Ted Reilly (działacz społeczny)
Ted Reilly (ur. 1938 w Mlilwane[1][2]) – eswatyński działacz społeczny, biolog, twórca pierwszych obszarów ochrony przyrody w Eswatini, m.in. Ostoi Dzikiej Zwierzyny Mlilwane[3]. Uważany za pioniera ochrony środowiska w Eswatini[1][4].
| Data i miejsce urodzenia |
1938 |
|---|---|
| Rodzaj działalności |
społecznik, ekolog |
| Odznaczenia | |
| Order Królewski (1989) | |
Życiorys edytuj
Pochodzenie edytuj
Ojciec Teda, James Wreighton Reilly, znany też jako Mickey (albo Machobane przez lokalnych), osiedlił się w Mlilwane w 1906 roku, w tym samym roku kiedy powstał Protektorat Suazi. Wybudował on tam gospodarstwo w stylu kolonialnym, które jest wyposażone w różne artefakty z historii rodziny, i wydobywał cynę. Ponadto przez wiele lat był największym pracodawcą przemysłowym w Suazi[1][2].
Matka Teda, Billie Wallis, przybyła do Suazi w 1920 roku w wieku piętnastu lat, wyszła za Jamesa Reilly’ego w roku 1925. Była przez wiele lat jedyną białą kobietą między Mbabane a Manzini[1][2].
Edukacja i początek działań na rzecz ochrony środowiska edytuj
W wieku jedenastu lat (około 1949 roku) Ted wyjechał do szkoły z internatem w RPA i wrócił z niej po dziesięciu latach, w wieku 21 lat w roku 1959 roku[5]. W latach 50. XX wieku kłusownictwo w Afryce było dużym problemem i kiedy Ted wrócił ze szkoły do rodzinnej farmy, zdał sobie sprawę, że nie ma już większości dzikich zwierząt, które pamiętał z dzieciństwa. W kolonialnym rządzie zgłosił potrzebę utworzenia obszaru ochronnego na terenie protektoratu, jednak organ ten nie poparł jego działań, nie zainteresowali się nim też miejscowi rolnicy[5]. Tym sposobem w 1960 roku Ted Reilly założył na rodzinnym terenie Ostoję Dzikiej Zwierzyny Mlilwane, pierwszy obszar ochronny na terenie Suazi[5].
Relokacja wytępionych gatunków do Suazi edytuj
Ted chciał przywrócić niektóre z większych gatunków dzikiej zwierzyny, takie jak żyrafa, nosorożec i słoń, które od dawna były nieobecne w krajobrazie, jednak nie miał wystarczająco środków na te cele skończywszy działalność rolniczą i wydobywczą w Mlilwane. Jego wysiłki na rzecz ochrony przyrody zyskały jednak międzynarodowe uznanie, a różne organizacje udostępniły fundusze na relokację zwierząt z innych części Afryki Południowej, w tym pierwszego nosorożca[5].
„Wojna o nosorożce” edytuj
W roku 1965 po 70 latach nieobecności gatunku do Suazi sprowadzono ponownie nosorożce białe i odtąd rozpoczęła się regularna walka z kłusownikami, a na czele obrońców zwierząt stanął Ted Reilly z doborowymi strażnikami oddanymi sprawie, co było niełatwe ze względu na wsparcie kłusowników przez tajwańskich handlarzy[3]. „Suazyjska wojna o nosorożce” trwała w latach 1988–1992, w którym to okresie populacja nosorożców znowu zmalała, tym razem o 80% procent[1]. Kłusownictwo nasiliło się pod koniec lat 80. i konieczne było zaostrzenie prawa. Strażnicy byli aresztowani za pomoc w kłusownictwie, a nagrody były podwajane, jeśli pracownicy parków brali udział w takich działaniach i w desperackiej próbie ratowania nosorożca, PN Hlane pozbawił rogów pozostałe zwierząta w grudniu 1991 roku i zamknął je w strzeżonych wybiegach[1][3]. W styczniu 1992 r. kłusownicy uzbrojeni w karabiny AK-47 zaatakowali strażników w Królewskim Parku Narodowym Hlane, którzy dostali pozwolenie na uzbrojenie się w broń palną[3]. Po pozbawieniu nosorożców rogów kłusownicy przenieśli się do także założonego przez Teda rezerwatu Mkhaya. Trzy miesiące później udało się strażnikom schwytać tam kilku kłusowników, niedługo potem dwóch przestępców zginęło w strzelaninie w Big Bend, zostali zastrzeleni, gdy wyciągali broń i stawiali opór. Rogi zostały odzyskane[1]. Podczas gdy sądy borykały się ze sprawą strzelaniny, zginął z powodu swojego rogu ostatni nosorożec – samiec o imieniu Mthondvo[3], w tym przypadku aresztowanych zostało 5 osób, róg także został odzyskany[1]. W imieniu strażników dowodzonych przez Reilly’ego interweniował król Mswati III[3], po czym kłusownictwo ustało na dobre, żaden nosorożec w Suazi nie zginął z rąk kłusowników (stan na rok 2010)[1].
Dalsze działania edytuj
Odznaczony Orderem Królewskim przez Mswatiego III w 1989 roku[4].
Od lat 90. działa prywatna organizacja non-profit „Big Game Parks”, którą prowadzi Ted Reilly razem z żoną, synem i Petrosem Ngomane – jednym ze strażników podczas „wojny o nosorożce”[6]. Organizacja zarządza Królewskim Parkiem Narodowym Hlane, rezerwatem Mkhaya i Ostoją Dzikiej Zwierzyny Mlilwane, przyczyniła się do powstania rezerwatów Phophonyane Falls i Mbuluzi[2].
W 2015 roku uczestniczył razem z królem Mswatim III w obchodach 50-lecia ochrony przyrody w Eswatini (w 1965 roku relokowano tu pierwszego nosorożca)[2][7].
Życie prywatne edytuj
Jest żonaty z Liz Reilly, ma z nią syna Mike’a[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i Legal News: Ted Reilly’s Swaziland Royal Warrant And Combating Poachers « Feral Jundi [online] [dostęp 2024-02-19] (ang.).
- ↑ a b c d e Legends and Legacies of Conservation in Africa [online], legendsandlegaciesofafrica.org [dostęp 2024-02-19].
- ↑ a b c d e f David Else i inni, Praktyczny przewodnik. RPA, Lesotho, Suazi., Wydawnictwo Pascal, 2001, s. 172–177 [dostęp 2024-02-19] (pol.).
- ↑ a b Read what the experts have to say [online], RhinoAlive.com, 27 lutego 2020 [dostęp 2024-02-19] (ang.).
- ↑ a b c d The wildlife conservation pioneers [online], Land Rover Monthly, 26 grudnia 2020 [dostęp 2024-02-19].
- ↑ a b WildWeb, Swaziland Safari, Big Game Parks Swaziland [online], biggameparks.org [dostęp 2024-02-19] (ang.).
- ↑ Bart, I Took the World’s First Selfie with the King of Swaziland [online], Offbeat Travelling, 13 lipca 2015 [dostęp 2024-02-19] (ang.).