Tadeusz Roch Marian August Kawalec (ur. 27 lipca 1895, zm. ?) – polski harcerz, kapitan piechoty Wojska Polskiego II RP. W 1967 mianowany przez Prezydenta RP na uchodźstwie majorem piechoty Polskich Sił Zbrojnych, dyplomata.

Tadeusz Kawalec
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data urodzenia

27 lipca 1895

Data śmierci

?

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

201 Ochotniczy Pułk Piechoty,
34 Pułk Piechoty,
5 Pułk Piechoty Legionów,
75 Pułk Piechoty

Stanowiska

dowódca kompanii
oficer wychowania fizycznego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Późniejsza praca

urzędnik konsularny MSZ

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Odznaka ZHP „Wdzięczności”

Życiorys edytuj

Urodził się 27 lipca 1895[1]. Po zakończeniu I wojny światowej został przyjęty do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1920 wspólnie z bratem Romualdem był organizatorem Wileńskiego Harcerskiego Batalionu Ochotniczego[1]. W stopniu porucznika był dowódcą kompanii harcerskiej WHBO, kompanii marszowej o charakterze szturmowym (pod koniec sierpnia 1920), działających w strukturze 201 Ochotniczego pułku piechoty w szeregach Armii Ochotniczej[2][3][1]. Został zweryfikowany w stopniu porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[4], a następnie awansowany na stopień kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923[5][6][7]. W 1923, 1924 był oficerem 34 pułku piechoty w Białej Podlaskiej[8][9]. W grudniu 1923 roku przydzielony został do PKU Bielsk Podlaski stanowisko oficera instrukcyjnego[10][11][12]. W lutym 1925 roku został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu na stanowisko referenta[13]. W drugiej połowie lat 20. był oficerem 5 pułku piechoty Legionów w Wilnie[14]. Był jednym z pierwszych inicjatorów sportu na Wileńszczyźnie, a na początku 1927 został mianowany oficerem wychowania fizycznego na miasto Wilno[15]. W tym samym czasie został kapitanem związkowym Związku Piłki Nożnej w Wilnie[16]. W 1932 był oficerem 75 pułku piechoty w Królewskiej Hucie[17]. W czerwcu 1933 roku został przeniesiony do Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Warszawie[18]. Z dniem 31 marca 1935 roku został przeniesiony do rezerwy z równoczesnym przeniesieniem w rezerwie do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I[19].

1 kwietnia 1935 roku został zatrudniony w Departamencie Konsularnym Ministerstwa Spraw Zagranicznych, w charakterze prowizorycznego radcy w VI grupie uposażenia. Od 1 czerwca 1935 roku do 30 września 1936 roku przebywał na bezpłatnym urlopie. W międzyczasie (1 stycznia 1936 roku) został mianowany radcą, a 1 października 1936 roku wyznaczony na stanowisko zastępcy naczelnika Wydziału Polaków Zagranicą[20]. W obliczu zagrożenia wybuchem konfliktu zbrojnego w połowie 1939 został przydzielony do składu ośrodka sieci dywersji pozafrontowej, tzw. „Komitetu Siedmiu” („K.7”, zob. Komitet Siedmiu)[1].

Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 przekroczył granicę, po czym w Rumunii był kierownikiem koła w obozie internowania w Turnu Severin[1]. W grudniu 1942 został urzędnikiem polskiego konsulatu w Kapsztadzie w Południowej Afryce[1][21][22]. Działał w Domu Polskich Dzieci w Oudtshoorn, ewakuowanych w czasie działań wojennych z Bałkanów i ZSRR[23]. W 1975 przekazał archiwa konsulatów z Kapsztadu i Pretorii oraz ww. Domu Polskich Dzieci na rzecz Hoover Institution[24]. Po wojnie pozostał na emigracji w Południowej Afryce[1]. W 1967 został mianowany przez Prezydenta RP na uchodźstwie na stopień majora w korpusie oficerów piechoty[25]. Na własną prośbę, uzasadnioną zaawansowanym wiekiem i stanem zdrowia, z dniem 24 maja 1982 został zwolniony ze stanowiska delegata rządu RP na uchodźstwie na terenie Południowej Afryki i Zimbabwe[26][1]. Podczas sprawowania tego stanowiska wydawał pismo „Ku Wolnej Polsce” o charakterze niepodległościowym, wydawane od początku 1970[27].

Publikacje edytuj

  • Historia IV-ej Dywizji Strzelców gen. Żeligowskiego w zarysie (1921, ponowne wydanie w 2017)[28]
  • Z bojów Harcerskiego Baonu Wilna i kresów wschodnich (1921, ponowne wydanie w 2017)[29][30]

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i Tadeusz Kawalec. impulsoficyna.com.pl. [dostęp 2017-06-18].
  2. Tomasz Katafiasz. Formacje wojskowe o rodowodzie harcerskim w wojnie 1920 r.. „Słupskie Studia Historyczne”. 6, s. 60–62, 1998. 
  3. Adam Cyra: Ochotnik do Auschwitz. Witold Pilecki (1901–1948). nasz-czas.lt. [dostęp 2017-06-18].
  4. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 423.
  5. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 366.
  6. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 203.
  7. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 49.
  8. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 224.
  9. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 208.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 76 z 12 grudnia 1923 roku, s. 712.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 84 z 26 sierpnia 1924 roku, s. 476, ogłoszono odkomenderowanie do Komendy Obozu Warownego Wilnego z dniem 1 września 1924 roku na okres trzech miesięcy.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 119 z 7 listopada 1924 roku, s. 667, anulowano odkomenderowanie do Komendy Obozu Warownego Wilnego.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 13 lutego 1925 roku, s. 72.
  14. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 21.
  15. Wychowanie fizyczne i sporty. Oficer Wychowania Fizycznego na m. Wilno. „Światfilm”, s. 4, nr 2 z 13 lutego 1927. 
  16. Wychowanie fizyczne i sporty. Z ruchu organizacyjnego. „Światfilm”, s. 4, nr 2 z 13 lutego 1927. 
  17. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 603.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 132.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 53.
  20. Rocznik Służby Zagranicznej 1938 ↓, s. 33, 190, 244.
  21. Arkadiusz Żukowski. Początki tworzenia polskich urzędów konsularnych w Unii Południowej Afryki. „Forum Politologiczne”. 3, s. 115, 2006. 
  22. Register of the Poland. Konsulat (Cape Town) Miscellaneous Records, 1939–1948. cdn.calisphere.org. s. 1. [dostęp 2017-06-18].
  23. Robert Weiss, Palo Alto: Polish Children’s Home, Oudtshoorn, South Africa 1942–47. feefhs.org. [dostęp 2017-06-18]. (ang.).
  24. Register of the Poland. Konsulat (Cape Town) Miscellaneous Records, 1939–1948. oac.cdlib.org. [dostęp 2017-06-18].
  25. Lista oficerów Polskich Sił Zbrojnych według awansów dokonanych na uchodźstwie. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 3, nr 4 z 30 czerwca 1969. 
  26. Zwolnienie delegata Rządu R. P.. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 11, nr 2 z 29 grudnia 1982. 
  27. Arkadiusz Żukowski. Czasopiśmiennictwo polskie w Afryce Południowej (od czasów II wojny światowej do końca lat 80.). „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”. 32/4, s. 97, 1993. 
  28. Historia IV-ej Dywizji Strzelców. impulsoficyna.com.pl. [dostęp 2017-06-18].
  29. Z bojów Harcerskiego Baonu Wilna i kresów wschodnich. impulsoficyna.com.pl. [dostęp 2017-06-18].
  30. Dariusz Nowiński: Z bojów Harcerskiego Baonu Wilna i kresów wschodnich. jpilsudski.org. [dostęp 2017-06-18].
  31. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 27, nr 4 z 31 grudnia 1977. 
  32. Komunikat o nadaniu Orderu „Odrodzenia Polski”. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 8, nr 3 z 24 kwietnia 1969.  „za zasługi położone w ofiarnej pracy społecznej i niepodległościowej w organizacjach polskich w Południowej Afryce”.
  33. a b c Rocznik Służby Zagranicznej 1938 ↓, s. 190.
  34. Jednokrotne odznaczenie Krzyżem Walecznych wskazały Roczniki Oficerskie 1923, 1924, 1932, natomiast czterokrotnie odznaczenie Krzyżem Walecznych podał Rocznik Oficerski 1928.
  35. M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 89 „za zasługi na polu roswoju sportu i wychowania fizycznego w wojsku”.

Bibliografia edytuj