Transformacja energetyczna
Transformacja energetyczna – proces modyfikacji gospodarek i sieci energetycznych na bardziej zrównoważone, czyli mniej zależne od paliw kopalnych i bardziej efektywne energetycznie[1][2], a w konsekwencji mniej szkodliwe z punktu widzenia klimatu[3], zdrowia publicznego[4] i stanu środowiska naturalnego[5].
_6.jpg)
Transformacja energetyczna jest ściśle powiązana z polityką klimatyczną[6], ponieważ oba te procesy mają na celu ograniczenie negatywnego wpływu działalności ludzkiej na środowisko naturalne, szczególnie w kontekście zmiany klimatu. Wdrażanie transformacji energetycznej jest jednym z kluczowych elementów tej polityki. Przejście na bardziej zrównoważone źródła energii, takie jak energia odnawialna (np. energia słoneczna, wiatrowa, geotermalna), pomaga w znaczącym ograniczeniu emisji dwutlenku węgla[7] i innych gazów cieplarnianych. Ponadto, poprzez zwiększenie efektywności energetycznej, transformacja energetyczna przyczynia się do zmniejszenia ogólnego zapotrzebowania na energię, co jest zgodne z celami polityki klimatycznej mającymi na celu zmniejszenie śladu węglowego. W ten sposób, obie te sfery – transformacja energetyczna i polityka klimatyczna – wzajemnie się uzupełniają. Obecnie akceptowanym punktem dojścia transformacji energetycznej w Unii Europejskiej jest osiągnięcie neutralności klimatycznej, tj. równowagi między emitowanymi gazami cieplarnianymi, a ich składowaniem lub pochłanianiem przez ekosystemy zbiorników wodnych, lasów i gleby. do 2050 r.[8]
Podejmowanie fragmentarycznych działań w zakresie transformacji energetycznej ma ograniczony potencjał, więc długoterminowe wdrożenie transformacji energetycznej wymaga kilku podejść równolegle. Główną rolę w transformacji odgrywa oszczędzanie energii i poprawa efektywności energetycznej. Przykładem skutecznego sposobu oszczędzania energii jest lepsza izolacja cieplna w budynkach; przykładem poprawy efektywności energetycznej jest kogeneracja ciepła i energii elektrycznej[2].
Transformacja energetyczna, ze względu na potrzebę poniesienia wysokich kosztów inwestycji[9] oraz zmian modeli gospodarczych w poszczególnych regionach, niesie ze sobą również koszty społeczne[10], które z kolei mogą prowadzić do zaburzeń ładu społecznego[11]. Ich równoważenie i ograniczanie jest domeną tzw. sprawiedliwej transformacji energetycznej[12][13].
Przypisy edytuj
- ↑ Jinfang Tian i inni, Global low-carbon energy transition in the post-COVID-19 era, „Applied Energy”, 307, 2022, s. 118205, DOI: 10.1016/j.apenergy.2021.118205, ISSN 0306-2619, PMID: 34840400, PMCID: PMC8610812 [dostęp 2023-02-17].
- ↑ a b Transformacja energetyczna: Eksperci stworzyli Dekalog, który jest drogowskazem do bezpieczeństwa energetycznego Polski [online], Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej, 25 maja 2022 [dostęp 2023-02-17] [zarchiwizowane z adresu 2023-02-17] (pol.).
- ↑ Outlook [online], www.irena.org [dostęp 2024-01-28] (ang.).
- ↑ Terytorialny plan SPRAWIEDLIWEJ TRANSFORMACJI A OCHRONA ZDROWIA, Health and Environment Alliance (HEAL), 26 listopada 2021 [dostęp 2024-01-28] (pol.), Publikacja powstała przy wsparciu Unii Europejskiej oraz Europejskiej Fundacji Klimatycznej (ECF).
- ↑ Ewa Adamiec, Elżbieta Jarosz-Krzemińska, Korzyści środowiskowe i zdrowotne jako efekt realizacji polityki klimatycznej i rozwoju energetyki rozproszonej, „Energetyka Rozproszona” (8), 2022, s. 61–67, DOI: 10.7494/er.2022.8.61, ISSN 2720-0973 [dostęp 2024-01-28] (pol.).
- ↑ Katarzyna Dmochowska i inni red., Klimapolka: przewodnik po korzyściach z polityki klimatycznej, Warszawa: Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju, 2016, ISBN 978-83-89495-47-1 [dostęp 2024-01-27].
- ↑ Czy OZE są wolne od emisji? Może od dwutlenku węgla, ale nie innych gazów cieplarnianych - ŚwiatOZE.pl [online], swiatoze.pl, 4 lipca 2022 [dostęp 2024-01-27] (pol.).
- ↑ Transformacja Energetyczna | Krajowa Agencja Poszanowania Energii | KAPE S.A. [online], Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. [dostęp 2024-01-27] (pol.).
- ↑ Polska realizuje największy w historii proces transformacji [online], finanse.gazetaprawna.pl, 7 listopada 2023 [dostęp 2024-01-27] (pol.).
- ↑ Jak ograniczyć społeczne koszty zamykania kopalń? [online], IBS - Instytut Badań Strukturalnych [dostęp 2024-01-27] (pol.).
- ↑ Czy Polska będzie drugą Francją? Jak uniknąć konfliktów społecznych związanych z polityką klimatyczną. [online], IBS - Instytut Badań Strukturalnych [dostęp 2024-01-27] (pol.).
- ↑ Mechanizm sprawiedliwej transformacji - Komisja Europejska [online], commission.europa.eu [dostęp 2024-01-27] (pol.).
- ↑ Min. Jarosińska-Jedynak: koszt polskiej transformacji energetycznej - prawie 500 mld euro - SERWIS INFORMACYJNY CIRE 24 [online], www.cire.pl [dostęp 2024-01-27].