Tapeinia pumila

gatunek rośliny

Tapeinia pumila (G.Forst.) Baill.gatunek rośliny należący do monotypowego rodzaju Tapeinia Comm. ex Juss. z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae), występujący endemicznie w tundrze subantarktycznej[4] na Ziemi Ognistej w południowej Argentynie i południowym Chile[5].

Tapeinia pumila
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

kosaćcowate

Rodzaj

Tapeinia

Gatunek

Tapeinia pumila

Nazwa systematyczna
Tapeinia pumila (G.Forst.) Baill.
Hist. Pl. 13: 149 (1894)[3]

Morfologia edytuj

Małe, wieloletnie, wiecznie zielone rośliny poduszkowe. Pędem podziemnym jest kłącze. Liście równowąskie, stłoczone w dwóch rzędach. Pędy kwiatostanowe zakończone jednokwiatowym kwiatostanem. Kwiaty bladoróżowe, z zewnątrz zielonkawe. Listki okwiatu niemal równe, mniej więcej wolne. Nitki pręcików wzniesione, zrośnięte w dolnej połowie. Główki pręcików wzniesione. Szyjka słupka rozwidlona na wysokości mniej więcej połowy długości pręcików na trzy smukłe odgałęzienia dłuższe od pręcików. Owocami są kuliste, drewniejące torebki zawierające w dolnej części każdej komory odwrotnie jajowate nasiona[6].

Systematyka edytuj

Gatunek z monotypowego rodzaju Tapeinia z plemienia Sisyrinchieae w podrodzinie Iridoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)[7].

Nazewnictwo edytuj

Etymologia nazwy naukowej
Nazwa rodzaju pochodzi od greckiego słowa ταπεινός (tapeinos – niski, skromny)[8]. Łaciński epitet gatunkowy oznacza karłowata[9].
Nazwa zwyczajowa
Nazwa zwyczajowa tej rośliny w języku hiszpańskim to lirio enano (lilia karłowata)[4].
Synonimy nomenklaturowe[5]
  • (bazonim) Ixia pumila G.Forst., Commentat. Soc. Regiae Sci. Gott. 9: t. 2 (1789)
  • Witsenia pumila (G.Forst.) Vahl, Enum. Pl. Obs. 2: 48 (1805)
  • Sisyrinchium pumilum (G.Forst.) Hook.f., Fl. Antarct. 2: t. 129 (1846)
Synonimy taksonomiczne[5]
  • Ixia magellanica Lam., Tabl. Encycl. 1: 109 (1791)
  • Tapeinia magellanica (Lam.) J.F.Gmel., Syst. Nat. ed. 13[bis]: 108 (1791)
  • Moraea magellanica (Lam.) Willd., Sp. Pl., ed. 4, 1: 241 (1797)
  • Witsenia magellanica (Lam.) Pers., Syn. Pl. 1: 42 (1805)
  • Galaxia magellanica (Lam.) Steud., Nomencl. Bot. 1: 349 (1821)

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-08-21] (ang.).
  3. Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2020-08-21]. (ang.).
  4. a b Ramírez Carlos et al.. Tundra subantártica en la Isla Grande de Chiloé, Chile: flora y vegetación turbosa de campañas. „Anales Instituto Patagonia (Chile)”. 42 (2), s. 17-37, 2014. 
  5. a b c Govaerts R.: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew, 2006. [dostęp 2020-08-21]. (ang.).
  6. P. Goldblatt: Iridaceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons: Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 320. DOI: 10.1007/978-3-662-03533-7. ISBN 978-3-662-03533-7. (ang.).
  7. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2020-08-21]. (ang.).
  8. Umberto Quattrocchi: CRC World Dictionary of Plant Names: Common Names, Scientific Names, Eponyms, Synonyms, and Etymology. T. 4 (R-Z). CRC Press, 2000. ISBN 0-8493-2678-8. (ang.).
  9. David Gledhill: The names of plants. Wyd. 4. Cambridge University Press, 2008. ISBN 978-0-511-47376-0.