Wikipedia

Tatarskie Muzeum Narodowe w Wilnie

nieistniejące wileńskie muzeum, gromadzące pamiątki tatarskie

Tatarskie Muzeum Narodowe w Wilnie – wileńskie muzeum, gromadzące pamiątki tatarskie z terenów Litwy i Polski, istniejące w latach 1929–1934.

Tatarskie Muzeum Narodowe w Wilnie
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wilno

Adres

zaułek Św. Michalski 5[1]

Data założenia

1929

Data likwidacji

1934

Kustosz

Leon Kryczyński

Położenie na mapie Wilna
Mapa konturowa Wilna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Tatarskie Muzeum Narodowe w Wilnie”
Położenie na mapie Polski w latach 1924–1939
Mapa konturowa Polski w latach 1924–1939, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Tatarskie Muzeum Narodowe w Wilnie”
Ziemia54°40′59,0354″N 25°17′22,6402″E/54,683065 25,289622

Historia edytuj

Muzeum zostało założone 3 maja 1929 roku[2] przez Radę Centralną Związku Kulturalno-Oświatowego Tatarów RP i było pierwszą tego typu placówką w Polsce[3]. Kustoszem muzeum został Leon Kryczyński, działacz tatarski, który do zbiorów dołączył również swoją kolekcję. Ze względu na brak siedziby ekspozycja była prezentowana w lokalu Mutiafatu, przy Zaułku Św. Michalskiego pod numerem 5[4] (dziś ulica Literacka[5]).

W 1934 Kryczyński wyjechał do Zamościa, a eksponaty muzeum trafiły do magazynu lokalu, gdzie znajdowały się do wybuchu II wojny światowej. Ich dalszy los nie jest znany. Paradoksalnie, zebranie pamiątek tatarskich w jednym miejscu doprowadziło do utraty wielu cennych dokumentów. Do dzisiaj w Polsce, mimo licznych planów, nie udało się ponownie utworzyć muzeum upamiętniającego losy polskich Tatarów[6].

Zbiory muzeum edytuj

Zbiory muzeum opisuje zachowany katalog z 1929[1]. Wymieniono w nim: rękopisy Koranu, dokumenty z pieczęciami tatarskimi oraz dokument z XVIII wieku, podpisany przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, monety kufickie, pamiątki po: Macieju Sulkiewiczu, Aleksandrze Sulkiewiczu, Stefanie Bielaku oraz po pułku tatarskim im. Mustafy Achmatowicza oraz liczne ilustracje i zdjęcia. Kronika „Ateneum Wileńskiego” z 1930 wymienia liczbę 104 eksponatów[6]. Część eksponatów to reprodukcje zrobione z różnych ksiąg oraz eksponatów Muzeów: Wojskowego i ordynacji Krasińskich w Warszawie. Rysunki i zdjęcia zawieszono w ramkach na ścianie, dokumenty i księgi umieszczono w dwóch gablotkach. Jak pisze Kryczyński w Przeglądzie Islamskim nie było funduszy na rozwój muzeum (w tym na zakup nowych gablot do ekspozycji)[2].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Katalog Tatarskiego Muzeum Narodowego w Wilnie. [online], polona.pl [dostęp 2023-05-16] (pol.).
  2. ↑ a b Leon Kryczyński, Zabytki orjentalne w Wilnie, „Przegląd Islamski” (4), s. 6.
  3. ↑ Joanna Januszewska-Jurkiewicz, Tatarzy na Wileńszczyźnie w okresie międzywojennym. Wyznawcy islamu w otoczeniu chrześcijańskim jako grupa o dwuszczeblowej świadomości narodowej, „Rocznik Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy”, 2015, s. 115, ISSN 1822-3915 [dostęp 2023-05-14].
  4. ↑ Księga adresowa m. Wilna : Wileński Kalendarz Informacyjny na rok 1933, 1932 [dostęp 2023-05-18].
  5. ↑ Justyna Giedrojć, Wędrówki ulicami wileńskimi: Literacka - klimat dawnych czasów – Kurier Wileński [online], kurierwilenski.lt, 28 listopada 2014 [dostęp 2023-05-18] (pol.).
  6. ↑ a b Lucyna Lesisz, Rola muzeum w ochronie dziedzictwa kulturowego Tatarów polsko-litewskich, „Litteraria Copernicana”, 30 czerwca 2016, s. 134-135, ISSN 2392-1617 [dostęp 2023-05-14].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tatarskie_Muzeum_Narodowe_w_Wilnie&oldid=71268237”