Tęgoryjec dwunastnicy
Tęgoryjec dwunastnicy (Ancylostoma duodenale) – pasożyt człowieka należący do typu nicieni. Dorosły osobnik ma niespełna 2 cm długości i ciało jasnoróżowego koloru. Żyje w dwunastnicy.
| Ancylostoma duodenale | |||
| (Dubini, 1843)[1] | |||
 Tęgoryjce Ancylostoma caninum przyczepione do błony śluzowej jelita | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Ancylostoma duodenale | ||
| Synonimy | |||
| |||
Do zakażenia dochodzi przez połknięcie jaj znajdujących się w zanieczyszczonej wodzie lub na niedomytych owocach i warzywach. Larwy mogą aktywnie wwiercać się przez skórę do naczyń krwionośnych, np. przez skórę stóp osób chodzących boso.
Żywi się nabłonkiem dwunastnicy i wysysaną ze ściany dwunastnicy krwią; wywołuje niedokrwistość. Niekiedy przy długotrwałym i znacznym zarażeniu może powodować śmierć. Występuje w strefie subtropikalnej, bardzo rzadko w południowej Europie.
Choroba przez niego wywoływana nazywana jest ancylostomozą, rzadziej ancylostomiozą lub ancylostamatozą.
Dawniej choroba często dotykała górników, stąd czasem używana nazwa choroby: „choroba górników” lub „blednica egipska”.
Spokrewniony gatunek Necator americanus występuje w Nowym Świecie[2], a inne gatunki z rodzaju Ancylostoma oraz Uncinaria stenocephala atakują głównie psy i koty[3].
Stwierdzono, iż osoby z łagodnym zakażeniem tęgoryjcem rzadziej przejawiają objawy niektórych chorób autoimmunologicznych, takich jak alergie, astma czy choroba Leśniowskiego-Crohna. W kilku ośrodkach (np. University of Nottingham, University of Iowa) prowadzone są badania nad wywołaniem kontrolowanej infestacji tęgoryjcem w celach terapeutycznych[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Ancylostoma duodenale (Dubini, 1843). [w:] GBIF Backbone Taxonomy [on-line]. GBIF Secretariat. [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
- ↑ Georgiev VS. Necatoriasis: treatment and developmental therapeutics. „Expert Opinion on Investigational Drugs”. 9 (5), s. 1065–1078, 2000. DOI: 10.1517/13543784.9.5.1065. PMID: 11060728. (ang.).
- ↑ Nash, Holly. Hookworm Infection, Prevention & Treatment in Dogs, Veterinary Services Department, Drs. Foster & Smith, Inc.
- ↑ Hayfever sufferers: could you host a hookworm? – zaproszenie do badań prowadzonych na University of Nottihgham. [dostęp 2007-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-28)].
Bibliografia edytuj
- Parazytologia i akaroentomologia medyczna. Antoni Deryło (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 245–248. ISBN 83-01-13804-1.
- "Zoologia bezkręgowców" – W.A. Dogiel
- Youngson R., Collins; Słownik Encyklopedyczny; Medycyna, RTW, 1997 ISBN 83-86822-53-8