Tommaltach mac Indrechtaig
Tommaltach mac Indrechtaig (zm. 790 r.) – król Dál nAraidi jako Tommaltach I mac Indrechtaig od 776 r. oraz król Ulaidu (Ulsteru) od 789 r. do swej śmierci, syn Indrechtacha mac Lethlobair (zm. 741 r.), króla Dál nAraidi.
| król Dál nAraidi jako Tommaltach I | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca |
Bressal mac Flaithrí |
| król Ulaidu | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Dzieci |
Loingsech |
Tommaltach należał do głównej panującej dynastii Dál nAraidi, znanej jako Uí Chóelbad w Mag Line, na wschód od miasta Antrim w obecnym hrabstwie Antrim. W 776 r. postanowił zdobyć władzę nad Dál nAraidi. Uzyskał pomoc Eochaida mac Fíachnai (zm. 810 r.) z Dál Fiatach, syna króla Ulaidu Fiachny IV mac Áeda Róin. Ci odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Drong, w której zginęli król Cináed I Ciarrge i jego sprzymierzeniec, Dúngal król Uí Tuirtri (plemię Airgialla na zachód od jeziora Lough Neagh).
W 783 r. Tommaltach musiał bronić swą pozycję. W bitwie pod Dumae Achaid (Dunaughey, ob. hr. Antrim) pokonał swych wrogów. Zginął między innymi Fócartae, potomek Cú Allaida. Gdy w r. 789 zmarł Fiachna IV mac Áeda Róin, król Ulaidu, Tommaltach zaangażował się w zwycięską dla siebie wojnę o schedę po nim. Jednak niezbyt długo cieszył się władzą, bowiem zmarł w 790 r. wraz z innymi osobami. Roczniki Ulsteru podają pod tym rokiem wielką rzeź mieszkańców Ulsteru z rąk Dál nAraidi. Zaś według „Roczników z Clonmacnoise” dokonali tego mieszkańcy Dál Riaty. Ta druga wersja jest bardziej prawdopodobna. W wyniku obcego najazdu królestwo Dál nAraidi zaczęło tracić na znaczeniu. Tron Dál nAraidi przeszedł na Bressala mac Flaithrí, syna króla Flaithróe mac Fiachrach (zm. 774 r.). Natomiast Ulaid objął w posiadanie Eochaid VI mac Fíachnai, syn Fiachny IV. Wnukiem Tommaltacha był Lethlobar II mac Loingsig (zm. 873 r.), przyszły król Dál nAraidi i Ulsteru. Ten podniósł na znaczeniu Dál nAraidi, ale nie na długo.
Bibliografia edytuj
- Book of Leinster, formerly Lebar na Núachongbála, Vol. I, ed. R. I. Best, O. Bergin and M. A. O'Brien, first edition, Dublin 1954, s. 193, 195.
- Byrne F. J., Irish Kings and High-Kings Four Courts Press, Second edition (Repr.), Dublin 2004, s. 287, ISBN 1-85182-552-5.
- Mac Niocaill G., Ireland before the Vikings, Gill and Macmillan, Dublin 1972, s. 138-140.
- The Chronicle of Ireland, transl. with an introduction and notes T. M. Charles-Edwards, Vol. 1, Liverpool University Press 2006, s. 241, 248, 252-255, ISBN 978-0-85323-959-8.