Tau Scorpii

gwiazda w gwiazdozbiorze Skorpiona

Tau Scorpii (τ Sco, Paikauhale) – gwiazda w gwiazdozbiorze Skorpiona. Jest oddalona o około 640 lat świetlnych od Słońca.

Tau Scorpii
τ Sco
Ilustracja
Mapa gwiazdozbioru Skorpiona
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Skorpiona

Rektascensja

16h 35m 52,951s[1]

Deklinacja

−28° 12′ 57,73″[1]

Paralaksa (π)

0,0051 ± 0,0011[1]

Odległość

640 ± 180 ly
195 ± 54 pc

Wielkość obserwowana

2,81m[1]

Ruch własny (RA)

−7,6 ± 2,0 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

−17,9 ± 2,0 mas/rok[1]

Prędkość radialna

2,0 ± 0,9 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Typ widmowy

B0,2 V[1]

Metaliczność [Fe/H]

−0,13[2]

Wielkość absolutna

−3,64m[3]

Temperatura

30 700 K[4]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

7156[2] pc

Mimośród

0,0724[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 23 Sco
2MASS: J16355295-2812576
Cordoba Durchmusterung: CD−27°11015
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 620
Boss General Catalogue: GC 22303
Katalog Henry’ego Drapera: HD 149438
Katalog Hipparcosa: HIP 81266
Katalog jasnych gwiazd: HR 6165
SAO Star Catalog: SAO 184481
Paikauhale; CPD−27°5427

Nazwa edytuj

Gwiazda ma nazwę własną Paikauhale, wywodzącą się z języka hawajskiego i oznaczającego „włóczęgę” (czynność lub osobę). Niektóry autorzy wiązali z nią także arabską nazwę Alniyat, pochodzącą od słowa ‏النياط‎ al-niyāţ, „tętnice”. Międzynarodowa Unia Astronomiczna uznała jednak, że nazwa Alniyat odnosi się wyłącznie do Sigma Scorpii, a w 2018 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Paikauhale na określenie Tau Scorpii[5].

Charakterystyka edytuj

Jest to niebiesko-biała gwiazda ciągu głównego typu B0,2 o obserwowanej wielkości 2,81m[1]. Ta gorąca gwiazda ma temperaturę 30 700 K[4].

Pole magnetyczne edytuj

 
Linie pola magnetycznego Tau Scorpii zrekonstruowane za pomocą obrazowania Zeemana-Dopplera

Jest to gwiazda magnetyczna, której powierzchnia pola magnetycznego została odwzorowana za pomocą obrazowania Zeemana-Dopplera[6]. Pole magnetyczne gwiazdy jest bardzo skomplikowane, nie posiada wyraźnej składowej dipolowej. Obecnie (2010) znane są tylko dwie inne gwiazdy z takim typem pól magnetycznych. Są to: HD 66665 i HD 63425[7].

W 2016 roku stwierdzono, że Tau Scorpii jest tzw. błękitnym maruderem, rodzajem gwiazdy powstałej w wyniku zderzenia gwiazd. Przeprowadzone symulacje wskazują, że jej silne pole magnetyczne powstało wskutek turbulencji w procesie łączenia się gwiazd. Kiedy Tau Scorpii zakończy życie w eksplozji supernowej, może pozostawić po sobie pozostałość również mającą niezwykle silne pole magnetyczne – magnetar[8].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i Tau Scorpii w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c Anderson E, Francis C.: HIP 81266. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-09-24]. (ang.).
  3. Obliczona na podstawie paralaksy i wielkości obserwowanej.
  4. a b Jim Kaler: Al NIYAT (Tau Scorpii). STARS. [dostęp 2014-01-16]. (ang.).
  5. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2018-12-06].
  6. J.-F. Donati et al. The surprising magnetic topology of τ Sco: fossil remnant or dynamo output?. „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. 370 (2), s. 629–644, 2006-08-01. DOI: 10.1111/j.1365-2966.2006.10558.x. (ang.). 
  7. A New Class for Tau Scorpii. [dostęp 2010-12-21].
  8. How Do the Strongest Magnets in the Universe Form?. Uniwersytet w Heidelbergu, 2019-10-09. [dostęp 2019-10-10]. (ang.).