Tetris
Tetris – komputerowa gra logiczna stworzona przez Aleksieja Pażytnowa i jego współpracowników, Dimitrija Pawłowskiego i Wadima Gieriasimowa[1]. Pojawiła się na rynku po raz pierwszy 6 czerwca 1984 roku w Związku Radzieckim.
| |
| Projektant | |
|---|---|
| Data wydania |
ZSRR: 6 czerwca 1984 |
| Gatunek | |
| Tryby gry | |
| Strona internetowa | |
Oryginalna wersja powstała podczas pracy zespołu Pażytnowa w Akademii Nauk ZSRR w Moskwie na komputerze Elektronika 60. Jest to jedna z najbardziej znanych gier komputerowych, posiadająca dużą liczbę różnorodnych wariacji i wariantów. Do powstania gry zainspirowała Pażytnowa układanka Pentomino[1].
We wrześniu 2014 roku firmy Threshold Entertainment oraz Tetris Company ogłosiły plany nakręcenia filmu na podstawie Tetrisa[2].
Rozgrywka edytuj
Gra rozpoczyna się na prostokątnej planszy (początkowo pustej) zwanej tetrionem lub matriksem, ułożonej krótszym bokiem w poziomie. Tetrion ma wymiary 20 wierszy na 10 kolumn. W trakcie gry, pośrodku górnej krawędzi planszy, pojawiają się pojedynczo klocki złożone z czterech małych kwadratów nazywanych też blokami. Klocki te (określane mianem „tetrimino”[3]) przemieszczają się w kierunku dolnej krawędzi w miarę możliwości. Kiedy jedno tetrimino opadnie na samo dno, zostaje unieruchomione, a następne ukazuje się u góry planszy. Gra trwa aż do momentu, w którym klocek nie będzie mógł pojawić się na planszy. Zadaniem gracza jest układanie tetrimino na planszy (poprzez wykorzystanie rotacji i przesuwanie klocków w poziomie) w taki sposób, aby kwadraty składające się na nie utworzyły wiersz na całej szerokości prostokąta. W takiej sytuacji wiersz ten zostaje usunięty, a pozostałe klocki opadają w kierunku dna, tworząc więcej przestrzeni dla następnych elementów. Po usunięciu określonej liczby wierszy prędkość gry wzrasta o pół sekundy, co utrudnia tym samym precyzyjne sterowanie kolejnymi tetrimino. Możliwe jest jednoczesne usunięcie maksymalnie 4 wierszy – umożliwia to tetrimino „I”. Sytuacja taka nosi nazwę identyczną jak gra, czyli „tetris”.
Grawitacja edytuj
W różnych wersjach Tetrisa oraz grach opartych na tym schemacie istnieją co najmniej trzy algorytmy obsługujące spadanie elementów po usunięciu wiersza:
.png)
- Oryginalny algorytm: po usunięciu wiersza leżące ponad nim elementy spadają o poziom w dół (analogicznie w przypadku, gdy usunięto za jednym razem większą liczbę wierszy), ale nie dalej, nawet jeśli jakaś kolumna elementów mogłaby spaść dalej.
.png)
- Popularny[potrzebny przypis] algorytm będący modyfikacją oryginalnego: po usunięciu wiersza kolumny elementów nad nim przesuwają się w dół (przy zachowaniu względnego położenia klocków w kolumnie) najniżej, jak jest to możliwe. O ile w oryginalnym algorytmie usunięcie wiersza (lub wierszy) nie pociągało za sobą kolejnych, tak w tym przypadku taka sytuacja może zajść (gdy np. element spadającej kolumny wypełni jedyne puste pole w wierszu niżej).
- Algorytm najbardziej odległy od oryginału, wykorzystywany w bardziej złożonych grach opartych na tym samym pomyśle co Tetris: usunięcie wiersza pociąga za sobą reorganizację zarówno elementów nad, jak i pod nim – wszystkie elementy, nie zachowując względnego położenia w kolumnach, przesuwają się w dół planszy tak, że wypełniają wszystkie luki powstałe pomiędzy nimi w trakcie gry. Podobnie jak w poprzednim przypadku, może to pociągnąć za sobą usunięcie kolejnych wierszy elementów.
Tetrimino edytuj
Na zestaw tetrimino składa się siedem różnych (tj. takich, które nie są identyczne po wykonaniu rotacji) klocków złożonych z kwadratowych elementów:
- Tetrimino „I” – cztery elementy w jednym szeregu
- Tetrimino „T” – trzy elementy w rzędzie i jeden dołączony do środkowego elementu
- Tetrimino „O” – cztery elementy połączone w kwadrat
- Tetrimino „L” – trzy elementy w rzędzie i jeden dołączony do lewego elementu od spodu
- Tetrimino „J” – trzy elementy w rzędzie i jeden dołączony do prawego elementu od spodu
- Tetrimino „S” – tetrimino „O” po przesunięciu dwóch górnych elementów w prawo
- Tetrimino „Z” – tetrimino „O” po przesunięciu dwóch górnych elementów w lewo
Pary „L” i „J” oraz „S” i „Z” przedstawiają lustrzane odbicia, jednak nie można poprzez obrót jednego utworzyć drugiego.
W grach na bazie Tetrisa o trójwymiarowej planszy do kompletu klocków (w tym przypadku tetrimino składa się z sześcianów) dołączane są kolejne trzy:
- Jeden element łączy się trzema ścianami o wspólnym wierzchołku z pozostałymi.
- Tetrimino „S” po obrocie dwóch górnych elementów w stronę przeciwną do ruchu wskazówek zegara.
- Tetrimino „Z” po obrocie dwóch górnych elementów w stronę zgodną z ruchem wskazówek zegara.
Wraz z przejściem w trzy wymiary możliwe są dodatkowe obroty klocków, zatem tetrimino „Z” i „S” oraz „L” i „J” stają się identyczne, a łącznie różnych klocków jest w tym momencie osiem.
Historia i kwestie prawne edytuj
Niemal od początku swego istnienia Tetris był związany z bataliami prawnymi dotyczącymi tej gry.
W 1986 roku Wadim Gierasimow – inny radziecki programista, wówczas szesnastolatek – stworzył wersję programu dla komputerów IBM PC i rozpowszechnił ją w Moskwie.[4] W tym samym roku gra przedostała się na zachód – na Węgry, gdzie powstały jej kolejne wersje dla maszyn Commodore 64 i Apple II.
Na Węgrzech z grą zapoznał się Robert Stein, prezes brytyjskiej firmy informatycznej Andromeda. Próbował się on skontaktować z Moskiewską Akademią Nauk i Pażytnowem, lecz jeszcze zanim to nastąpiło, odsprzedał prawa (których nie posiadał) do gry powiązanym ze sobą firmom: brytyjskiemu Mirrorsoft i amerykańskiemu Spectrum Holobyte[potrzebny przypis]. Kilka miesięcy[kiedy?] po tym Stein spotkał się z Pażytnowem, lecz – wobec braku zainteresowania grami komputerowymi przez radzieckich naukowców – niczego nie uzyskał. Wskutek tego próbował przejąć prawa od programistów węgierskich. W międzyczasie wersja Tetrisa pod IBM PC odniosła sukces w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.
W 1987 roku Andromeda uzyskała, mimo braku kontraktu z Rosjanami, prawa autorskie do gry – zarówno dla IBM PC, jak i dla innych komputerów osobistych. Do początku następnego roku udało się stworzyć wersję Tetrisa dla znacznej większości (jeżeli nie wszystkich[potrzebny przypis]) modeli komputerów osobistych.
Wkrótce w Związku Radzieckim powstała organizacja Elektronorgtechnica (w skrócie ELORG), która przejęła negocjacje w sprawie gry z Robertem Steinem, lecz zatrzymały się one do maja 1988 roku, gdy radziecka strona dowiedziała się o bezprawnej sprzedaży praw do Tetrisa przez Andromedę. Podpisany kontrakt zawierał jednak zakaz rozpowszechniania gry dla automatów oraz konsol przenośnych. Jednak zarówno Mirrorsoft, jak i Spectrum Holobyte podpisały kontrakty z – odpowiednio – Bullet-Proof Software i Atari Games na rozpowszechnianie wersji na automaty na terenie Japonii, przez co nastąpił konflikt. Jednocześnie prawa te otrzymało także Nintendo, a Atari zaczęło (poprzez oddział Tengen) tworzyć grę opartą na schemacie Tetrisa i nazwało ją TETЯIS. ELORG wkrótce został zaangażowany w walkę o prawa do gry, jednocześnie komplikując sytuację przez nowo zawarte umowy.
Walki pomiędzy Tengen a Nintendo o wersje dla systemów Famicom i Nintendo Entertainment System trwały do 1993 roku. Wpływy ELORG z tytułu umów szacuje się na 3-5 milionów dolarów[potrzebny przypis].
W 1996 roku do walki o Tetrisa dołączyła The Tetris Company LLC (TTC), zarządzana przez Henka Rogersa – będącego wcześniej prezesem Bullet-Proof Software i przedstawicielem Nintendo w sprawie licencji do gry – firma, która wywalczyła ostatecznie (w 2001 roku) prawa do znaku handlowego Tetris.
Różne warianty i wariacje gry edytuj
Warianty zgodne z oryginalnym Tetrisem występują pod wieloma nazwami. Liczna jest również grupa gier opartych na schemacie Tetrisa – zarówno bardzo luźno opierających się o pomysł, jak i będących nieznaczną modyfikacją oryginału. W 1989 roku dwóch polskich programistów wydało na liczne platformy grę Blockout, która jest trójwymiarowym rozwinięciem tej gry.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Aleksiej Pażytnow – geniusz, który sięgnął dna. gry.onet.pl. [dostęp 2012-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-29)].
- ↑ Ross Miller: A ‘Tetris’ movie is happening. Can it be better than these epic fan-made videos?. theverge.com, 2014-09-30. [dostęp 2014-10-01]. (ang.).
- ↑ Aleksander Lemlich: Gdyby gry powstawały w warsztatach.... polygamia.pl, 2009-08-17. [dostęp 2012-06-06].
- ↑ Vadim Geramisov - Tetris Story [online], Vadim Geramisov [dostęp 2006-08-15] (ang.).
