Tioestryorganiczne związki chemiczne, siarkowe analogi estrów.

Wzór ogólny tioestrów kwasów karboksylowych

Tioestry kwasów karboksylowych edytuj

Tioestry kwasów karboksylowych mają ogólny wzór R−S−C(=O)R' (gdzie R i R' to dowolne grupy organiczne). Mogą one powstawać w wyniku reakcji tioli z kwasami karboksylowymi, podobnie jak estry w wyniku reakcji alkoholi z kwasami karboksylowymi w obecności czynników kondensujących (np. DCC)[1]

R−SH + HOC(=O)R' → R−S−C(=O)R' + H2O

Tionoestry edytuj

Tionoestry są związkami izomerycznymi do tioestrów (które dla odróżnienia bywają nazywane tioloestrami[2]); w związkach tych atom siarki zajmuje pozycję niewiążącą, np. R−O−C(=S)R' lub (R−O)3P=S. Tionoestry kwasów karboksylowych można otrzymać w reakcji alkoholi z chlorkami tioacylowymi:

 

lub przez siarkowanie estrów, np. odczynnikiem Lawessona ("LR"):

R−O−C(=O)R' + LR → R−O−C(=S)R'

Tiolofosforany pod wpływem temperatury lub katalizatorów mogą ulegać przegrupowaniu do tionofosforanów[2]:

X2P(=O)SR → X2P(=S)OR

Tioestrowe analogi oligonukleotydów (tiofosforany oligonukleotydów,(NuO)2P(=S)O) wykazują znacznie większą niż natywne fosforany odporność na hydrolizę nukleazami i są wykorzystywane w terapii antysensowej[3][4].

Przypisy edytuj

  1. Thioester synthesis by acylation of thiols (thiolation). [dostęp 2010-08-28].
  2. a b Stec, Wojciech J., Uznanski, Bogdan, Bruzik, Karol, Michalski, Jan. Protic acid catalyzed thiono-thiolo rearrangements of phosphorus esters. „The Journal of Organic Chemistry”. 41 (7), s. 1291-1293, 1976. DOI: 10.1021/jo00869a058. 
  3. F. Eckstein. Phosphorothioate oligodeoxynucleotides: what is their origin and what is unique about them?. „Antisense Nucleic Acid Drug Dev”. 10 (2), s. 117-121, 2000. DOI: 10.1089/oli.1.2000.10.117. PMID: 10805163. 
  4. Alvarez-Salas, Luis M.. Nucleic Acids as Therapeutic Agents. „Current Topics in Medicinal Chemistry”. 8 (15), s. 1379-1404, 2008.