Turzyca sina

gatunek byliny z rodziny ciborowatych

Turzyca sina (Carex flacca Schreb.) – gatunek byliny z rodziny ciborowatych. Występuje w Europie, Afryce Północnej i południowo-zachodniej Azji. Jako introdukowana obecna jest w Ameryce Północnej, Argentynie, Nowej Zelandii i na Tasmanii[3]. W Polsce jest rozpowszechniona w południowej części kraju, w Wielkopolsce, na Kujawach i Pomorzu Gdańskim, poza tym rozproszona[4].

Turzyca sina
Ilustracja
Turzyca sina
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

ciborowate

Rodzaj

turzyca

Gatunek

turzyca sina

Nazwa systematyczna
Carex flacca Schreb.
Spic. Fl. Lips., App.: 178 (1771)[3]

Gatunek został opisany po raz pierwszy przez niemieckiego botanika Johana Christiana Daniela von Schrebera (1739-1810) w 1771 roku. Rok później ten sam gatunek opisał Giovanni Scopoli (1723-1788), włoski fizyk i naturalista pod nazwą Carex glauca (stanowiącą w efekcie synonim)[5].

Morfologia edytuj

 
Kłosek żeński w czasie kwitnienia
 
Przysadka i owoc

Bylina wytwarzająca kłącza i mierząca od 10 do 60 cm wysokości. Liście blado niebieskozielone[6].

Biologia i ekologia edytuj

Powszechna na łąkach nawapiennych, mokradłach, rozlewiskach, torfowiskach niskich i bagnach. Kwitnienie od maja do czerwca, owocowanie od czerwca do września[6].

Występuje w zespole roślinnym Nardo-Caricetum glaucae Pałcz., będącym zespołem turzycy sinej i bliźniczki psiej trawki. Zbiorowisko to określane jest także jako podzespół Nardetum strictae caricosum glaucae. Zespół ten, wyraźnie antropogeniczny, występuje w Karpatach poniżej pięter reglowych, na niewielkich pochyłościach. Zajmuje też siedliska silnie kwaśne (pH 4-5), wilgotne, o obfitym spływie wody z położeń wyższych[7].

W badaniach z zachodniej Irlandii wykazano, że system korzeniowy turzycy sinej był skolonizowany przez podstawczaka Cortinarius (Dermocybe) cinnamomeus. Grzyb formował podobne do ektomikoryzy struktury, tworzące wyodrębnioną mufkę[8].

Podejrzewane mieszańce edytuj

W Czechach i na Słowacji znaleziono rośliny morfologicznie pośrednie pomiędzy turzycą siną Carex flacca a turzycą filcowatą Carex tomentosa. Podejrzewano, że są one hybrydami pomiędzy tymi gatunkami. Wyniki badań ujawniły jednak konflikt między cechami morfologicznymi a markerami molekularnymi. Pomimo że cechy morfologiczne były kombinacją cech przypuszczalnych organizmów rodzicielskich, a część cechami pośrednimi, badania z wykorzystaniem markerów wskazały, że domniemany mieszaniec wyraźnie należał do Carex flacca. Wyniki badań zaprzeczyły prawdziwości doniesień o występowaniu hybryd C. flacca z C. tomentosa na terenie Czech i wschodniej Słowacji. Nie można jednak wykluczyć, że przypuszczalny mieszaniec turzycy sinej z turzycą filcowatą występuje w innym miejscu na terenie Europy[9].

Uprawa edytuj

Łatwa w uprawie na średnio mokrych do mokrych glebach w miejscach półcienistych lub cienistych. Rośnie dobrze w wilgotnej glebie, a nawet w stojącej wodzie o głębokości do 30–60 cm, jednak jeśli roślina dobrze się przyjmie, będzie rosła również w przeciętnej glebie ogrodowej, mając umiarkowaną tolerancję na suszę. Może rosnąć w pełnym słońcu w klimacie umiarkowanym chłodnym. Zimozielona, gdy rośnie w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego, jednak późną zimą lub gdy rośnie w strefie klimatu umiarkowanego chłodnego, liście powinny być obcięte[5].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-14] (ang.).
  3. a b Carex flacca Schreb., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-08-25].
  4. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 126, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  5. a b Missouri Botanical Garden [online] [dostęp 2018-03-22].
  6. a b Roger Phillips, Grasses, Ferns, Mosses & Lichens of Great Britain and Ireland, PAN BOOKS, 1980, ISBN 0-330-25959-8.
  7. Marian Nowiński, Polskie zbiorowiska trawiaste i turzycowe, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1967.
  8. Harrington T. & Mitchell D., Colonization of root systems of Carex flacca and C. pilulifera by Cortinarius (Dermocybe) cinnamomeus, „Mycological Research”, 106 (4), 2002.
  9. Řepka R., Veselá P. & Mráček J., Are there hybrids between Carex flacca and C. tomentosa in the Czech Republic and Slovakia?, „Preslia”, 86 (4), 2014, s. 367-379.