Toko żółtodzioby

Toko żółtodzioby
	Tockus flavirostris
	(Rüppell, 1835)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	dzioborożcowe
Rodzina	dzioborożce
Rodzaj	Tockus
Gatunek	toko żółtodzioby
Synonimy
	Buceros flavirostris Rüppell, 1835;
	Buceros flavirostris Rüppell, 1835;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Toko żółtodzioby^[4] (Tockus flavirostris) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny dzioborożców (Bucerotidae). Występuje we wschodniej Afryce. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka edytuj

Dawniej niektórzy autorzy uznawali toko żółtodziobego i czerwonolicego (T. leucomelas) za jeden gatunek^[2]. Nie wyróżnia się podgatunków^[2]^[5].

Morfologia edytuj

Długość ciała 40 cm; masa ciała samic 170–191 g, samców 225–275 g^[6]. Czarno-biały ptak o jaskrawożółtym, pokaźnym dziobie zagiętym ku dołowi.

Występowanie edytuj

Toko żółtodzioby występuje od Erytrei, Etiopii i Somalii po północną Tanzanię^[5].

Ekologia edytuj

Biotop

Krzewy i skraje lasów.

Tryb życia

Żyje w parach lub stadach do 12 osobników. Prowadzi dzienny tryb życia, najaktywniejszy ranem i późnym popołudniem. Bardzo dobrze lata, ale dość słabo porusza się po ziemi.

Pożywienie

Toko żółtodzioby żywi się głównie owadami, ale zjada także owoce, małe gady i ssaki. Ofiarę połykają w całości, niestrawione części wypluwają.

Rozmnażanie

Toko żółtodzioby ma interesujący proces rozmnażania. Gdy samica ma znieść jaja, znajduje sobie dziuplę, wchodzi do niej i zamurowuje wejście mieszaniną błota i odchodów, zostawiając jedynie wąską szczelinę. Następnie znosi 2–3 jaja. Samica podczas wysiadywania jaj jest karmiona przez samca^[6]. Po tym okresie samica rozbija osłonę i wyfruwa, po czym zaczyna pomagać samcowi w karmieniu piskląt. Okres inkubacji i pierzenia nieznany^[6].

Toko żółtodzioby i ludzie

Toko żółtodzioby jest ptakiem przyjacielskim, łatwo oswajającym się i chętnym do zabawy. W wielu afrykańskich wioskach jest więc trzymany jako zwierzę domowe. W mitologii afrykańskiej ptaki te są symbolem wierności małżeńskiej.

Status edytuj

IUCN uznaje toko żółtodziobego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako zazwyczaj rzadki. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy^[3].

Przypisy edytuj

↑ Tockus flavirostris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Eastern Yellow-billed Hornbill (Tockus flavirostris). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)]. (ang.).
↑ ^a ^b Tockus flavirostris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 - dzioborożce - Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-12].
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-12]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c A.C. Kemp & P.F.D. Boesman: Eastern Yellow-billed Hornbill (Tockus flavirostris), version 1.0. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.eybhor1.01. [dostęp 2020-05-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2020-05-12]. (ang.).

[itis-1] Tockus flavirostris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Eastern Yellow-billed Hornbill (Tockus flavirostris). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)]. (ang.).

[iucn-3] Tockus flavirostris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 - dzioborożce - Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-12].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-12]. (ang.).

[Kemp&Boesman-6] A.C. Kemp & P.F.D. Boesman: Eastern Yellow-billed Hornbill (Tockus flavirostris), version 1.0. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.eybhor1.01. [dostęp 2020-05-12]. (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]