Torquetum
Torquetum – dawny przyrząd astronomiczny. Umożliwiał pomiary współrzędnych ciał niebieskich w trzech układach: horyzontalnym, równikowym i ekliptycznym oraz umożliwiał konwersję pomiędzy tymi układami bez wykonywania dodatkowych obliczeń[1].
Najwcześniejsze opisy torquetum sporządzili Bernardus de Virduno w Tractus super totum astrologium (dokładna data napisania tego dzieła nie jest znana) oraz Franco de Polonia w swoich manuskryptach, z których najwcześniejszy znany pochodzi z 1284[1]. Prekursorem torquetum był instrument, który w XII wieku opisał arabski astronom Dżabir Ibn Aflach[2].
Jedne z najbardziej znanych opisów i ilustracji przedstawiających torquetum pochodzą z dzieł Petera Apianusa z 1532 i 1540 roku[1].
Najstarsze instrumenty tego typu, które przetrwały do czasów dzisiejszych pochodzą z XV wieku[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Richard A. Paselk: The Torquetum. [w:] Medieval Science & Scientific Instruments [on-line]. Humboldt State University, 2010-11-17. [dostęp 2015-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-12)]. (ang.).
- ↑ Emilia Calvo: Jābir ibn Aflaḥ: Abū Muḥammad Jābir ibn Aflaḥ. W: Praca zbiorowa: Biographical Encyclopedia of Astronomers. Springer, 1997, s. 581. ISBN 978-0-387-31022-0.