Wikipedia

Three Live Ghosts

film w reżyserii George’a Fitzmaurice’a z 1922

Three Live Ghosts – brytyjska niema komedia z 1922 w reżyserii George’a Fitzmaurice’a. Scenariusz autorstwa Ouidy Bergère i Margaret Turnbull został oparty na broadwayowskiej sztuce z 1920 pióra Frederica S. Ishama i Maxa Marcina. W rolach głównych wystąpili Edmund Goulding, Norman Kerry, Cyril Chadwick i Anna Q. Nilsson. Fabuła filmu skupia się na trzech jeńcach wojennych (Goulding, Kerry, Chadwick), którzy wracają do Londynu w Dniu Rozejmu (Armistice Day(inne języki)) i z uwagi na zaistniałe okoliczności zostają zmuszeni do bycia trzema żywymi duchami, co w konsekwencji prowadzi do wielu komicznych sytuacji.

Three Live Ghosts
Ilustracja
Gatunek

komedia

Rok produkcji

1921

Data premiery

1 stycznia 1922

Kraj produkcji

Wielka Brytania

Język

plansza tekstowa w języku angielskim

Czas trwania

60 minut
ok. 45 minut (wersja z 2015)

Reżyseria

George Fitzmaurice

Scenariusz

Ouida Bergère
Margaret Turnbull

Główne role

Edmund Goulding
Norman Kerry
Cyril Chadwick
Anna Q. Nilsson

Zdjęcia

Arthur C. Miller

Produkcja

Famous Players-Lasky

Wytwórnia

Paramount Pictures

Dystrybucja

Paramount Pictures

Multimedia w Wikimedia Commons

Projektantem planszy tekstowej był Alfred Hitchcock, późniejszy reżyser. Przez ponad 90 lat Three Live Ghosts uznawano za zaginiony. Jego kopię odnaleziono w Gosfilmofond, państwowym archiwum filmowym w Rosji. W 2015 film wyświetlano w ramach British Silent Film Festival, wspieranego przez Brytyjski Instytut Filmowy (BFI).

Fabuła edytuj

Trzej alianccy żołnierze – cockney Jimmy Gubbins (Edmund Goulding), Billy Foster (Norman Kerry) i „Spoofy” (Cyril Chadwick) – uciekają z niemieckiego obozu jenieckiego pod koniec I wojny światowej. Wieczorem, w święto Dnia Rozejmu (Armistice Day), przybywają jako pasażerowie na gapę do Londynu. Z trzech powracających: „Spoofy” to angielski szlachcic, zmagający się z utratą pamięci w wyniku nerwicy frontowej; drugi z nich to uznany za zmarłego Jimmy Gubbins, który także musi pozostać „martwy”, ponieważ jego matka (Clare Greet) wzięła pieniądze z ubezpieczenia i wydała je; trzeci z żołnierzy to Amerykanin Billy Foster, który również musi pozostać „martwy” – z powodu kłopotów z młodą kobietą (Anna Q. Nilsson), którą darzy uczuciem. Od tej pory wszyscy z nich zostają zmuszeni do bycia trzema żywymi duchami (three live ghosts). „Spoofy” – dotknięty poza amnezją również atakami kleptomanii – wchodzi do pobliskiej rezydencji, gdzie przywdziewa piękne szaty oraz drogocenną biżuterię, a następnie zabiera małe dziecko z wózka i kradnie pieniądze, po czym wraca do domu Gubbinsa w Whitechapel, gdzie zatrzymała się pozostała dwójka żołnierzy[1][2][3].

Ivis Ayers (Anna Q. Nilsson), amerykańska dziewczyna, która zabawia rannych żołnierzy w swoim londyńskim domu, zostaje rozpoznana przez Fostera. Mężczyzna zauważa ją w towarzystwie Petera Lame’a (John Miltern) – Foster jest poszukiwany przez policję za defraudację środków Lame’a. Mężczyzna oferuje Fosterowi łapówkę w zamian za opuszczenie kraju oraz pozostanie „martwym”. W walce Lame zostaje zastrzelony, a Foster ucieka. Pani Gubbins, dowiedziawszy się, że jest wyznaczona nagroda za powrót Fostera, dzwoni do Scotland Yardu, lecz zostaje powstrzymana przez syna[1][3].

Po serii komicznych zdarzeń, następuje rozwiązanie wszystkich problemów. „Spoofy”, po przybyciu detektywów i rozpoznaniu przez żonę, uświadamia sobie, że obrabował własny dom oraz porwał swoje dziecko. Ayers oczyszcza Fostera z niesłusznie postawionych przeciwko niemu zarzutów, po czym para godzi się ze sobą. Również sprawy Gubbinsa i jego ubezpieczenia wyjaśniają się[1][2].

Obsada edytuj

Opracowano na podstawie materiału źródłowego[4][5]:

Produkcja edytuj

Realizacja edytuj

 
Reklama filmu Three Live Ghosts i serialu kinowego The Leather Pushers (1922) nad wejściem do The Ascher Roosevelt Theater w Chicago (1922)

30 lipca 1921 „Exhibitors Herald” ogłosił, że francuski reżyser George Fitzmaurice 26 lipca popłynął do Londynu, aby rozpocząć w tamtejszym studiu realizację filmu Three Live Ghosts. W podróży towarzyszyła mu jego żona, Ouida Bergère, która razem z Margaret Turnbull napisała scenariusz do filmu[1][6], będącego adaptacją broadwayowskiej sztuki o tej samej nazwie z 1920, pióra Frederica S. Ishama i Maxa Marcina[5]. 20 sierpnia prasa poinformowała, że w głównych rolach zostali obsadzeni Norman Kerry i Anna Q. Nilsson (w listopadzie „Exhibitors Herald” podał do wiadomości, że Meggie Albanesi została zatrudniona do „wybitnej roli”, jednak ostatecznie nie pojawiła się w filmie)[1].

Zdjęcia do Three Live Ghosts realizowano m.in. w londyńskiej dzielnicy Limehouse[1], w której dorastał Alfred Hitchcock[7][8], pełniący w filmie rolę projektanta planszy tekstowej[5][9] (niektóre źródła podawały też, że przyszły reżyser pomagał odpowiedzialnemu za zdjęcia operatorowi kamery Arthurowi C. Millerowi przy wyborze rekwizytów do dekoracji)[1]. Według Donalda Spoto praca reżyserska Fitzmaurice’a przy Three Live Ghosts oraz The Man from Home (1922) miała istotny wpływ na Hitchcocka, począwszy od dokładnie przygotowanego scenopisu, przez malarskie i oświetleniowe możliwości tkwiące w rozwijaniu spójności scenariusza[10].

15 października amerykański tygodnik „Motion Picture News” pisał, że okres zdjęciowy Three Live Ghosts dobiega końca, a Fitzmaurice wkrótce rozpocznie przygotowania do pracy przy następnym filmie, The Man from Home[1]. Three Live Ghosts został zarejestrowany na standardowej taśmie 35 mm w formacie 1.37:1[4].

Odbiór edytuj

Premiera kinowa i recenzje edytuj

Premiera Three Live Ghosts w Nowym Jorku miała miejsce 1 stycznia 1922[1], gdzie był dystrybuowany przez Paramount Pictures. Wydano go w sześciu rolkach o łącznej długości 1763 metrów. 30 marca 1924 film ukazał się w Finlandii. We Francji został wydany pod nazwą Les trois revenants[4]. W ocenie Petera Ackroyda współpraca między Famous Players-Lasky a Amerykanami nie układała się dobrze, a Three Live Ghosts, podobnie jak Perpetua (1922, reż. John S. Robertson), nie cieszył się powodzeniem wśród angielskiej publiczności[8].

„Exhibitors Herald” wyrażał pozytywną ocenę, pisząc m.in., że Three Live Ghosts to „sześć rolek doskonałej rozrywki. Opowiada ciekawą powojenną historię z wieloma humorystycznymi sytuacjami dotyczącymi powrotu trzech rzekomo martwych żołnierzy z niemieckiego więzienia”[11]. W recenzji opublikowanej 14 stycznia 1922 na łamach „Exhibitors Trade Review” zauważono: „Wiele jasnych linii scenariusza zostało wykorzystanych w podtytułach, co znacznie zwiększa humorystyczny urok”[1].

Dalsze losy filmu edytuj

 
Siedziba Gosfilmofond (na zdj. w 2018), państwowego archiwum filmowego w Rosji, gdzie w 2015 odnaleziono kopię Three Live Ghosts

Three Live Ghosts przez wiele dekad uważano za zaginiony. W 2015 jego kopię odnaleziono w Gosfilmofond, państwowym archiwum filmowym w Rosji[12]. Dzięki Laraine Porter z renomowanego zespołu badawczego ds. historii kina i telewizji (Cinema and Television History; CATH) Uniwersytetu De Montfort w Leicester był on pokazywany publicznie w Phoenix Cinema w ramach British Silent Film Festival, największego wydarzenia poświęconego niemym filmom w Wielkiej Brytanii, wspieranego przez Brytyjski Instytut Filmowy (BFI)[13].

W ocenie BFI wersja Three Live Ghosts odnaleziona w rosyjskim archiwum – której czas trwania wynosi niespełna 45 minut – została gruntownie przeredagowana, prawdopodobnie w latach 20. XX wieku, aby odzwierciedlić sowiecki pogląd na życie w kapitalistycznej, imperialistycznej Wielkiej Brytanii[12]. Na podstawie zachowanego materiału udało się też ustalić, że zdjęcia nagrywano również na Square Mile oraz w kilku mniej znanych lokalizacjach wschodniego Londynu, jak stara remiza strażacka Shoreditch Fire Station przy Old Street, niedaleko studia przy Poole Street[12].

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ Cyril Chadwick wcielał się w rolę „Spoofy’ego” w oryginalnej broadwayowskiej wersji Three Live Ghosts. W 1929, w erze Pre-Code, Joseph Schenck wyprodukował amerykańską, dźwiękową wersję filmu (reż. Thornton Freeland). Beryl Mercer i Charles McNaughton powtórzyli swoje role z teatralnej wersji, a „Spoofy’ego” zagrał Claud Allister. Trójka wymienionych aktorów pojawiła się również w wersji Three Live Ghosts z 1936 (reż. Bruce Humberstone), wyprodukowanej przez wytwórnię Metro-Goldwyn-Mayer[1].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j k AFI Catalog – Three Live Ghosts. American Film Institute. [dostęp 2021-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-22)]. (ang.).
  2. ↑ a b Three Lives Ghosts. „Exhibitors Herald”, s. 54, 21 stycznia 1922. OCLC 213513976. 
  3. ↑ a b Janiss Garza: Three Live Ghosts – George Fitzmaurice. AllMovie. [dostęp 2021-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-22)]. (ang.).
  4. ↑ a b c Silent Era – Three Live Ghosts. [dostęp 2021-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-02)]. (ang.).
  5. ↑ a b c Patrick McGilligan: Alfred Hitchcock: Życie w ciemności i pełnym świetle. Jowita Matys, Anna Nermer, Andrzej Nermer, Irena Stąpor (tłum.). Twój Styl, 2005, s. 937. ISBN 978-83-7163-505-2. (pol.).
  6. ↑ Alain Kerzoncuf, Charles Barr: Hitchcock Lost and Found: The Forgotten Films. University Press of Kentucky, 2015, s. 14. ISBN 978-0-8131-6084-9. (ang.).
  7. ↑ „Dundee Evening Telegraph”, 27 lutego 1923. OCLC 900309714. 
  8. ↑ a b Peter Ackroyd: Alfred Hitchcock. Jerzy Łoziński (tłum.). Zysk i S-ka, 2017, s. 9, 30. ISBN 978-83-65521-79-8. (pol.).
  9. ↑ François Truffaut: Hitchcock/Truffaut. Tadeusz Lubelski (tłum.). Świat Literacki, 2005, s. 332. ISBN 83-88612-83-2. (pol.).
  10. ↑ Donald Spoto: Alfred Hitchcock. Jan Stanisław Zaus (tłum.). ALFA, 2000, s. 77–78. ISBN 83-7179-191-7. (pol.).
  11. ↑ Digest of Pictures of the Week. „Exhibitors Herald”, s. 50, 21 stycznia 1922. OCLC 213513976. 
  12. ↑ a b c Henry K. Miller: Missing Believed Garbled: Hitchcock’s First Steps in Film. Brytyjski Instytut Filmowy. [dostęp 2021-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-22)]. (ang.).
  13. ↑ Lost Hitchcock Film to Be Shown Publicly for the First Time in Nearly 100 Years. Uniwersytet De Montfort. [dostęp 2020-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-24)]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Three_Live_Ghosts&oldid=72303320”