Theodor Zahn

niemiecki teolog protestancki, biblista

Theodor Zahn (ur. 1838 w Moers, zm. 1933) – niemiecki teolog protestancki, biblista, trzykrotnie nominowany do literackiej Nagrody Nobla.

Theodor Zahn

Życiorys edytuj

Urodził się w Moers (koło Essen), studiował teologię na uczelniach w Bazylei, Erlangen i Berlinie, w 1871 roku został wykładowcą oraz kaznodzieją uniwersyteckim na Uniwersytecie w Getyndze. W 1877 roku otrzymał katedrę teologii w Kilonii (w Getyndze nie miał widoków na otrzymanie katedry)[1], w 1878 w Erlangen, w 1888 w Lipsku, a w 1892 roku wrócił do Erlangen[2][3].

Był trzykrotnie nominowany do literackiej nagrody Nobla, w roku 1902, 1904 i 1908[4][5].

W 1907 roku otrzymał tytuł szlachecki, a w 1910 roku został honorowym obywatelem miasta Erlangen[6].

Kanon Nowego Testamentu edytuj

Cieszył się dużym autorytetem w dziedzinie badań nad Nowym Testamentem[2], na gruncie teologicznym reprezentował konserwatywny krytycyzm[6][1]. Zajmował się historią kanonu Nowego Testamentu. Uważał, że w latach 170–220 Kościół w reakcji na montanizm zaczął ograniczać liczbę ksiąg świętych tylko do tych, które miały apostolskie pochodzenie. Kościół nie utworzył kanonu w reakcji na kanon Marcjona, a cztery Ewangelie i Listy Pawła uzyskały status ksiąg kanonicznych jeszcze w latach 80–110. Polemizował w tej kwestii z Harnackiem[7].

Jego zdaniem apostoł Jan był autorem czwartej Ewangelii, trzech Listów i Apokalipsy[8].

Dzieła edytuj

  • Marcellus of Ancyra (1867)
  • Der Hirt des Hermas untersucht (1868)
  • Ignatius von Antiochien (1873)
  • Patrum Apostolicorum Opera (1875–78; V-te wydanie w 1905)
  • The Acts of Saint John (1880)
  • Forschungen zur Geschichte des neutestamentlichen Kanons und der altkirchlichen Litteratur (eight volumes, 1881–1908)
  • Cyprian of Antioch and the German Story of Faust (1882)
  • Geschichte des neutestamentlichen Kanons („Researches into the history of the New Testament canon”, two volumes, 1889–92)
  • Das apostolische Symbolum (1892)
  • The Gospel of Peter (1893)
  • Einleitung in das neue Testament (wydanie dwutomowe w 1897–1900; trzecie wydanie w 1906–07)
  • Brot und Salz aus Gottes Wort, 20 sermons, (1901)
  • Grundriss der Geschichte des neutestamentlichen Kanons (1901; II-gie wydanie w 1904)
  • Das Evangelium des Lucas (1912)

Przypisy edytuj

  1. a b Baird 2003 ↓, s. 367.
  2. a b Zahn, Theodor. [w:] The Encyclopedia Americana [on-line]. 1920.
  3. Bandstra 2007 ↓, s. 1072–1076.
  4. Theodor Zahn. [w:] The Nomination Database for the Nobel Prize in Literature, 1901-1950 [on-line]. Nobel Foundation. [dostęp 2021-10-29].
  5. Nomination archiwe. [w:] The Nobel Prize [on-line]. NobelPrize.org.
  6. a b Theodor Zahn. [w:] Oxford Reference [on-line].
  7. Baird 2003 ↓, s. 368.
  8. Baird 2003 ↓, s. 370.

Bibliografia edytuj