Topazik szkarłatny
Topazik szkarłatny[4] (Topaza pella) – gatunek średniej wielkości osiadłego ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae). Zasiedla północną Amerykę Południową. Nie jest zagrożony.
| Topaza pella[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
.jpg) samiec | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
topazik szkarłatny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
- Systematyka i zasięg występowania
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia trzy podgatunki T. pella[5]:
- T. p. pella (Linnaeus, 1758) – wschodnia Wenezuela, północna Brazylia, Gujana i Surinam
- T. p. smaragdulus (Bosc, 1792) – Gujana Francuska i północno-wschodnia Brazylia (na północ od Amazonki)
- T. p. microrhyncha A. L. Butler, 1926 – północno-środkowa Brazylia (na południe od Amazonki)
Dawniej za podgatunek T. pella uznawano też topazika ognistego (T. pyra)[2], klasyfikowanego obecnie jako osobny gatunek[4][5].
- Morfologia
Drugi co do wielkości, zaraz po giganciku, koliber o długości 21–23 cm i masie ciała 10–14 g. Występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Długi, szaroniebieski i zagięty dziób. Samiec ma całe czarne i opalizujące boki gardła z piersią, szaroniebieska obrączka oczna. Poza tym cały wierzch ciała, łącznie z barkówkami i ogonem czerwone. Dwie długie, zewnętrzne sterówki krzyżują się. Samo gardło złote, opalizujące, od reszty ciała odgraniczone grubą, czarną półobrożą. Żółte, opalizujące pokrywy podogonowe. Samica prawie cała zielona, złocistozielone gardło i czerwone sterówki.
- Ekologia i zachowanie
Jego środowisko to nizinne wilgotne lasy równikowe, nierzadko wokół wychodni granitu i wzdłuż rzek. Zazwyczaj przebywa w koronach drzew. Składa 2 jaja. Odżywia się nektarem.
- Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje topazika szkarłatnego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Całkowita liczebność populacji nie została oszacowana; w 1996 roku opisywany był jako „rzadki”. Trend liczebności populacji jest spadkowy[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Topaza pella, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Hairy Hermit (Glaucis hirsuta). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (ang.).
- ↑ a b Topaza pella, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Florisuginae Bonaparte, 1853 - topaziki (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-25].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hummingbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-25]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Jenni Bruce, Caren McGhee, Luba Vangelova, Richard Voght, Przemysław Chylarecki (tłum.: Encyklopedia zwierząt świata, tom 3: Ptaki (dodatek do „Gazety Wyborczej”). T. 3. 2009. ISBN 978-83-7552-605-9.
- David Burni, Ben Hoare, Joseph DiCostanzo, BirdLife International (mapy wyst.), Phil Benstead i inni: Ptaki. Encyklopedia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-15733-3.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).