowym rodziny Zonitidae jest, niewystępujący w Polsce, Zonites. Nazwa zwyczajowa szklarkowate stosowana jest dla Corduliidae – rodziny ważek[6][4], a zwyczajowa nazwa rodzajowa szklarka – dla jej rodzaju typowego Cordulia. Pomimo tego wielu autorów stosuje nazwę szklarkowate dla rodziny Zonitidae, a tradycyjnie zaliczane do niej gatunki określane są nazwą rodzajową szklarka.
Współczesne badania plasują ślimaki z tej grupy (Zonitidae s. l.) nie tylko w różnych rodzinach, ale nawet w różnych nadrodzinach (Zonitoidea i Gastrodontoidea[7][5]). Na podstawie analiz kladystycznych Hausdorf[8] (1998) zaliczył do Zonitidae jedynie rodzaje Zonites i Aegopis, a pozostałe do rodzin Oxychilidae i Pristilomatidae. Klasyfikacja taka nie została powszechnie zaakceptowana i wymaga dalszych analiz[9].
Nazwa szklarkowate dla Zonitidae zachowana została w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt[10], natomiast w wykazie gatunków fauny Polski wydanym w 2008 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii PAN nie jest stosowana, a tradycyjnie rozumiane szklarki wymienione zostały w obrębie rodzin Gastrodontidae (brzuchozębne) i Oxychilidae[9], dla której nie określono polskiej nazwy zwyczajowej.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Zonitidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.
- ↑ a b Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
- ↑ a b c Multimedialna Encyklopedia Powszechna WIEM edycja 2006. Young Digital Poland S.A., 2006.
- ↑ a b Robert Nordsieck: True glass snails (Zonitidae etc.). [w:] The Living World of Molluscs [on-line]. [dostęp 2011-12-26]. (ang.).
- ↑ Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. II. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2007, s. 309. ISBN 978-83-881470-7-4.
- ↑ Philippe Bouchet, Jean-Pierre Rocroi. Classification and nomenclator of gastropod families. „Malacologia: International Journal of Malacology”. 47 (1-2), s. 85-397, 2005. ISSN 0076-2997. (ang.).
- ↑ B. Hausdorf. Phylogeny of the Limacoidea sensu lato (Gastropoda, Stylommatophora). „Journal of Molluscan Studies”. 64 (1), s. 35–66, 1998. DOI: 10.1093/mollus/64.1.35. (ang.).
- ↑ a b Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 395–396 i 421–422. ISBN 978-83-88147-09-8.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2011 r. nr 237, poz. 1419)