Twardzioszek czosnkowy
Twardzioszek czosnkowy (Mycetinis alliaceus (Jacq.) Earle ex A.W. Wilson & Desjardin) – gatunek grzybów należący do rodziny Omphalotaceae[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
twardzioszek czosnkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Mycetinis alliaceus (Jacq.) Earle ex A.W. Wilson & Desjardin Mycologia 97(3): 677 (2005) | |
.jpg)
.JPG)
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycetinis, Omphalotaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Gatunek ten po raz pierwszy opisał Nicolaus Joseph von Jacquin jako Agaricus alliaceus. W 1838 r. Elias Fries przeniósł go do rodzaju Marasmius (twardzioszek). W 2005 r. na podstawie ustaleń taksonomicznych przeniesiony został do rodzaju Mycetinis[2].
- Agaricus alliaceus Jacq. 1773
- Marasmius alliaceus (Jacq.) Fr. 1838
- Marasmius alliaceus (Jacq.) Fr. 1838 f. alliaceus
- Marasmius alliaceus f. major Hruby 1930
- Marasmius alliaceus (Jacq.) Fr. 1838 subsp. alliaceus
- Marasmius alliaceus subsp. schaenopus Kalchbr.
- Marasmius alliaceus (Jacq.) Fr. 1838 var. alliaceus
- Marasmius alliaceus var. subtilis J.E. Lange 1921
- Mycena alliacea (Jacq.) P. Kumm. 1871
Nazwę polską podał Franciszek Błoński w 1889 r.[3], obecnie jest ona niespójna z nazwą naukową.
Morfologia edytuj
Średnica 2–4 cm, kształt początkowo dzwonkowaty, później wypukły, w końcu rozpostarty. Barwa dość zmienna; od jasnoochrowej do ciemnobrunatnej. Powierzchnia matowa, sucha, czasami pomarszczona, brzeg gładki lub rowkowany[4][5].
Brudnobiaławe lub szarawe, o regularnej tramie[6].
Cienki i długi. Ma wysokość do 10 cm i grubość 1–2 mm. Powierzchnia matowa, czarnobrunatna lub czarna i biało oszroniona (filcowata). Nasada korzeniasta[4]. Jest twardy, włóknisty, o chrząstkowatej konsystencji i tak elastyczny, że nie daje się złamać[5].
Cienki, białawy. Ma łagodny smak i silną woń czosnku[4].
Biały lub kremowy. Zarodniki o kształcie od szeroko elipsoidalnego do niemal kulistego, gładkie, o rozmiarach 7–11 × 6–8 µm[5].
Występowanie i siedlisko edytuj
Występuje w Europie[7]. W Polsce jest niezbyt częsty[3].
Spotykany jest w lasach liściastych i w parkach, zawsze w obecności buków. Rośnie na ziemi, na szczątkach drewna, zwłaszcza znajdującego się pod ziemią. Owocniki wytwarza od maja do listopada[3].
Znaczenie edytuj
Saprotrof. Nie jest trujący, ale z powodu nieprzyjemnego zapachu uważany jest za grzyb niejadalny[5]. Dawniej jednak dzięki czosnkowemu zapachowi był używany do przyprawiania niektórych potraw[4].
Gatunki podobne edytuj
- twardzioszek czosnaczek (Mycetinis scorodonius). Również ma zapach czosnku, ale jest mniejszy i rośnie w lasach iglastych. Jego trzon nie jest czarny, lecz purpurowobrązowy[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
- ↑ a b Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda. Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda. Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ a b c d Atlas grzybów. Twardzioszek czosnaczek [online] [dostęp 2014-03-23].
- ↑ Ewald Gerhardt, Stefan Łukomski (tłum.). Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ a b Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.