Trika (dosłownie „trójka”, „trójca”, „triada”) – jedna z głównych koncepcji w śiwaizmie kaszmirskim, który do początku XX w. był znany właśnie pod tą nazwą, gdyż charakterystyczną cechą są różne kategorie filozoficzne uporządkowane w trójki. Niektóre z ważniejszych triad:

Śiwa, Śakti i Nara edytuj

Ontologicznie rzecz ujmując, istnieją trzy podstawowe kategorie[1]:

  • Śiwa – byt transcendentny
  • Śakti – energia twórcza
  • Nara – człowiek

Triada energii edytuj

  • Icchā Śakti – energia woli
  • Jñāna Śakti – energia poznania
  • Kriyā Śakti – energia działania

Triada poznania edytuj

  • Pramatri – podmiot poznający
  • Pramana – sposób poznania
  • Prameya – obiekt poznania

Trzy podstawowe stany świadomości edytuj

  • jāgrat – stan czuwania
  • svapna – marzenia senne
  • suszupti – sen bez marzeń sennych

Trzy klasy ksiąg systemu trika edytuj

  • Agama Śastra
  • Spanda Śastra
  • Pratyabhijna Śastra

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Przedmowa. W: Siwasutry, czyli sutry Siwy przez czcigodnego Wasuguptę odczytane oraz komentarzami ułożonymi przez Śri Kszemaradżę zwanego też Krysznadasą opatrzone. przełożyła Anna Rucińska. Wyd. 1. Warszawa: Fundacja Vivaswan, 2015, s. 12. ISBN 978-83-938477-4-7.

Bibliografia edytuj

  • Śiva Sutras, The Yoga of Supreme Identity, oprac. Jaideva Singh, Motilal Banarsidass 1982