Szpecle (j. niem. Spätzle ['ʃpɛʦlɛ]; od Spatz[1] = „wróbel”) – rodzaj klusek kładzionych[2]; potrawa mączna wywodząca się z obszaru historycznej Szwabii a więc z terenów dzisiejszej południowej Badenii-Wirtembergii, południowozachodniej Bawarii, wschodniej Szwajcarii oraz z Alzacji (Francja)[1]. W Szwajcarii nazywane też Spätzli, na Węgrzech znane są jako nokedli[1]. Jadane są też w Austrii oraz we Włoszech w regionie Trydent-Górna Adyga[1].

Domowe Spätzle
Knöpfli
Nokedli podane do paprykarza z kurczaka

Charakterystyka edytuj

Spätzle przygotowuje się z mąki, mleka lub wody i jajek[1][2]. Zagniecione ciasto zrzuca się do gotującej wody przeciskając je przez specjalną praskę albo przecierając je przez sito (durszlak), łyżkę cedzakową, specjalną tarkę (przecierak), zwykłą tarkę z odpowiednio dużymi okami etc.[1][2]. Otwory powinny mieć średnicę ok ¼ cala[1]. Inna metoda polega na zrzucaniu porcji ciasta ze specjalnie wyprofilowanej deski za pomocą szpatułki lub noża[1]. Wykładając ciasto łyżką można otrzymać kształty przypominające nieco gnocchi lub malutkie placuszki[1] – w Austrii ta wersja znana jest jako Nockerln (lub Nocken).

Najkrótsze kluski tradycyjnie wytwarza się „ręcznie”[1], tzn. bez użycia praski[3]: przykładem są zaokrąglone Knöpfle[1] (Knöpfli[4]), nazywane tak od niemieckiego słowa Knopf oznaczającego dosłownie guzik lub gałkę. Knöpfle przygotowuje się zwykle przy pomocy specjalnego sita[4][3]. Przypominają wtedy kształtem haluški.

Spätzle po ugotowaniu mają lekko gumowatą konsystencję[1]. Są zazwyczaj dość krótkie, o nieregularnych kształtach[1].

Ugotowane Spätzle tradycyjnie podsmaża się na maśle[1]. Podaje się jako dodatek do mięs w sosach[2], albo też jako osobne danie: z boczkiem[2], ze skwarkami i duszoną cebulą[2], z bułką tartą[1], z żółtymi serami[2] itd. Na Węgrzech podawane są do gulaszu lub paprykarza z kurczaka (paprikás csirke)[1]. Czasem Spätzle podaje się na słodko.

Czasem dodaje się do ciasta ziemniaki (Kartoffelspätzle).


Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p What Is Spätzle (Spaetzle) and How to Cook the Perfect German Noodles. MasterClass (masterclass.com) / Yanka Industries, Inc., 2021-08-10. [dostęp 2022-10-06]. (ang.).
  2. a b c d e f g Szpecle - niemieckie kluski kładzione: przepis na oryginalne "spätzle". beszamel.se.pl / Grupa ZPR Media, 2021-11-05. [dostęp 2022-01-27].
  3. a b Spätzli und Knöpfli selber machen: Die besten Tipps und Rezepte. Betty Bossi. [dostęp 2022-10-06]. (niem.).
  4. a b Was ist der Unterschied zwischen Knöpfli und Spätzli?. Studenten365. [dostęp 2022-10-06]. (niem.).