Tu-142

Tu-142 (ros. Ту-142 w kodzie NATO – Bear-F Mod 1) – radziecki/rosyjski morski samolot dalekiego rozpoznania i zwalczania okrętów podwodnych, powstały na bazie bombowca strategicznego Tu-95. Oba napędzane przez śmigła przeciwbieżne.

Tu-142

Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	zakłady Aviakor, później zakłady w Taganrogu
Konstruktor	biuro konstrukcyjne Tupolewa
Typ	Samolot patrolowy
Konstrukcja	metalowa
Załoga	10 osób
Historia
Data oblotu	18 czerwca 1968
Lata produkcji	od 1972
Dane techniczne
Napęd	4 x silniki turbośmigłowe NK-12MP
Moc	4 × 8,948 kW (max 11 186 kW)
Wymiary
Rozpiętość	50,04 m
Długość	53,07 m
Wysokość	12,59 m
Powierzchnia nośna	289,9 m²
Masa
Własna	90 000 kg
Startowa	185 000 kg
Osiągi
Prędkość maks.	855 km/h
Prędkość przelotowa	740 km/h
Pułap	12 000 m
Zasięg	bez tankowania w powietrzu – 9150 km
Długotrwałość lotu	bez tankowania w powietrzu – 12,6 godz. z jednokrotnym tankowaniem w powietrzu – 17 godz.
Rozbieg	2540 m
Dane operacyjne
Uzbrojenie
torpedy, bomby głębinowe, boje hydroakustyczne, rakietotorpedy, miny
Użytkownicy
Rosja, Indie, Ukraina

Historia

Tu-142M w towarzystwie amerykańskiego P-3C Orion

Prace nad Tu-142 rozpoczęto w 1963 roku, znacznie modyfikując i przerabiając konstrukcję bombowca Tu-95RC. Zmieniono konstrukcje skrzydła, klap, w układzie sterowania zainstalowane wzmacniacze bezzwrotne, usunięto stanowiska strzeleckie. Kadłub został wykonany jako całkowicie hermetyczny. Całkowicie zmieniono wyposażenie. Samolot otrzymał ten sam co Ił-38 system poszukująco-celowniczy Bierkut-95. Pierwszy prototyp wystartował w 1968, a w 1972 roku samolot oficjalnie przyjęto do lotnictwa morskiego ZSRR. W 1972 r. zaczęto projektować nową wersję samolotu Tu-142M (kod NATO – Bear-F Mod 2) z nowym systemem poszukująco-celowniczym Korszun. Później powstały kolejne modyfikacje samolotu.

• Tu-142M (nazwa rosyjska nie uległa zmianie, kod NATO – Bear-F Mod 3) – przeniesiono antenę magnetometru z owiewki statecznika poziomego na szczyt statecznika pionowego.
• Tu-142MP – wyposażony w nowy system poszukująco-celowniczy Atlantyda.
• Tu-142MZ (kod NATO – Bear-F Mod 4) – zmodernizowano system poszukująco-celowniczy Korszun-N oraz system radiohydroakustyczny Zarieczje.
• Tu-142MR (kod NATO – Bear-J) – wersja nie przeznaczona do zwalczania okrętów podwodnych. Pełni rolę retranslatora, czyli zapewnia łączność np. dowództwa z załogą zanurzonego okrętu podwodnego.
• Tu-142MN – planowana modernizacja Tu-142, zamierzano instalacje nowego systemu poszukująco-celowniczy Nowełła. Modernizacje jednak wstrzymano.

Dane techniczne

Załogę samolotu stanowi 10 osób. Płatowiec identyczny co w Tu-95MS, w późniejszych wersjach wydłużono go o 1,75m.

• Napęd: Taki jak w Tu-95MS – 4 silniki turbośmigłowe NK-12MP o mocy maksymalnej 11 186 kW każdy. Każdy silnik napędza dwa czterołopatowe współosiowe przeciwbieżne śmigła.
• Wyposażenie – Stacja radiolokacyjna obserwacji dookrężnej początkowo Bierkut-95, później Korzun-N. System zakłóceń elektronicznych, wyrzutnie pułapek cieplnych i radiolokacyjnych. System łączności satelitarnej.
• Uzbrojenie – broń znajduje się wewnątrz dwóch komór. Samolot może w nich przenosić boje hydroakustyczne, torpedy, bomby głębinowe, rakietotorpedy, miny. Samolot może też służyć do stawiania min lub do zrzucania tratw ratowniczych rozbitkom.

Użytkownicy

• Rosja – według szacunków, w 1990 r. posiadała około 55 samolotów Tu-142M i kilka Tu-142MR.
• Indie – posiadają 8 samolotów Tu-142MK (wersja eksportowa Tu-142M). Podpisano kontrakt na zakup ośmiu Boeingów P-8 Poseidon. Samoloty te mają zastąpić Tu-142, które zostały oficjalnie wycofane z linii 29 marca 2017 roku podczas ceremonii, która odbyła się w bazie Arakkonam Naval Air Station.
• Ukraina – po rozpadzie ZSRR otrzymała 2 egzemplarze Tu-142MR.