Tążyna
Tążyna – rzeka, lewobrzeżny dopływ Wisły o długości 49,8 km i powierzchni zlewni: 495,8 km².
 Tążyna między Aleksandrowem Kujawskim a Otłoczynem | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Rzeka | |
| Długość | 49,8 km |
| Powierzchnia zlewni |
495,8 km² |
| Źródło | |
| Miejsce | mokradła nazywane „Błotami Ostrowskimi” |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | Wisła |
| Miejsce |
w miejscowości Otłoczyn |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Charakterystyka edytuj
Tążyna (zwana również Tonczyną) jest lewobrzeżnym dopływem Wisły, stanowiąc na ujściowym odcinku południowo-wschodnią granicę Puszczy Bydgoskiej[1]. Wypływa z mokradeł nazywanych „Błotami Ostrowskimi”. Górny odcinek to Kanał Parchański, dalej płynie meandrami w niecce Tążyny. Ujście do Wisły następuje w miejscowości Otłoczyn położonej w centrum Niziny Ciechocińskiej (od wieków potocznie zwanej otłoczynami).
Pod względem hydrograficznym można wyróżnić dwa odcinki[2]:
- związany z odpływem wód powierzchniowych z Równiny Inowrocławskiej;
- pradolinny z wyraźnie wyciętą doliną, związany głównie z dopływem wód gruntowych.
Obszar dorzecza Tążyny, wykazujący asymetrię, wynosi 495,6 km², w tym lasy zajmują 10%, a łąki 13% powierzchni[2]. Długość strugi wynosi 49,8 km, a jej spadek w górnym biegu na odcinku od wsi Brudnia do Ostrowa wynosi 0,14‰, na krawędzi wysoczyzny - osiąga 0,77‰, a na odcinku pradolinnym 2,3‰, w dolnym zaś biegu 1‰[2].
Rolę retencyjną wód w dorzeczu Tążyny spełniają obok nielicznych jezior pokłady torfów, które zalegają m.in. koło wsi Osówko, jezior Ostrowąs i Świętego oraz w dolinie Tążyny w jej środkowym i dolnym biegu. Szerokość koryta Tążyny koło wodowskazu Otłoczynek wynosi 4 m, przy stanie wody 44 cm i średniej głębokości 20 cm[2].
Dopływy Tążyny biorą swój początek z wysoczyzny morenowej, przy czym prawostronne dopływy są zasobniejsze w wodę aniżeli lewostronne[2]. Przeważnie są to cieki okresowe. W dolnym odcinku koło wsi Wołuszewo uchodzą do Tążyny dwa rowy, odwadniające tereny koło Ciechocinka. W dolnym biegu, gdzie rzeka przepływa przez Puszczę Bydgoską, nie rozwinęły się żadne większe dopływy ze względu na przepuszczalność materiałów budujących terasy doliny Wisły[2].
Czystość wód edytuj
Stan czystości rzeki został sklasyfikowany jako nieodpowiadający normom pod względem fizykochemicznym i bakteriologicznym. Wpływ na jakość wód mają spływy z okolicznych pól i łąk. Rzeka odbiera niedostatecznie oczyszczone ścieki z Przybranowa (ok. 6,0 tys. m³/rok), Służewa (ok. 2,0 tys. m³/rok) i nieoczyszczone ścieki z Aleksandrowa Kujawskiego w ilości ok. 19,5 tys. m³/rok. Odbiera również ścieki poprzez system rowów melioracyjnych z nieskanalizowanych gospodarstw gmin Zakrzewo i Koneck. Całoroczna analiza zawartości chlorofilu w wodach określiła stan czystości odpowiadający II klasie[3].
Powyżej i poniżej Aleksandrowa Kujawskiego wody Tążyny są sklasyfikowane jako nie odpowiadające normom, pomimo że w mieście pracuje nowoczesna mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków, którą oddano do użytku w połowie 1997 roku. Obiekt ten odbiera ok. 485 tys. m³ ścieków z terenu miasta. Około 90% zlewni rzeki to obszar bezleśny.
W związku z budową autostrady A1 planowane jest zlikwidowanie ujęcia wody Kuczek (dostarcza wodę pitną dla Aleksandrowa, Ciechocinka oraz wszystkich miejscowości gminy Aleksandrów Kujawski położonych w Nizinie Ciechocińskiej) i budowa nowego w Otłoczynie nad Tążyną.
Mała Tążyna edytuj
Mała Łążyna to dopływ Tążyny o całkowitej długości 21,3 km. Jej źródła znajdują się w okolicach Łowiczek. Powierzchnia zlewni wynosi 85 km². Wody rzeki są sklasyfikowane jako nie odpowiadające normom, także pod względem sanitarnym.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Umiński Janusz: Puszcza Bydgoska – szlaki turystyczne. Wydawnictwo PTTK „Kraj”. Warszawa 1983. ISBN 83-7005-009-3
- ↑ a b c d e f Wody powierzchniowe Torunia i jego okolic [w:] Toruń i jego okolice. Studia geograficzne i przyrodnicze. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Matematyczno-Przyrodnicze, Zeszyt 32. Geografia X. Toruń 1973
- ↑ WIOŚ BYDGOSZCZ – RAPORT 1999 – CZĘŚĆ VI. wios.bydgoszcz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)]..
Linki zewnętrzne edytuj
- Tążyna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 268.