Trafopowielaczelement elektroniczny występujący w elektronicznych urządzeniach domowego użytku, przemysłowych oraz specjalistycznych zawierających kineskop elektronowy: w telewizorach, monitorach komputerowych i telewizyjnych, projektorach telewizyjnych, kamerach wideo starszego typu z wizjerami monochromatycznymi[1][2].

Trafopowielacz
Schemat trafopowielacza ELDOR

Jest to hybrydowe połączenie wcześniej stosowanych elementów: transformatora wysokiego napięcia („trafo”) oraz powielacza napięcia[2]. Trafopowielacz spełnia funkcje obu wymienionych elementów. Jego głównym zadaniem jest dostarczenie napięcia odchylania poziomego o częstotliwości 15625 do około 100000 Hz do cewek odchylających oraz napięcia anodowego oznaczanego jako EHT (ang. extra high tension – bardzo wysokie napięcie), ostrości (ang. focus) i jaskrawości (siatka 2, ang. screen) do lampy kineskopowej[3][4]. Często wytwarzane są dodatkowo napięcia pomocnicze: zasilanie układu odchylania pionowego (+25 do +70 V), zasilanie wzmacniaczy wizji (około 180 do 200 V) oraz napięcie przemienne (potocznie zmienne) żarzenia kineskopu zazwyczaj o wartości 6,3 V[5]. Jednym z ważniejszych wyjść trafopowielacza jest ABL[5] – wyjście pomiaru prądu kineskopu służące do pomiaru jaskrawości i testowania prawidłowej pracy kineskopu (zbyt duży prąd może oznaczać zwarcie kineskopu, za mały – utratę emisji kineskopu)[3]. Napięcie anodowe jest za pomocą transformatora i układu powielacza zwiększane do wartości około 25 do 31 kV.

Główne elementy trafopowielacza: rdzeń ferrytowy, karkas – korpus cewki, uzwojenia, prostownik zazwyczaj jednopołówkowy do wysokiego napięcia, bleder – regulator napięcia ostrości i jaskrawości składający się z zestawu rezystorów i dwóch potencjometrów oraz obudowy szczelnie zalanych żywicą epoksydową[6][3].

Przypisy edytuj

  1. Martin C. Brown, Practical Switching Power Supply Design, Elsevier, 2 grudnia 2012, ISBN 978-0-08-051454-3 [dostęp 2024-02-19] (ang.).
  2. a b Irving Gottlieb, Practical Transformer Handbook: for Electronics, Radio and Communications Engineers, Elsevier, 6 sierpnia 1998, ISBN 978-0-08-051456-7 [dostęp 2024-02-19] (ang.).
  3. a b c TV and Monitor Deflection Systems [online], www.repairfaq.org [dostęp 2024-02-19].
  4. HR Diemen [online], www.hrdiemen.com [dostęp 2024-02-19].
  5. a b flyback transformer abl pin-secrets to find it [online], www.electronicrepairguide.com [dostęp 2024-02-19].
  6. Sci.Electronics.Repair FAQ: Testing of Flyback (LOPT) Transformers [online], www.repairfaq.org [dostęp 2024-02-19].