Trzepaczka do dywanów

Trzepaczka do dywanów – proste ręczne narzędzie służące do czyszczenia dywanów, a dokładniej do usuwania z zalegających w ich włosiu cząstek stałych.

W etnolekcie śląskim trzepaczka do dywanów znana jest powszechnie jako kloper.

Budowa edytuj

Tradycyjne trzepaczki robione były z wikliny. Spotyka się także modele zrobione z tworzyw sztucznych lub metalu osłoniętego tworzywem (najczęściej jest to plecionka odpowiednio grubego drutu w izolacji z tworzywa sztucznego). Niezależnie jednak od materiału stanowiącego trzepaczkę, wszystkie one mają charakterystyczny, łatwo rozpoznawalny kształt. Jednak w przypadku bardzo dużych dywanów rolę trzepaczki przejmują odpowiednio długie kije drewniane.

Zasada działania edytuj

Czyszczony dywan przewieszany jest na poziomej belce, najczęściej na specjalnej konstrukcji zwanej trzepakiem, a gwałtowne uderzanie w zwisającą tkaninę trzepaczką powoduje, że znajdujące się w dywanie piasek i inne większe cząstki stałe opadają na ziemię, a pył i kurz unoszą w powietrze. Dzieje się to zgodnie z I zasadą dynamiki Newtona, gdy uderzony gwałtownie dywan zaczyna się natychmiast poruszać, a zalegające w nim drobiny luźno z nim związanego brudu pozostają z powodu swojej bezwładności w miejscu i bez "wsparcia" dywanu znajdują się nagle w powietrzu. Dlatego część roboczą trzepaczki konstruuje się w postaci ażurowej. Jednocześnie na tej samej zasadzie drobiny z odwrotnej strony dywanu wylatują w przestrzeń, gdyż dywan po uderzeniu natychmiast się zatrzymuje. Inną metodą trzepania dywanów, zastępującą ich rozwieszanie, jest bicie trzepaczką w dywan rozłożony na śniegu. Zaletą tej metody jest mniejsze rozpylanie brudu w okolicy oraz uniezależnienie od dostępności do trzepaka.

Właściwości trzepaczki znalazły także zastosowanie w czyszczeniu materacy. Zaleca się trzepanie ich przykrytych wilgotnym prześcieradłem, do którego przykleją się drobiny kurzu wytrzepane z materaca.