Wikipedia

Szopenfeldziarz

Szopenfeldziarz – złodziej dokonujący kradzieży w sklepie[1] lub w magazynie[2].

Geneza edytuj

Określenie pojawiło się prawdopodobnie w XIX wieku; występowało w słowniku warszawskim (tom 6, 1909), wraz z pokrewnymi rzeczownikami szopenfeldziarka i szopenfeld[3]. Źródła podają różniące się nieco zakresy stosowalności pojęcia. Może ono dotyczyć kradzieży w trakcie oglądania towarów[4], w czasie kupna i w obecności personelu[5]; zazwyczaj odnosi się do kradzieży ubrań[6], na przykład wynoszonych ze sklepu pod własną odzieżą, ale przed II wojną światową stosowane było również w odniesieniu do okradania kas sklepowych przy odwróceniu uwagi sprzedawcy wydającego resztę[7].

Słowo wywodzi się z żargonu przestępczego[3] i, choć początkowo było używane w gwarze złodziejskiej[1], z czasem zaadaptowała je, jako fachowy termin, literatura kryminalistyczna[8][9]. Wyraz ten pochodzi prawdopodobnie z języka niemieckiego, poprzez jidysz[3], a powstał na bazie słowa szottenfeller z żydowskiej gwary złodziejskiej oraz wyrazów шоттенфнллер, шопенфиллер i шопемфиллер, występujących w rosyjskiej gwarze złodziejskiej i oznaczających złodzieja kradnącego w sklepach jubilerskich[10].

Kultura masowa edytuj

W komedii Vabank, będącej debiutem reżyserskim Juliusza Machulskiego, występowali dwaj szopenfeldziarze: bracia Moks i Nuta[11].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Witold Doroszewski (red.), szopenfeldziarz, [w:] Wielki słownik języka polskiego, WN PWN [dostęp 2018-09-03].
  2. ↑ Ludwikowski ↓, s. 69.
  3. ↑ a b c Mirosław Bańko; Mirosław Skarżyński: szopenfeld. WN PWN. [dostęp 2018-09-02].
  4. ↑ Witold Doroszewski (red.), szopenfeld, [w:] Wielki słownik języka polskiego, WN PWN [dostęp 2018-09-03].
  5. ↑ Ludwikowski ↓, s. 119.
  6. ↑ Przemysław Ziemichód: Warszawscy „doliniarze” mieli własne szkoły. warszawa.naszemiasto.pl. [dostęp 2018-09-02].
  7. ↑ Edmond Locard, Kradzieże kieszonkowe przy wydawaniu reszty i szopenfeld szufladkowy, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej”, 5, Warszawa: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, 1928.
  8. ↑ Stanisław Milewski, Gwara przestępcza i jej przenikanie do języka ogólnego, „Poradnik językowy”, 2, Warszawa: PWN, 1971, s. 92-101.
  9. ↑ M. L., Renesans „szopenfeldu”, „Problemy Kryminalistyki”, 58, Warszawa: Wydaw. ZK KGMO, 1965, s. 776-778, ISSN 0552-2153.
  10. ↑ Henryk Ułaszyn, Język złodziejski, Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 1951.
  11. ↑ Dominika Kawczyńska: Spacer po Łodzi z Filmami Juliusza Machulskiego. [w:] Wyborcza.pl Łódź [on-line]. Agora SA, 13 maja 2014. [dostęp 2018-09-04].

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szopenfeldziarz&oldid=70458780”