Tōson Shimazaki (jap. 島崎 藤村 Shimazaki Tōson; ur. 25 marca 1872, zm. 22 sierpnia 1943), właśc. Haruki Shimazaki (jap. 島崎 春樹 Shimazaki Haruki)japoński pisarz, poeta i nowelista, romantyk, przedstawiciel naturalizmu w literaturze japońskiej.

Tōson Shimazaki

Pochodził z Magome w dolinie Kiso, w prefekturze Nagano, z bogatej rodziny chłopskiej[1]. Uczył się chińskiej klasyki pod kierunkiem ojca. W 1887 roku wstąpił do Meiji Gakuin University (Meiji Gakuin Daigaku), uczelni założonej przez misjonarzy. Tam też w 1888 roku przyjął chrzest[2][3]. Temat dzieciństwa spędzonego w rodzinnych stronach i nabytych wówczas doświadczeń, szczególnie choroby umysłowej ojca oraz siostry, powracał później w jego twórczości[4]. Po ukończeniu uczelni dołączył do redakcji magazynu literackiego Bungakukai („Świat Literatury”)[4]. Początkowo uczył w szkole żeńskiej w Sendai, jednak po skandalu obyczajowym wywołanym romansem z jedną z uczennic i samobójczej śmierci przyjaciela Tōkoku Kitamury, przeniósł się do Tokio[4], gdzie został nauczycielem w chrześcijańskiej szkole dla dziewcząt[3]. Debiutował w 1897 roku utrzymanym w duchu romantycznym zbiorkiem poetyckim Wakanashū (Młoda zieleń, 1897)[4]. Po śmierci żony wdał się w kolejny skandaliczny romans, tym razem kazirodczy ze swoją siostrzenicą Komako, na skutek czego musiał wyemigrować z Japonii. Przez kilka lat mieszkał w Paryżu i Limoges, powracając ostatecznie do ojczyzny w 1916 roku[1]. W 1935 otrzymał Nagrodę Asahi[5]. W tym samym roku został prezesem japońskiego PEN Clubu, a w pięć lat później członkiem Cesarskiej Akademii Sztuki[1].

Był autorem licznych powieści i zbiorów opowiadań, m.in. Hakai (Złamany zakaz, 1906; uważana za pierwszą japońską powieść naturalistyczną), Haru (Wiosna, 1908), Ie (Rodzina, 1910), Shinsei (Nowe życie, 1918), Yoake mae (Przed świtem, 1929–1932; 1932 – druk I tomu, druk całości – 1935), Tōhō no mon (Brama na Wschód, 1943)[1][4]. Twórczość Shimazakiego wielokrotnie była adaptowana na sztuki teatralne i ekranizowana[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Louis Frédéric: Japan Encyclopedia. Cambridge: Belknap Press, 2000, s. 859. ISBN 0-674-01753-6.
  2. Mikołaj Melanowicz: Historia literatury japońskiej. Warszawa: PWN SA, 2011, s. 296, 297, 307, 308. ISBN 978-83-01-17214-5.
  3. a b Robert Benedetto and Donald K. McKim: Historical Dictionary of the Reformed Churches. Lanham: Scarecrow Press, 2010, s. 421. ISBN 978-0-8108-5807-7.
  4. a b c d e J. Scott Miller: The A to Z of Modern Japanese Literature and Theater. Lanham: Scarecrow Press, 2010, s. 113–114. ISBN 978-0-8108-7615-6.
  5. The Asahi Prize [online] [dostęp 2020-03-22] (ang.).