Trzecia Droga (Polska)

koalicja PSL i Polski 2050

Trzecia Droga (pełna nazwa: Trzecia Droga Polska 2050 Szymona Hołowni – Polskie Stronnictwo Ludowe) – polska koalicja polityczna o charakterze centrowym i chadecko-liberalnym, powołana przed wyborami parlamentarnymi w 2023, zawiązana przez Polskie Stronnictwo Ludowe i Polskę 2050 Szymona Hołowni. Celem koalicji stało się stworzenie alternatywy dla dominujących na scenie politycznej Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej, przy jednoczesnej deklaracji współpracy z innymi ugrupowaniami opozycyjnymi wobec rządu skupionego wokół PiS (a mianowicie Koalicji Obywatelskiej i Lewicy)[1] oraz zapowiedziach powołania z nimi koalicyjnego rządu po wyborach[2]. Powołanie koalicji ogłoszono 27 kwietnia 2023. Z jej list oprócz dwóch partii formalnie tworzących TD w wyborach parlamentarnych wystartowały również, z puli kandydatów PSL, grupa sojuszników tej partii w ramach Koalicji Polskiej – środowiska konserwatywne (partia Centrum dla Polski, stowarzyszenie Młoda Polska, a także m.in. kandydaci związani z partią Porozumienie i prezes Wolnościowców) oraz Unia Europejskich Demokratów. Po wyborach, zgodnie z założeniami, TD weszła w skład trzeciego rządu Donalda Tuska wraz z KO i Lewicą. Szymon Hołownia został marszałkiem Sejmu, a Władysław Kosiniak-Kamysz objął stanowisko wicepremiera.

Trzecia Droga PSL–Polska 2050
Ilustracja
Nieoficjalny logotyp koalicji
Państwo

 Polska

Skrót

TD, 3D

Lider

Szymon Hołownia, Władysław Kosiniak-Kamysz

Data założenia

27 kwietnia 2023

Partie
członkowskie

Polska 2050,
PSL (+ CdP, UED)

Ideologia polityczna

chrześcijańska demokracja, liberalizm, centryzm, proeuropeizm

Poglądy gospodarcze

społeczna gospodarka rynkowa, liberalizm gospodarczy

Grupa w Parlamencie
Europejskim

Europejska Partia Ludowa (PSL), Odnówmy Europę (Polska 2050)

Młodzieżówka

Forum Młodych Ludowców, Pokolenie 2050, Młoda Polska, Europa Młodych

Barwy

     żółć

     zieleń
Obecni posłowie
64/459
Obecni senatorowie
12/100
Obecni eurodeputowani
3/52
Obecni radni wojewódzcy
74/545
Strona internetowa

Historia edytuj

Współpracę programową Polska 2050 i Polskie Stronnictwo Ludowe ogłosiły 7 lutego 2023, kiedy to liderzy partii, odpowiednio Szymon Hołownia i Władysław Kosiniak-Kamysz, ogłosili powołanie wspólnego zespołu programowego i zapowiedzieli opracowanie „wspólnej listy spraw do załatwienia”[3]. Efekty prac przedstawiono 1 marca. Strony zadeklarowały chęć współpracy w zakresie sądownictwa, edukacji oraz samorządów terytorialnych[4][5][6]. 27 kwietnia ogłoszono zawiązanie przez obie formacje koalicji wyborczej, której nazwę ujawniono 15 maja[7]. Porozumienie zakładało powołanie po wyborach dwóch osobnych klubów parlamentarnych[8].

9 sierpnia PSL i Polska 2050 podpisały umowę koalicyjną. Jednocześnie oba główne podmioty koalicji powołały współpracujące ze sobą osobne sztaby wyborcze: szefem sztabu PSL został Adam Jarubas, a Polski 2050 Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz[9]. Miesiąc później zaprezentowano hasło wyborcze TD „Dość kłótni, do przodu!” oraz szereg postulatów gospodarczych. Na konwencji gościli Irena Lipowicz i Jan Rulewski[10], TD wsparli również m.in. Aleksander Hall, Bogusław Sonik[11][12], Leszek Balcerowicz[13] i John Godson[14], częściowo również Bronisław Komorowski[15][16].

W wyborach TD zajęła 3. miejsce, uzyskując 14,4% głosów. Otrzymała 65 mandatów w Sejmie i 11 (w ramach tzw. paktu senackiego) w Senacie[17]. W Sejmie 33 mandaty przypadły kandydatom Polski 2050, a 32 przedstawicielom PSL (z czego 5 otrzymali współpracujący z PSL w ramach Koalicji Polskiej konserwatyści – w tym 3 członkowie Centrum dla Polski, mandat przypadł także m.in. byłej prezes Porozumienia, która jednak po wyborach wstąpiła do PSL). W Senacie 6 mandatów zdobyli kandydaci PSL (w tym po jednym politycy CdP i Unii Europejskich Demokratów), a 5 przedstawiciele Polski 2050. W Sejmie powstały oddzielne kluby Polski 2050 i PSL (w nazwie których jednak znalazła się Trzecia Droga)[18], a w Senacie – wspólny klub TD, do którego przystąpił także wybrany z ramienia własnego komitetu senator Józef Zając (zasilając konserwatywne środowisko w ramach KP)[19]. Szymon Hołownia został wybrany na marszałka Sejmu. W Radzie Ministrów premiera Donalda Tuska z PO znalazło się 7 przedstawicieli Trzeciej Drogi: z ramienia PSL Władysław Kosiniak-Kamysz (jako wicepremier), Krzysztof Hetman, Dariusz Klimczak i Czesław Siekierski, a z ramienia Polski 2050 Agnieszka Buczyńska, Paulina Hennig-Kloska i Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

W wyborach samorządowych w 2024 ponownie powołano komitet TD, który wystartował do wszystkich sejmików województw, a także do części innych gremiów[20]. W wyborach do sejmików komitet zajął 3. miejsce z wynikiem 14,25% głosów i zdobywając 80 mandatów, uzyskując je we wszystkich województwach[21]. 58 z nich przypadło kandydatom z puli PSL[22], a 22 przedstawicielom Polski 2050.

Poglądy i założenia programowe edytuj

Blok zdominowany jest przez polityków o poglądach centrowych, ze skrzydłem centroprawicowym. Występują w nim głównie przekonania chrześcijańsko-demokratyczne i liberalne. Ideologicznie PSL skupia się wokół neoagraryzmu, konserwatyzmu i chrześcijańskiej demokracji, podczas gdy Polska 2050 reprezentuje głównie poglądy liberalne (częściowo socjalliberalne) z widocznymi wpływami polityki zielonej i częściowo chadecji. Partnerzy PSL w ramach Koalicji Polskiej prezentują głównie poglądy konserwatywno-liberalne (CdP, MP) i socjalliberalne (UED).

Zgodnie z manifestem Trzeciej Drogi, koalicja chce między innymi:

TD opowiedziała się za „Polską gospodarną”, przeciwstawiając ją „Polsce marnotrawnej”. Zadeklarowała wsparcie przedsiębiorców oraz rodzin, zaproponowała także program „aktywnego rolnika”[23]. Zaprezentowała też postulaty dotyczące mieszkalnictwa i akademików, inwestycji w branżę zbrojeniową oraz wsparcia dla firm transportowych, jak również propozycje wprowadzenia:

  • dwóch niedziel handlowych w miesiącu,
  • rodzinnego PIT,
  • możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku[10].

Wśród przedstawionych 15 września 2023 dwunastu gwarancji programowych znalazły się także postulaty:

  • dobrowolnego ZUS dla mikrofirm zagrożonych niewypłacalnością,
  • kompleksowej reformy systemu ochrony zdrowia,
  • zrównania wynagrodzeń kobiet i mężczyzn,
  • przywrócenia finansowania zabiegów in vitro,
  • unowocześnienia standardów opieki okołoporodowej,
  • zwiększenia dostępności żłobków,
  • wprowadzenia systemu kaucyjnego w imporcie towarów rolno-spożywczych z Ukrainy,
  • doprowadzenia do zmian w planie strategicznym wspólnej polityki rolnej,
  • uchwalenia ustawy o asystencji osobistej,
  • zwiększenia wynagrodzeń m.in. dla nauczycieli, pielęgniarek i ratowników medycznych oraz wydatków na modernizację wojska w polskich zakładach zbrojeniowych,
  • włączenia WOT do systemu dowodzenia Sił Zbrojnych[24].

Ugrupowania wchodzące w skład koalicji edytuj

Nazwa Ideologia Pozycja polityczna Lider Posłowie Senatorowie Posłowie do PE Radni wojewódzcy
Koalicja Polska chrześcijańska demokracja, neoagraryzm, konserwatywny liberalizm, socjalliberalizm centrum, centroprawica Władysław Kosiniak-Kamysz
32/459
7/100
2/52
70/545
Polska 2050 Szymona Hołowni liberalizm, zielona polityka, chrześcijańska demokracja centrum Szymon Hołownia
32/459
5/100
1/52
4/545

Poparcie w wyborach edytuj

Wybory parlamentarne edytuj

Wybory Sejm Senat Rząd
Głosy Mandaty Mandaty
Liczba % +/− Liczba +/− Liczba +/−
2023 3 110 670 14,4 (3.)  
65/460
 
11/100
  Koalicja

Przypisy edytuj

  1. „Zatrzymamy PiS i Konfederację”. Trzecia Droga się nie rozpadła [online], oko.press, 6 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-13].
  2. Hołownia i Kosiniak-Kamysz: Tak dla rządu z opozycją po wyborach, nie – dla współpracy przed wyborami [online], gazetaprawna.pl, 15 maja 2023 [dostęp 2023-08-13].
  3. Hołownia: Polska 2050 i PSL chcą stworzyć jedną listę spraw do załatwienia [online], gazetaprawna.pl, 7 lutego 2023 [dostęp 2023-05-15].
  4. Michał Kolanko, Bliżej wspólnej listy PSL i Polski 2050 [online], rp.pl, 2 marca 2023 [dostęp 2023-05-15].
  5. a b Wspólna Lista Spraw gotowa! [online], polska2050.pl, 1 marca 2023 [dostęp 2023-08-29].
  6. Dotrzymaliśmy słowa! Powstała Wspólna Lista Spraw [online], psl.pl, 1 marca 2023 [dostęp 2023-05-15].
  7. Polska 2050 i PSL pójdą razem do wyborów jako „Trzecia droga” [online], rp.pl, 15 maja 2023 [dostęp 2023-05-15].
  8. a b Umowa pomiędzy Polską 2050 Szymona Hołowni a Polskim Stronnictwem Ludowym o wspólnym starcie w Wyborach Parlamentarnych w 2023 r. [online], psl.pl [dostęp 2023-08-29].
  9. Trzecia Droga złoży zawiadomienie o utworzeniu Koalicyjnego Komitetu Wyborczego [online], pap.pl, 9 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-13].
  10. a b Wybory parlamentarne 2023. Trzecia Droga przedstawiła program wyborczy. Więcej dzieci – mniej podatków, pracujące niedziele, akademiki za 1 zł [online], tvn24.pl, 9 września 2023 [dostęp 2023-09-12].
  11. Piotr Piesik, Trzecia Droga przedstawiła kandydatów z Pomorza [online], zawszepomorze.pl, 12 września 2023 [dostęp 2023-09-21].
  12. Krzysztof Majos, „Dość kłótni i do przodu” – wspólna konferencja Władysława Kosiniaka-Kamysza, Ireneusza Rasia, Bogusława Sonika i Aleksandra Halla [online], wyborcza.pl, 12 października 2023 [dostęp 2023-10-13].
  13. Łukasz Kijek, Leszek Balcerowicz mówi, na kogo zagłosuje. Zaskoczenie [online], money.pl, 13 października 2023 [dostęp 2023-10-13].
  14. Mateusz Przyborowski, Godson o polskiej polityce: I tak wygląda lepiej niż w Nigerii, tu oponentów czasem się morduje [online], natemat.pl, 13 października 2023 [dostęp 2023-10-13].
  15. B. Komorowski: zachęcam wszystkich do udziału w wyborach [online], wnp.pl, 12 października 2023 [dostęp 2023-10-13].
  16. Barwy kampanii. Poparcie Bronisława Komorowskiego dla kandydatki na posła Magdaleny Sroki w drodze na raut urodzinowy Lecha Wałęsy [online], dziennikbaltycki.pl, 29 września 2023 [dostęp 2023-10-13].
  17. Serwis PKW – Wybory 2023. [dostęp 2023-10-21].
  18. Kluby i koła [online], sejm.gov.pl [dostęp 2024-01-28].
  19. Kluby i koła [online], senat.gov.pl [dostęp 2024-01-28].
  20. Serwis PKW – Wybory 2024. [dostęp 2024-03-23].
  21. Serwis PKW – Wybory 2024. [dostęp 2024-04-11].
  22. Poznajcie radnych PSL Trzecia Droga w sejmikach wojewódzkich [online], facebook.com, 10 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-10].
  23. „Polska gospodarna, a nie marnotrawna”. PSL i Polska 2050 pokazały swój program [online], money.pl, 24 czerwca 2023 [dostęp 2023-08-29].
  24. 12 Gwarancji Trzeciej Drogi [online], trzeciadroga.org [dostęp 2023-09-21].