Tom Waits

Thomas Alan Waits (ur. 7 grudnia 1949 w Pomonie) – amerykański wokalista, kompozytor, instrumentalista, autor tekstów, poeta i aktor.

Tom Waits

Imię i nazwisko	Thomas Alan Waits
Data i miejsce urodzenia	7 grudnia 1949 Pomona
Instrumenty	organy, gitara, fortepian, fisharmonia
Gatunki	rock, blues, folk
Zawód	piosenkarz, kompozytor, aktor, autor tekstów
Strona internetowa

Życiorys

Choć twórczość Waitsa zaliczana jest przede wszystkim do rocka, to w jego muzyce krzyżują się wpływy jazzu, bluesa, folku, rock and rolla i tradycyjnego popu.

Tom Waits gra na instrumentach klawiszowych, gitarze, akordeonie oraz niekonwencjonalnych instrumentach, np. na chamberlinie. Na początku kariery (głównie przed wydaniem albumu Swordfishtrombones w 1983 roku) śpiewał najczęściej przy akompaniamencie sekcji jazzowych. Później, wraz z rozwojem ogólnej koncepcji muzycznej, brzmienie jego utworów zaczęło być bardziej rockowo-eksperymentalne. O jego albumie Rain Dogs jeden z krytyków napisał, że „był on tym punktem ostatecznej przemiany Waitsa z ekscentrycznego piosenkarza w prawdziwie dziwnego piosenkarza”.

Bardzo charakterystyczną cechą muzyki Waitsa jest jego niski głos. Śpiewa on swoje własne bardzo osobiste, melancholijne, gorzkie w wymowie, cyniczne, przesycone czarnym humorem poezje. Często są inspirowane literackimi dokonaniami przedstawicieli amerykańskiej literatury beat, zwłaszcza Jacka Kerouaca i Charlesa Bukowskiego. Sukcesy występów artysty charakteryzujące się kameralną teatralnością skłoniły Waitsa do spróbowania szczęścia w zawodzie aktora. Zagrał najczęściej epizodyczne, charakterystyczne role w kilku filmach, zyskując dobre recenzje krytyków. Tom Waits komponuje również muzykę filmową. Także niektóre z jego piosenek zostały wykorzystane w filmowych produkcjach. Współpracował m.in. z takimi reżyserami jak: Francis Ford Coppola, Jim Jarmusch, Robert Altman, Hector Babenco, Terry Gilliam.

Waits jest od 1980 roku żonaty z Kathleen Brennan (wcześniej był związany z Rickie Lee Jones). Ma troje dzieci: córkę Kellesimone i synów Caseya Xaviera i Sullivana.

Zawsze wolał nagrywać dla małych wytwórni. Gdy jakaś stawała się „zbyt duża”, przenosił się do innej. Nigdy nie wystąpił w reklamie, uważając że byłoby to poniżające dla artysty. Nie zgodził się też na wielokrotne próby użycia jego muzyki w jakiejkolwiek z nich. Ma za to na koncie kilka wygranych pozwów o nielegalne użycie jego muzyki w celach komercyjnych, m.in. z Frito Lay, Audi, Oplem.

W Polsce dotychczas wydano dwie biografie tego artysty (na rynku angielskim i amerykańskim jest ich kilka). Są to, wydana w Krakowie w 1995 roku, książka Patricka Humphriesa Tom Waits. To fortepian jest pijany, nie ja... i pozycja Dzikie lata. Muzyka i mit Toma Waitsa napisana przez Jaya S. Jacobsa (Wydawnictwo Dolnośląskie 2007).

Wiosną 2000 roku Tom Waits wystąpił w Polsce, w Sali Kongresowej.

Waits jest członkiem tajnego stowarzyszenia znanego jako Sons of Lee Marvin.

Dyskografia

Albumy

Rok	Tytuł	Uwagi
1973	Closing Time
1974	The Heart of Saturday Night
1975	Nighthawks at the Diner	nagrany na żywo przy małej widowni
1976	Small Change
1977	Foreign Affairs
1978	Blue Valentine
1980	Heartattack and Vine
1982	One From the Heart	Ścieżka dźwiękowa do filmu Francisa Forda Coppolli
1983	Swordfishtrombones
1985	Rain Dogs
1987	Franks Wild Years	Muzyka teatralna
1988	Big Time	Koncertowe CD, film i wideo
1991	Night on Earth	Ścieżka dźwiękowa do filmu Jima Jarmuscha
1992	Bone Machine	Nagroda Grammy Best Alternative Music Album
1993	The Black Rider	we współpracy z W.S. Burroughsem. Muzyka do sztuki teatralnej
1999	Mule Variations	Nagroda Grammy Best Contemporary Folk Album
2002	Blood Money
2002	Alice	Opera
2004	Real Gone
2006	Orphans: Brawlers, Bawlers & Bastards	3 CD
2009	Glitter and Doom Live	2 CD, Nagranie koncertowe z trasy „Glitter and Doom”
2011	Bad as Me

Kompilacje

• 1983 Anthology of Tom Waits (Elektra)
• 1986 Asylum Years
• 1991 The Early Years, Volume One
• 1993 The Early Years, Volume Two
• 1998 Beautiful Maladies: The Island Years
• 2001 Used Songs 1973–1980

Jako producent

• 1999 Extremely Cool Chucka E. Weissa
• 2001 Wicked Grin Johna Hammonda

Współpraca i jako sideman

• 1991 Sailing the Seas of Cheese, Primus: Waits śpiewa w utworze Tommy the Cat
• 1993 Jesus Blood Never Failed Me Yet, Gavin Bryars: Waits występuje gościnnie jako wokalista
• 1999 Antipop, Primus: Waits śpiewa i gra na melotronie w utworach Intro i Coattails of a Dead Man
• 2000 Helium, Tin Hat Trio: Waits występuje gościnnie w utworze Helium Reprise
• 2001 It's A Wonderful Life, Sparklehorse: Waits śpiewa w utworze „Dog Door”
• 2004 The Ride Los Lobos: Waits śpiewa w utworze „Kitate”
• 2004 The Late Great Daniel Johnston różni artyści: Waits śpiewa utwór Johnstona „King Kong”
• 2008? Such Unlikely Covers – Elvis Costello z Tomem Waitsem wykonują wspólnie 4 października 1986 w Los Angeles I Forgot More Than You’ll Ever Know

Tribute albumy

• 1995 Temptation, Holly Cole
• 1995 Step Right Up, różni artyści
• 2000 New Coat of Paint, różni artyści
• 2001 Wicked Grin, John Hammond
• 2003 Piosenki Toma Waitsa, Kazik Staszewski
• 2004 Step Right Up: The Songs of Tom Waits, różni artyści
• 2008 Anywhere I Lay My Head, Scarlett Johansson
• 2008 Female Tribute to Tom Waits, różni artyści

Filmografia

• 1978 debiut filmowy jako 'Mumbles' w filmie Paradise Alley.
• 1982 ścieżka dźwiękowa do filmu Ten od serca (One from the Heart) Francisa Forda Coppoli. Nominacja do Oskara za najlepszy temat muzyczny.
• 1983
  • Buck Merrill w filmie Outsiderzy (The Outsiders).
  • Bennie w Rumble Fish.
• 1984
  • rola spetryfikowanego człowieka na karnawale w Chłopcu z marmuru (The Stone Boy).
  • Irving Stark w Cotton Club.
• 1986 główna rola Zacka w Poza prawem (Down by Law).
• 1987
  • Rudy The Kraut w Chwastach (Ironweed).
  • Al Silk w Candy Mountain.
• 1989
  • 'Punch & Judy Man' w Niedźwiedź: Miejska bajka (Bearskin: An Urban Fairytale).
  • główna rola Kenny’ego w Strach ma wielkie oczy (Cold Feet).
  • głos DJ-a radiowego w Mystery Train
  • kompozytor muzyki do filmu Morze miłości (Sea of Love)
• 1990 rola w filmie Dwóch Jake’ów (The Two Jakes).
• 1991
  • Wolf w Zabawa w Boga (At Play in the Fields of the Lord).
  • żebrak – weteran wojenny w filmie Fisher King.
  • napisał temat do filmu Noc na Ziemi (z Kathleen Brennan).
  • Monte w Przyjaciele w Queens (Queens Logic).
• 1992
  • kompozytor (z Kathleen Brennan) piosenek do filmu Serce Ameryki (American Heart).
  • R.M. Renfield w Drakuli.
• 1993
  • pojawił się w rozmowie z Iggy Popem w Coffee and Cigarettes: Somewhere In America.
  • Earl Piggott w Na skróty (Short Cuts).
• 1996
  • dwa utwory („The Fall of Troy” i „Walk Away” autorstwa Toma Waitsa i Kathleen Brennan) na ścieżce dźwiękowej do filmu Przed egzekucją (Dead Men Walking).
  • piosenka „Little Drop of Poison” (autorzy: Tom Waits i Kathleen Brennan) na w ścieżce dźwiękowej Koniec przemocy (The End of Violence).
• 1999 Superbohaterowie (Mystery Men) rola drugoplanowa
• 2004 kompozytor (z Kathleen Brennan) na ścieżce dźwiękowej do Shrek 2
• 2005 ksiądz-tułacz w filmie Domino
• 2005 utwór (” All The World is Green” autorstwa Toma Waitsa i Kathleen Brennan) na ścieżce dźwiękowej do filmu Życie ukryte w słowach (Vida secreta de las palabras, La)
• 2006 Kneller w filmie Tamten świat samobójców (Wristcutters: A Love Story)
• 2009 Mr. Nick (Szatan) w filmie Parnassus: Człowiek, który oszukał diabła (The Imaginarium of Doctor Parnassus)
• 2010 inżynier w filmie Księga ocalenia (The Book of Eli)
• 2012 Zachariah – seryjny morderca w filmie 7 psychopatów (7 Psychopaths)
• 2018 Waller w filmie Gentleman z rewolwerem (The Old Man & the Gun)
• 2018 – poszukiwacz złota w filmie Ballada o Busterze Scruggsie
• 2019 Truposze nie umierają jako Pustelnik Bob

Trasy koncertowe

• 1973 Closing Time
• 1974–1975 The Heart Of Saturday Night
• 1975–1976 Small Change
• 1977 Foreign Affairs
• 1978–1979 Blue Valentine
• 1980–1982 Heartattack and Vine
• 1985 Rain Dogs
• 1987 Big Time
• 1999 Get Behind The Mule Tour
• 2004 Real Gone Tour
• 2008 Glitter and Doom Tour

Linki zewnętrzne

• TomWaits.com – Oficjalna strona Toma Waitsa
• Tom Waits w bazie IMDb (ang.)
• Tom Waits w bazie Notable Names Database (ang.)
• Tom Waits w bazie Filmweb