Szurpek słoikowaty

Szurpek słoikowaty (Orthotrichum urnigerum Myrin) – gatunek mchu należący do rodziny szurpkowatych (Orthotrichaceae).

Szurpek słoikowaty
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

mchy

Klasa

prątniki

Rząd

szurpkowce

Rodzina

szurpkowate

Rodzaj

szurpek

Gatunek

szurpek słoikowaty

Nazwa systematyczna
Orthotrichum urnigerum Myrin
Coroll. Fl. Upsal.: 71. 1833[3]
Synonimy
  • Orthotrichum imperfectum Müll. Hal.
  • Orthotrichum schubartianum Lorentz
  • Orthotrichum sourekii Pilous

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Gatunek występuje w Europie środkowej, w Pierenejach i Fennoskandii oraz w Szkocji i Ameryce Północnej. W Polsce podany z Tatr[4].

Morfologia edytuj

Pokrój
Mech plagiotropowy o luźnych darniach. Młode darnie są jasnozielone, potem ich barwa zmienia się w żółtozieloną.
Budowa gametofitu
Łodygi o wysokości 2-3 cm, słabo rozgałęziające się. Liście mają długość 3 mm, są jajowatolancetowate i łódkowato zgięte. Brzeg cały, prawie do szczytu podwinięty. Komórki blaszki liściowej mają błony silniej zgrubiałe w kątach i są pokryte podwójnymi brodawkami, szczególnie w górnej części blaszki.
Budowa sporofitu
Puszka ukryta wśród liści (seta ma długość jedynie 1 mm). Puszka jest czerwonobrunatna, ma kształt jajowaty, nagle zwężający się ku secie. Perystom jest podwójny. Jasnożółty czepek jest okryty brodawkowanymi włoskami[4].

Zagrożenie i ochrona edytuj

Roślina objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 w sprawie ochrony gatunkowej roślin[5]. W latach 2004–2014 podlegała ochronie ścisłej[6].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2015-06-01] (ang.).
  3. Orthotrichum urnigerum Myrin. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2015-06-04]. (ang.).
  4. a b Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. II. Warszawa: PWN, 1961, s. 26-27.
  5. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
  6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).