Trawienie u człowieka
 |
Ten artykuł należy dopracować |
Trawienie u człowieka – rodzaj trawienia zewnątrzkomórkowego, proces zachodzący w układzie pokarmowym człowieka, w którym wielkocząsteczkowe związki chemiczne (np. białka, węglowodany, tłuszcze), za sprawą enzymów trawiennych układu pokarmowego, rozkładają się na mniejsze cząsteczki w celu ich wchłonięcia i przyswojenia przez organizm.
Jama ustna edytuj
U ludzi proces trawienia zaczyna się już po pobraniu pokarmu do jamy ustnej. Dochodzi tam do zwiększenia wydzielania śliny, która zawiera enzym trawienny – amylazę ślinową. Pożywienie jest rozdrabniane, mieszane ze śliną i przeżuwane za pomocą zębów i języka. Amylaza rozpoczyna trawienie węglowodanów zawartych w pożywieniu. Następnie pokarm formowany jest w kęs pokarmowy i w trakcie połykania jest przemieszczany przez gardło i przełyk do żołądka.
Żołądek edytuj
W żołądku pokarm mieszany jest z sokiem żołądkowym, który ze względu na wysokie stężenie kwasu solnego inaktywuje amylazę ślinową, jednak do momentu zakwaszenia pokarmu amylaza ślinowa jest wciąż aktywna (w konsekwencji 20–40% polisacharydów zostaje rozłożonych). W żołądku częściowemu strawieniu ulegają także białka – pepsynogen wydzielany przez komórki główne ściany żołądka przekształca się pod wpływem działania kwasu solnego w aktywną pepsynę, która częściowo rozkłada większość białek na krótsze łańcuchy polipeptydowe. Lipaza żołądkowa zapoczątkowuje trawienie tłuszczów, ale tylko zemulgowanych (których źródłem są m.in. jajka i mleko). Brak trawienia tłuszczów jest spowodowany brakiem emulgacji – żółć jest wydzielana dopiero do dwunastnicy.
Jelito cienkie edytuj
Dalsze trawienie przebiega w jelicie cienkim. Treść pokarmowa jest partiami przekazywana do dwunastnicy. Hormony jelitowe (sekretyna, cholecystokinina) pobudzają wydzielanie żółci, soku jelitowego oraz soku trzustkowego. W jelicie cienkim, a zwłaszcza w dwunastnicy ma miejsce zasadnicze trawienie. Kwaśna treść pokarmowa przechodząca z żołądka jest neutralizowana przez zasadowy sok trzustkowy, w celu umożliwienia działania enzymów: amylazy trzustkowej, chymotrypsyny, trypsyny, lipazy trzustkowej i innych.
Do dwunastnicy wydzielana jest również żółć zawierająca sole żółciowe, których zadaniem jest zemulgowanie tłuszczów, co czyni je bardziej podatnymi na działanie lipazy.
Tłuszcze są trawione przez lipazę trzustkową (wraz z kolipazą), która działa tylko w fazie wodnej, więc tylko na powierzchni. W wyniku trawienia powstają wolne kwasy tłuszczowe i 2-monoacyloglicerol, które są formowane wraz z kwasami żółciowymi w micele. W tej formie są one transportowane do rąbka szczoteczkowego enterocytów i tam wchłaniane.
W jelicie cienkim wchłaniane są małocząsteczkowe związki, będące produktami hydrolizy. Następuje tu również trawienie bakteryjne, które polega na rozkładzie niestrawionych kawałków pokarmu znajdujących się między kosmkami jelitowymi przez bakterie.
Jelito grube edytuj
W jelicie grubym ulega wchłanianiu woda oraz pewna pula witamin.
Niestrawione resztki pokarmowe są wydalane w postaci kału podczas defekacji.
